
Bədxassəli şiş xəstəliklərinin erkən mərhələdə aşkar edilməsi və müvafiq profilaktik tədbirlərin aparılmasına istiqamətlənmiş ümumi və geniş sağlamlıq müayinəsidir. Xəstəliyin erkən diaqnozu, onun müalicəsi və xəstəliyin inkişafının qarşısının alınması üçün əhəmiyyətlidir. Genetik baxımdan ailəsində bədxassəli xəstəlik riski olubolmamasından asılı olmayaraq, 40 yaşdan yuxarı hər kəsin standart Check-Up müayinəsinə xərçəng skrininqinin əlavə

Süd vəzi xərçəngi qadınlarda ən çox rast gəlinən xərçəng növüdür. İlk növbədə sağlam qadının özünü mütəmadi müayinə etməsi vacib şərtdir. Bu baxımdan bütün sağlam qadınlara 20 yaşdan etibarən aybaşının 5-7-ci günlərində hər ay öz döşlərini müayinə etmələri tövsiyə olunur. Süd vəzi xərçənginə bəzi qadınların tutulma riski daha çoxdur. Bu qadınların Süd vəzi Check-Up müayinəsinə əhəmiyyət vermələri vacibdir. Süd vəzi xərçəngi üçün yüksək risk qrupuna daxil olan qadınlar:
Birinci dərəcəli qohumlarında (ana, bacı, qız) süd vəzi xərçəngi olanlar yüksək risk qurpuna aid edilir.
İkinci dərəcəli qohumlarında (xala, bibi və nənələr) süd vəzi xərçəngi olanlarda da risk artır. İlk menstrual sikli 12 yaşdan tez olan və menopauza dövrünə 55 yaşdan sonra daxil olan qadınlar da risk qrupundadır. Həmçinin 35 yaşdan aşağı, 10 ildən çox kontraseptiv dərmanlar qəbul edən qadınlar da yüksək riskli sayılır.
Süd vəzi Check Up-a hansı müayinələr daxildir:
Hər sağlam qadın 20-40 yaş arası 3 ildən bir, 40 yaşdan sonra isə hər il ümumi cərraha (onkoloqa) süd vəzi müayinəsi üçün müraciət etməlidir. 40 yaşdan sonra hər il mammoqrafiyadan keçmək vacibdir. Mammoqrafiya zamanı qəbul edilən radiasiya dozası çox azdır. Süd vəzi xərçəngi baxımından genetik riskli olanlar qadınlara isə 30 yaşdan sonra mammoqrafiyadan keçmək tövsiyə olunur.
Süd vəzi xərçəngini genetik analizlərlə aşkar etmək mümkündürmü?
Süd vəzi xərçəngi olan qadınların 5%-də mutasiyaya uğramış BRCA 1və 2 genləri mövcuddur. Bu genlərin tə-yini ilə xəstəliyin kontrolunu daha nizamlı aparmaq mümkündür. 35 yaşdan yuxarı sağlam qadında hər 3 ildən bir süd vəzi xərçənginə görə müayinələr etdirmək xəstəliyin erkən aşkar edilməsi üçün çox həmiyyətlidir.
Süd vəz Check-Up paketi
- Qanın ümumi analizi
- Eritrositlərin çökmə sürətinin (EÇS) təyini
- CA 15-3

40 yaşdan aşağı qadınlar üçün Check-Up paketi (kompakt)
- Koaquloqramma paketi
- Qlükoza (aclıq)
- Sidik turşusu
- Kreatinin
- Xolesterol total
- AST
- ALT
- TSH
- Qanın ümumi analizi + EÇS
- Sidiyin ümumi analizi
40 yaşdan aşağı qadınar üçün Check-Up paketi (geniş)
- Koaquloqramma paketi
- Amilaza
- Antistreptolizin-O (ASO)
- Revmatoid faktor (RF)
- Genital materialın mikroskopik müayinəsi
- Qlükoza (aclıq)
- Kreatinin
- Xolesterol total
- AST
- ALT
- TSH
- Qanın ümumi analizi + EÇS
- Sidiyin ümumi analizi
- Nəcisin ümumi analizi
- Sidik turşusu
- Kalsium (Ca)
- HDL-xolesterol
- LDL-xolesterol
- Triqliserid (total)
- Protein (total)
- Albumin (Alb)
- ALP (qələvi fosfotaza)
- GGT (Qamma qlütamil transferaza)
- LDH (laktat dehidrogenaza)
- Dəmir (Fe)
- HbA1c (qlikohemoqlobin)

Qadınlarda da yaş artdıqca bir sıra sağlamlıq problemləri ortaya çıxır. Qadınlarda ginekoloji orqanların şişləri, hormonal pozğunluqlar və kardioloji problemlərin vaxtında aşkar edilməsi, profilaktikası Check-Up proqramları çox vacibdir.
40 yaşdan yuxarı qadınlar üçün Çheck-Up paketləri yaş, çəki, mövcud xroniki xəstəliklər və genetik risk faktorları nəzərə alınaraq tərtib edilir. Hər hansı şikayətləri olmasa belə, 40 yaşdan yuxarı qadınların Check-Up müayinədən keçmələri sağlam yaşam üçün mühüm əhəmiyyət daşıyır.
40 yaşdan yuxarı qadınlar üçün Check-Up paket (kompakt)
- Koaquloqramma paketi
- Qlükoza (aclıq)
- Sidik turşusu
- Kreatinin
- Xolesterol total
- AST
- ALT
- TSH
- Qanın ümumi analizi + EÇS
- Sidiyin ümumi analizi
- Prolaktin
- FSH
- Estradiol (E2)
40 yaşdan yuxarı qadınlar üçün
Check-Up paketi(Geniş)
- Koaquloqramma paketi
- Revmatoid faktor (RF)
- Antistreptolizin-O (ASO)
- Kreatinin
- Xolesterol total
- AST
- ALT
- TSH
- Qanın ümumi analizi +EÇS
- Sidiyin ümumi analizi
- Nəcisin ümumi analizi
- Sidik turşusu
- Kalsium (Ca)
- HDL-xolesterol
- LDL-xolesterol
- Triqliserid (total)
- Protein (total)
- Albumin (Alb)
- ALP (qələvi fosfotaza
- Qamma qlütamiltransferaza (GGT)
- LDH (laktatdehidrogenaza)
- Dəmir (Fe)
- HbA1c(qlikohemoqlobin)
- Fosfor (P)
- Prolaktin
- FSH
- Estradiol (E2)
- CEA
- CA 19-9
- CA 125
- C-reaktiv zülal (CRP)
- Genital materialın mikroskopik müayinəsi
- Qlükoza (aclıq)
- Amilaza
40 yaşdan yuxarı qadınlar üçün
Check-Up paketi (kompakt)
- Koaquloqramma paketi
- Qlükoza (aclıq)
- Sidik turşusu
- Kreatinin
- Xolesterol total
- AST
- ALT
- TSH
- Qanın ümumi analizi +EÇS
- Sidiyin ümumi analizi
- Prolaktin
- FSH
- Estradiol (E2)

Uşaq sağlamlığı Check-Up paketi (1-2 yaş)
Laborator testlər:
- Qanın ümumi analizi +EÇS
- Qlükoza (aclıq)
- AST
- TSH
- FT4
- Urea nitrogeni, qan (BUN)
- Kreatinin
- Dəmir
- Dəmir birləşdirmə qabiliyyəti
- Ferritin
- Vitamin D (total) 25 (OH)
- Vitamin B12
- Sidiyin ümumi analizi

Uşaq sağlamlığı Check-Up paketi (3 yaşdan yuxarı)
Laborator testlər:
- Qanın ümumi analizi + EÇS
- Qlükoza (aclıq)
- Total xolestrol
- LDL xolestrol
- HDL xolestrol
- Triqliserid
- AST
- ALT
- TSH
- FT4
- Urea nitrogeni (BUN)
- Kreatinin
- Dəmir
- Dəmir birləşdirmə qabiliyyəti
- Ferritin
- Vitamin D (total) 25 (OH)
- Sidiyin ümumi analizi
- Nəcisin ümumi analizi

40 yaşdan yuxarı kişilər üçün kardioloji müayinə və ürək damarlarının vəziyyətini göstərən müayinələr çox vacibdir. Bu baxımdan 40 yaşdan yuxarı kişilərə tətbiq olunan Check-Up proqramlarında ürək sağlamlığına dair kriteriyalar mütləq nəzərə alınmalıdır.
40 yaşdan yuxarı kişilərə tətbiq edilən skrininqdə diabet, hipertenziya, xolesterolun yüksəkliyi aşkar edilərsə ürək sağlamlığına dair daha ətraflı müayinələr aparılmalıdır.
Gözlə bağlı problemlər 40 yaşdan sonra meydana çıxdığı üçün Check-Up proqramında göz müayinəsi də yer alır. Bu müayinələr görmə qüsuru və qlaukoma kimi göz xəstəliklərinin erkən tapılmasına və qarşısının alınmasına kömək edir.
40 yaşdan yuxarı kişilər üçün Check-Up paket (geniş)
- Amilaza
- Antistreptolizin-O (ASO)
- Revmatoid faktor (RF)
- Qlükoza (aclıq)
- Kreatinin
- Xolesterol total
- AST
- ALT
- TSH
- Qanın ümumi analizi + EÇS
- Sidiyin ümumi analizi
- Nəcisin ümumi analizi
- Sidik turşusu
- Kalsium (Ca)
- HDL-xolesterol
- LDL-xolesterol
- Triqliserid (total)
- Protein (total)
- Albumin (Alb)
- ALP (qələvi fosfotaza)
- GGT (Qamma qlütamil transferaza)
- LDH (laktat dehidrogenaza)
- HbA1c (qlikohemoqlobin)
- CEA
- CA 19-9
- C-reaktiv zülal (CRP)
- Homosistein
- PSA ümumi
- Koaquloqramma paketi
40 yaşdan yuxarı kişilər üçün Check-Up paketi (kompakt)
- Qlükoza (aclıq)
- Sidik turşusu
- Kreatinin
- Xolesterol total
- AST
- ALT
- TSH
- Qanın ümumi analizi + EÇS
- Sidiyin ümumi analizi
- PSA ümumi
- Koaquloqramma paketi

40 yaşdan aşağı kişilər üçün Check-Up paketi (kompakt)
- Koaquloqramma paketi
- Qlükoza (aclıq)
- Sidik turşusu
- Kreatinin
- Xolesterol total
- AST
- ALT
- TSH
- Qanın ümumi analizi + EÇS
- Sidiyin ümumi analizi
40 yaşdan aşağı kişilər üçün Check-Up paketi (geniş)
- Koaquloqramma paketi
- Amilaza
- Antistreptolizin-O (ASO)
- Revmatoid faktor (RF)
- Qlükoza (aclıq)
- Kreatinin
- Xolesterol total
- AST
- ALT
- TSH
- Qanın ümumi analizi + EÇS
- Sidiyin ümumi analizi
- Nəcisin ümumi analizi
- Sidik turşusu
- Kalsium (Ca)
- HDL-xolesterol
- LDL-xolesterol
- Triqliserid (total)
- Protein (total)
- Albumin (Alb)
- ALP (qələvi fosfotaza)
- GGT (Qamma qlütamiltransferaza)
- LDH (laktatdehidrogenaza)
- HbA1c(qlikohemoqlobin)

Ümum Check-Up paketi
- AST
- ALT
- TSH
- FT4
- Qanın ümumi analizi +EÇS
- Sidiyin ümumi analizi
- Nəcisin ümumi analizi
- Koaquloqramma paketi
- Bilirubin total
- HDL-xolesterol
- LDL-xolesterol
- Triqliserid (total)
- ALP (qələvi fosfotaza)
- GGT (Qamma qlütamiltransferaza)
- LDH (laktatdehidrogenaza)
- HbA1c(qlikohemoqlobin)
- Antistreptolizin-O (ASO)
- Revmatoid faktor (RF)
- C-reaktiv zülal (CRP)
- Xolesterol total
- Qlükoza (aclıq)
- Amilaza
- Kreatinin
- Sidik turşusu
- Natrium (Na)
- Kalium (K)
- Xlor (Cl)
- Dəmir (Fe)
- Hepatit B (HbsAg)
- Hepatit C (Anti-HCV)

Terapevtik Check-Up paketi
- Xolesterol total
- Qlükoza (aclıq)
- Triqliserid (total)
- Amilaza
- AST
- ALT
- Sidiyin ümumi analizi
- Qanın ümumi analizi + EÇS
- Kreatinin
- Koaquloqramma paketi

Kardioloji Check-Up paketi
- Qanın ümumi analizi + EÇS
- Qlükoza (aclıq)
- Xolesterol total
- Triqliserid (total)
- HDL-xolesterol
- LDL-xolesterol
- Koaquloqramma paketi
- TSH

Sadə Check-Up paketi
- Sidiyin ümumi analizi
- Qanın ümumi analizi + EÇS

Hamiləlikdə yoxlanılması vacib olan testlər
Down sindromu və Edwards sindromu riskinin təyin edilməsi. Qeyd edək ki, qan vermə prosesində əhəmiyyətli məqam, USM edilən gündə qanın verilməsidir.
İkili skrininq testi (birinci trimestr testi): 11-14 hamiləlik həftəsi.
Qanda: PAPP-A və sərbəst β hCG səviyyəsi ölçülür.
USDdə: CRL (təpə büzdüm ölçüsü), NT (ənsə qalınlığı) və NB (burun sümüyü).
Üçlü skrininq testi (ikinci trimestr testi): 16-18 hamiləlik həftəsi (zəruri hallarda 15-22 həftəsi).
Qanda: AFP, β hCG, Estriol (E3) səviyyəsi ölçülür.
USDdə: BPD (bipariatal diametr).
Dördlü skrininq testi : 16-18 hamiləlik həftəsi.
Üçlü testə əlavə olaraq qanda İnhibin A səviyyəsi ölçülür.

Anemiya paneli:
- Qanın ümumi analizi (QÜA) + retikulositlər
- Dəmir
- Ferritin
- UİBC
- TİBC
- Vitamin B12
- Fol turşusu
- Periferik qandan preparat
Allergiya paneli:
- QÜA
- İgE
- Qida allergiya profili
- Tənəffüs allergiya profili
- Nəcisin ümumi analizi
Diyabet riski:
- Aclıq qan şəkəri
- Toxluq qan şəkəri
- İnsulin
- HbA1C
- İnsulin rezistentliyi (HOMA-İR)
- C-peptid*Fruktozamin (ehtiyac olarsa)
Talassemiya skrininqi:
- QÜA + retikulositlər
- Hemoqlobin fraksiyalarının təyini
- Ferritin
- Dəmir
- Periferik qandan preparat
Sümük inkişafı paneli:
- QÜA
- İonlaşmış kalsium
- Fosfor
- Vitamin D
- PTH
Boy inkişafı paneli:
- İGF-1
- İGFBP
- Somatotropin
Cinsi inkişaf dövründə İnfertilite paneli:
- Estradiol (E2)
- LH
- FSH
- Prolaktin
- TSH
- Progesteron
- Testosteron
- Sərbəst testosterone
- 17-OH progesteron
- SHBG

Ürək-damar sistemi xəstəliklərinin əmələ gəlməsinin əsas səbəbi ateroskleroz hesab edilir. Arteriyaların daxili qatında yağa bənzər maddələrin (onların əsas hissəsini xolesterin təşkil edir) çökməsi – yığılması baş verir. Bu proses davam etdikcə, damar divarı daralmağa başlayır ki, bunun da nəticəsində ürək, beyin və digər üzvlərin qanla təchiz olunması pozulur. Beləliklə, ateroskleroz zamanı arteriyanın divarı qalınlaşır, bir qədər də bərkiyərək öz elastikliyini itirir. Ürəyin qidalanması pozulur və kardioskleroz (“skleroz” – çapıq) adlanan patoloji dəyişikliyə səbəb olur. Kardioskleroz isə öz növbəsində, ürək ritminin pozulması (aritmiya) və ürək çatışmazlığı yaranmasına yol açır.
Ürək-damar sisteminin qiymətləndirməsində və ya infarkt keçirmə ehtimalı olduğunu göstərən testlər bunlardır:
Xolesterol
Triqliseridlər
HDL-xolesterol
LDL-xolesterol
Hs-CRP
Lipoprotein-A
HbA1C
HOMA-İR
Kardioloji markerlər
Kəskin koronar sindrom (KKS) ürəyin işemik xəstəliklərinin, kəskin miokard infarktı və ya stenokardiyanın yaranmasına səbəb olan simptomlar qrupudur. KKS xəstələrinin diaqnostikasında, qiymətləndirilməsində və monitorinqində vacib olan kardioloji markerlər bunlardır: > Kreatin Kinaza (CK) > CK-MB > Troponin I > Mioqlobin > B-tipli natriuretik peptid (BNP və ya NT-proBNP)
Kardioloji markerlər ilə yanaşı istənilən testlər:
AST
ALT
LDH > Elektrolitlər (Na, K)
Qanın ümumi analizi (QÜA)
Unutmayaq ki, aterosklerozun yaranmasının və sonrakı inkişafının qarşını alan əsas faktorlar xəstəliyin vaxtında diaqnostikası, düzgün və vaxtında müalicə olunmasıdır!