Mikroskopik müayinələr testlər qrupu

Sinonim: irin kultivasiyası

Nümunə növü: Abses materialı

Nümunə qabı: Steril qab və ya trans­port qidalı mühiti

Nümunənin alınma qaydası: Abse­sin kapsulasından içəriyə daxil ola­raq material alınır

Xəstənin hazırlanması: Absesin sət­­hi antiseptik maddə ilə təmizlən­məlidir

İş prinsipi: Kultivasiya

İstifadəsi: Abses əmələ gəlməsinə səbəb ola bilən aerob bakteriyaların izolə olunması

Sinonim: Delta anticisimi; Anti-Delta ; Hepatit D virusu anticisimi

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 250 μL

İş prinsipi: EIA

Nümunədən imtina səbəbləri: Həd­dindən artıq hemoliz, lipemiya, sarılıq

Referens: Neqativ

İstifadəsi: HDV infeksiyasının diaq­nostikasında istifadə olunur. Xüsu­silə stabil xroniki HBV infeksiyası olanlarda ani kəskinləşmə baş ver­dik­də delta anticisiminin varlığı araş­dırılmalıdır

Sinonim: Tbc mikobakteriyalarının tədqiqi; turşuya davamlı bakte­ri­ya­ların tədqiqi

Nümunə növü: Bəlğəm, bron­xo­alveolyar lavaj mayesi, mədə şirəsi, sidik, BOM, plevra, perikard, assit və oynaq mayesi kimi orqanizm ma­ye­ləri, toxuma nümunələri, qan, sü­mük iliyi, abses, nəcis

Nümunə qabı: Burğulu qapaqlı qab

Nümunə miqdarı: Bəlğəm (10 mL), sidik (2 mL), orqanizm mayeləri (10-15 mL), BOM (2 mL)

İş prinsipi: Mikroskopik

Nümunədən imtina səbəbləri: Nü­­­mu­nənin lazımi miqdarda olma­ması, bəlğəm əvəzinə ağız suyu verilməsi

Referens: Neqativ
(+1) Pozitiv: Hər 100 görüş sahəsində 1-9 çöp
(+2) Pozitiv: Hər 10 görüş sahəsində 1-9 çöp
(+3) Pozitiv: Hər görüş sahəsində
1-9 çöp
(+4) Pozitiv: Hər görüş sahəsində
> 9 çöp

İstifadəsi:Vərəm çöplərinin mikro­sko­pik olaraq təyinində istifadə olu­nur. Və­­rəm çöplərinin tapılması üçün nü­mu­­nədə 5000-10000 çöp/mL olma­lıdır

Sinonim: Cryptococcus neoformans hüceyrələrinin tədqiqi

Nümunə növü: BOM

İş prinsipi: Mikroskopik

Referens: Neqativ

İstifadəsi: BOM-da Cryptococcus neoformans göbələklərinin varlığının təyinində istifadə olunur

Nümunə növü: Nəcis

Nümunə qabı: Təmiz ağzı qapaqlı qab

Nümunə miqdarı: 300 μL

İş prinsipi: Xüsusi boyama ilə mikroskopik

İstifadəsi: HIV xəstələrində, qocalar evlərində və su mənbəli epide­mi­yalar zamanı ishala səbəb olan ibtidailərdir. İmmun sistemi normal olan şəxslərdə asiptomatik keçir, yaxud öz-özünə tədricən  kəsilən ishala səbəb olur

Nümunə növü: 24 saatlıq sidik

Nümunə qabı: Soyuq şəraitdə sax­lanılmalı və göndərilməlidir

Nümunə miqdarı: 5 mL

Nümunənin alınma qaydası: 24 saatlıq sidiyin miqdarl bildirilməlidir

İş prinsipi: ISE

Referens: 6-12 g/gün

İstifadəsi: Orqanizimin elektrolit mü­vazinəti və duz pəhrizinin müşa­hidəsində istifadə olunur

Nümunə növü: Dəri qaşıntısı

İş prinsipi: Mikroskopik

İstifadəsi: Mikozlara şübhəli dəri zədələnmələrində göbələk hüceyrə­lərinin təyinində istifadə olunur

Sinonim: Spermoqramma

Nümunə növü: Təzə eakulyat (30 dəqiqə ərzində labaratoriyaya çat­dırıl­malıdır)

Nümunə qabı: Təmiz, ağzı qapaqlı qab

Nümunə miqdarı: İfraz olunanın hamısı

İş prinsipi: Mikroskopik

İstifadəsi: Kişi sonsuzluğunun qiy­mətləndirilməsində istifadə olunur

Sinonim: Canlı spermotozoidlərin nisbətinin təyini

Nümunə növü: Təzə eakulyat (30 dəqiqə ərzində labaratoriyaya çat­dırıl­malıdır)

Nümunə qabı: Təmiz, ağzı qapaqlı qab

Nümunə miqdarı: İfraz olunanın hamısı

İş prinsipi:Xüsusi rəngləmə ilə mikroskopik müayinə

Nümunə növü: Təzə alınmış nəcis nümunəsi

Nümunə qabı: Təmiz ağzı qapaqlı qab

Nümunənin alınma qaydası : Nü­munə 30 dəqiqə müddətində labora­toriyaya çatdırılmalıdır

İş prinsipi: Mikroskopik

Nümunədən imtina səbəbləri: Nü­munənin 30 dəqiqə ərzində labora­toriyaya çatdırılmaması

Referens: Neqativ

İstifadəsi: Entamoeba histolytica-nın sista və trofozoitlərinin axta­rılması

Sinonim: Enterobius vermicularis yumurtasının axtarılması, Sellofan bant testi

Nümunə növü: Peri-anal sellofan bant nümunəsi

Nümunə qabı: Nümunə götürmək üçün lazım olan materialı labaro­toriya təmin edir

Nümunənin alınma qaydası: Səhər tezdən xəstə yataqdan qalxmamış nümunə alınmalıdır

İş prinsipi: Mikroskopik

İstifadəsi: Enterobius vermicularis yumurtasının axtarılması

Nümunə növü: EDTA-lı tam qan

Nümunə qabı: Bənövşəyi qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 1 mL

İş prinsipi: Hüceyrə sayılması + mikroskopik

Nümunədən imtina səbəbləri: Nü­munənin laxtalanmış və ya hemolizə uğramış olması

Referens: 40-400 eozinofil/mm³

İstifadəsi: Alergik xəstəliklər, para­zit infeksiyaları, kollagen vaskulyar toxuma xəstəlikləri, bəzi hema­to­poetik sistem  xəstəlikləri (pernisioz anemiya, KLL, polisitemiya), post­sple­nektomiya, Addison xəstəliyi, hi­po­pituiterizm, eozinofilik qastro­en­terit və xoralı kolit zamanı qan­dakı eozinofillərin ümumi sayı artır

Nümunə növü: Bəlğəm

İş prinsipi: Mikroskopik

İstifadəsi: Allergik xəstəliklərin qiy­mətləndirilməsində istifadə olunur

Nümunə növü: BOM

Nümunə qabı: Gelsiz düz sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 500 μL

İş prinsipi: Mikroskopik

İstifadəsi: Mərkəzi sinir sistemi xəstəliklərinin differensasiyasında istifadə olunur

Nümunə növü:  Saç, dəri, dırnaq

Nümunə qabı: Steril, ağzı qapaqlı qab

İş prinsipi: Mikroskopik

İstifadəsi: Müayinə olunan nümu­nədə dermatofitlərin axtarılması

Nümunə növü: Periferik qandan preparat və klinik məlumat

İş prinsipi: Mikroskopik

Sinonim: Lupus erythematosus hü­ceyrə testi

Nümunə növü: Düz qan (serumu ayrılmadan və otaq temperaturunda göndərilməlidir), maye

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi (düz qan), gelsiz düz sı­naq şüşəsi (maye)

Nümunə miqdarı:10 mL

İş prinsipi: Mikroskopik

Nümunədən imtina səbəbləri: Nü­munənin uyğun olmayan sınaq şü­şəsində alınması, sentrifuqadan keçi­rilməsi, miqdarının az olması və hemolizli olması

Referens: Neqativ

İstifadəsi: SLE-li xəstələrin 70-90 %-də LE hüceyrəsi tapılır. Həmçinin rev­matoid artrid, sklerodermiya, bir­ləş­dirici toxuma xəstəlikləri, dərman reaksiyaları və lupoid hepatitdə də LE hüceyrəsi 3-9 % nisbətində ta­pılır

Nümunə növü: BOM

Nümunə qabı: Gelsiz düz sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 500 μL

İş prinsipi: Mikroskopik

İstifadəsi: MSS-nin xəstəliklərinin differensasiyasında istifadə olunur

Sinonim: Lupus erythematosus hü­ceyrə testi

Nümunə növü: Düz qan (serumu ayrılmadan və otaq temperaturunda göndərilməlidir), maye

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi (düz qan), gelsiz düz sı­naq şüşəsi (maye)

Nümunə miqdarı:10 mL

İş prinsipi: Mikroskopik

Nümunədən imtina səbəbləri: Nü­munənin uyğun olmayan sınaq şü­şəsində alınması, sentrifuqadan keçi­rilməsi, miqdarının az olması və hemolizli olması

Referens: Neqativ

İstifadəsi: SLE-li xəstələrin 70-90 %-də LE hüceyrəsi tapılır. Həmçinin rev­matoid artrid, sklerodermiya, bir­ləş­dirici toxuma xəstəlikləri, dərman reaksiyaları və lupoid hepatitdə də LE hüceyrəsi 3-9 % nisbətində ta­pılır

Nümunə növü: Nəcis

Nümunə qabı: Təmiz ağzı qapaqlı qab

Testin tərkibi: Nəcisin mikro­sko­piyası, parazitlərin axtarılması, nə­cisdə gizli qan, həzmin qiymət­ləndirilməsi və pH ölçülməsi

Nümunə növü: Təzə alınmış nəcis nümunəsi

Nümunə qabı: Təmiz ağzı qapaqlı qab

Nümunənin alınma qaydası : Nü­munə 30 dəqiqə müddətində labora­toriyaya çatdırılmalıdır

İş prinsipi: Mikroskopik

Nümunədən imtina səbəbləri: Nü­munənin 30 dəqiqə ərzində labora­toriyaya çatdırılmaması

Referens: Neqativ

İstifadəsi: Entamoeba histolytica-nın sista və trofozoitlərinin axta­rılması

Nümunə növü: Nəcis

Nümunə qabı: Təmiz ağzı qapaqlı qab

Nümunə miqdarı: 300 μL

İş prinsipi: Xüsusi boyama ilə mikroskopik

İstifadəsi: HIV xəstələrində, qocalar evlərində və su mənbəli epide­mi­yalar zamanı ishala səbəb olan ibtidailərdir. İmmun sistemi normal olan şəxslərdə asiptomatik keçir, yaxud öz-özünə tədricən  kəsilən ishala səbəb olur

Nümunə növü: Nəcis

Nümunə qabı: Təmiz ağzı qapaqlı qab

İş prinsipi: Guaiac metodu

Referens: Neqativ

İstifadəsi: Nəcisdə kimyəvi qan reaksiyasının araştırılması

Nümunə növü: Nəcis

Nümunə qabı: Təmiz ağzı qapaqlı qab

İş prinsipi: Mikroskopik

Nümunə növü: Nəcis

Nümunə qabı: Təmiz ağzı qapaqlı qab

Nümunənin alınma qaydası: Nəcis nümunəsi xüsusi qoruyucu içərisində saxlanıldıqda 24 saat müddətində müayinə üçün yararlı qəbul edilir. Bu tipli qoruyucu maddələr laboratoriyadan əldə edilə bilər

İş prinsipi: Mikroskopik

İstifadəsi: Nəcisdə qurd yumurtaları və protozoaların müayinəsi

Nümunə növü: Təzə götürülmüş nəcis nümunəsi

Nümunə qabı: Təmiz ağzı qapaqlı qab

İstifadəsi: Nəcisin pH-ı neytral və ya zəif qələvi olmalıdır. Karbohidrat və ya zülal parçalanmasının təyi­nində istifadə olunur

Nümunə növü: Nəcis

Nümunə qabı: Təmiz ağzı qapaqlı qab

İş prinsipi: Mikroskopik

İstifadəsi: Nəcisdə eritrosit, leykosit və s. hüceyrələrin təyinində istifadə olunur

Nümunə növü:  EDTA-lı tam qan və ya periferik yaxma preparatı

Nümunə qabı: Bənövşəyi qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 1 mL

İş prinsipi: Hüceyrə sayıl­ması+­mikroskopik

Sinonim: Malyariyanın təyini

Nümunə növü:  Qalın və nazik qan yaxması preparatları

İş prinsipi: Mikroskopik

İstifadəsi: Maliyariya törədicisi olan plazmodiumların axtarılması

Sinonim: PNH

Nümunə növü: EDTA-lı plazma

Nümunə qabı: Bənövşəyi qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 5 mL

İş prinsipi: Flow cytometry

Nümunədən imtina səbəbləri: Lax­talanmış, uzun müddət saxlanılmış və dondurulmuş nümunələr

İstifadəsi: PNH damar daxilində eritrositlərin hemolizi, hemoqlobinin sidiklə ifrazı və damardaxili lax­ta­lan­ma ilə xarakterizə olunan he­mopoetik kök hüceyrə xəstəliyidir. Flow cytometr-də CD55 və CD59 yoxluğunun aşkar olunması, HAM tezti və sidikdə hemosiderin pa­rok­sizmal nokturnal hemo­qlobi­nu­riyanın diaqnozunda istifadə olunur. PNH-li xəstələrin bir hissəsi aplastik anemiya kimi klinik əlamətlər verir. Buna görə də aplastik anemiyalı xəstələrin PNH baxımından araş­dırılması tövsiyə olunur

Nümunə növü: İstənilən patoloji ma­­terial

İş prinsipi: Mikroskopik

İstifadəsi: Patoloji materialda hü­ceyrə və bakteriyanın varlığının tə­yi­ni; törədici agentin morfologiyasının müəyyən edilməsi

Sinonim: Enterobius vermicularis yumurtasının axtarılması, Sellofan bant testi

Nümunə növü: Peri-anal sellofan bant nümunəsi

Nümunə qabı: Nümunə götürmək üçün lazım olan materialı labaro­toriya təmin edir

Nümunənin alınma qaydası: Səhər tezdən xəstə yataqdan qalxmamış nümunə alınmalıdır

İş prinsipi: Mikroskopik

İstifadəsi: Enterobius vermicularis yumurtasının axtarılması

Sinonim: TSM, tam sidik analizi, sidiyin ümumi analizi və s.

Nümunə növü: Birdəfəlik sidik (sidiyin orta porsiyasına  üstünlük verilir)

Nümunə miqdarı: 10 mL

İş prinsipi: Strip+ mikroskopik müa­yinə, avtomatlaşdırılmış sistem­lər

Nümunədən imtina səbəbləri: Nü­munənin menstruasiya müddə­tində verilməsi, uzun müddət saxlanılması və çirkli qabda gətirilməsi

İstifadəsi: Sidikdə patoloji dəyi­şikliklərə səbəb olan xəstəliklərin diaqnoz və müşahidəsində istifadə olunur

Sinonim: Sperma yuma; Sil select; swim up

Nümunə növü: Təzə eakuylat  (nü­munə laboratoriyaya verilməlidir)

Nümunə qabı: Təmiz, ağzı qapaqlı qab

Nümunə miqdarı: Hamısı

İş prinsipi: Sil-select və ya swim up

İstifadəsi: Uşaqlıqdaxili mayalan­dır­ma üçün keyfiyyətli spermata­zoidlərin ayrılma prosesidir

Sinonim: Sperma autoanticisim testi

Nümunə növü: Təzə eakulyat (30 dəqiqə ərzində gətirilməlidir)

Nümunə qabı: Təmiz, ağzı qapaqlı qab

Nümunə miqdarı: Hamısı

İş prinsipi: Mixed antiglobulin reaaction

Referens: Neqativ

İstifadəsi: Seminal plazmada sper­ma autoanticisimlərinin olmasının təyinində istifadə olunur

Sinonim: Sperma yuma; Sil select; swim up

Nümunə növü: Təzə eakuylat  (nü­munə laboratoriyaya verilməlidir)

Nümunə qabı: Təmiz, ağzı qapaqlı qab

Nümunə miqdarı: Hamısı

İş prinsipi: Sil-select və ya swim up

İstifadəsi: Uşaqlıqdaxili mayalan­dır­ma üçün keyfiyyətli spermata­zoidlərin ayrılma prosesidir

Sinonim: Sperma autoanticisim testi

Nümunə növü: Təzə eakulyat (30 dəqiqə ərzində gətirilməlidir)

Nümunə qabı: Təmiz, ağzı qapaqlı qab

Nümunə miqdarı: Hamısı

İş prinsipi: Mixed antiglobulin reaaction

Referens: Neqativ

İstifadəsi: Seminal plazmada sper­ma autoanticisimlərinin olmasının təyinində istifadə olunur

Nümunə növü: Təzə eakulyat (30 dəqiqə ərzində gətirilməlidir)

Nümunə qabı: Təmiz, ağzı qapaqlı qab

Nümunə miqdarı: Hamısı

İş prinsipi: Xüsusi boyama ilə mikroskopiya

İstifadəsi: Strict kruger kriteri­ya­larına əsasən morfologiyası normal olan sperma hüceyrələrinin faizlə nisbətinin təyinində istifadə olunur. Spermatazoidlərin morfoloji qiymət­lən­dirilməsi dölləndirmə para­metr­ləri arasında ən əhəmiyyətli krite­riyadır

Sinonim: Sperma yuma; Sil select; swim up

Nümunə növü: Təzə eakuylat  (nü­munə laboratoriyaya verilməlidir)

Nümunə qabı: Təmiz, ağzı qapaqlı qab

Nümunə miqdarı: Hamısı

İş prinsipi: Sil-select və ya swim up

İstifadəsi: Uşaqlıqdaxili mayalan­dır­ma üçün keyfiyyətli spermata­zoidlərin ayrılma prosesidir

Sinonim: Spermoqramma

Nümunə növü: Təzə eakulyat (30 dəqiqə ərzində labaratoriyaya çat­dırıl­malıdır)

Nümunə qabı: Təmiz, ağzı qapaqlı qab

Nümunə miqdarı: İfraz olunanın hamısı

İş prinsipi: Mikroskopik

İstifadəsi: Kişi sonsuzluğunun qiy­mətləndirilməsində istifadə olunur

Nümunə növü: Sümük iliyi və tam qandan hazırlanmış periferik yaxma və klinik məlumat

İş prinsipi: Mikroskopik

Sinonim: TSM, tam sidik analizi, sidiyin ümumi analizi və s.

Nümunə növü: Birdəfəlik sidik (sidiyin orta porsiyasına  üstünlük verilir)

Nümunə miqdarı: 10 mL

İş prinsipi: Strip+ mikroskopik müa­yinə, avtomatlaşdırılmış sistem­lər

Nümunədən imtina səbəbləri: Nü­munənin menstruasiya müddə­tində verilməsi, uzun müddət saxlanılması və çirkli qabda gətirilməsi

İstifadəsi: Sidikdə patoloji dəyi­şikliklərə səbəb olan xəstəliklərin diaqnoz və müşahidəsində istifadə olunur

Sinonim: Tbc mikobakteriyalarının tədqiqi; turşuya davamlı bakte­ri­ya­ların tədqiqi

Nümunə növü: Bəlğəm, bron­xo­alveolyar lavaj mayesi, mədə şirəsi, sidik, BOM, plevra, perikard, assit və oynaq mayesi kimi orqanizm ma­ye­ləri, toxuma nümunələri, qan, sü­mük iliyi, abses, nəcis

Nümunə qabı: Burğulu qapaqlı qab

Nümunə miqdarı: Bəlğəm (10 mL), sidik (2 mL), orqanizm mayeləri (10-15 mL), BOM (2 mL)

İş prinsipi: Mikroskopik

Nümunədən imtina səbəbləri: Nü­­­mu­nənin lazımi miqdarda olma­ması, bəlğəm əvəzinə ağız suyu verilməsi

Referens: Neqativ
(+1) Pozitiv: Hər 100 görüş sahəsində 1-9 çöp
(+2) Pozitiv: Hər 10 görüş sahəsində 1-9 çöp
(+3) Pozitiv: Hər görüş sahəsində
1-9 çöp
(+4) Pozitiv: Hər görüş sahəsində
> 9 çöp

İstifadəsi:Vərəm çöplərinin mikro­sko­pik olaraq təyinində istifadə olu­nur. Və­­rəm çöplərinin tapılması üçün nü­mu­­nədə 5000-10000 çöp/mL olma­lıdır

Sinonim: TSM, tam sidik analizi, sidiyin ümumi analizi və s.

Nümunə növü: Birdəfəlik sidik (sidiyin orta porsiyasına  üstünlük verilir)

Nümunə miqdarı: 10 mL

İş prinsipi: Strip+ mikroskopik müa­yinə, avtomatlaşdırılmış sistem­lər

Nümunədən imtina səbəbləri: Nü­munənin menstruasiya müddə­tində verilməsi, uzun müddət saxlanılması və çirkli qabda gətirilməsi

İstifadəsi: Sidikdə patoloji dəyi­şikliklərə səbəb olan xəstəliklərin diaqnoz və müşahidəsində istifadə olunur

Sinonim: Platelet miqdarı

Nümunə növü: EDTA-lı tam qan və periferik yaxma preparatı

Nümunə qabı: Bənöbşəyi qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 1 mL

İş prinsipi: Cell counter (hüceyrə sayılması) +mikroskopik

Referens:

3 yaş	130-400 K/mm3
4-5 yaş	180-510 K/mm3
6-12 yaş	160-510 K/mm3
13-15 yaş	170-405 K/mm3
15 yaş	130-400 K/mm3

İstifadəsi: Laxtalanma sistemi və hemostaz pozğunluqlarının qiymət­ləndirilməısində istifadə olunur. Bədxassəli törəmələr, mielopro­li­ferativ xəstəliklər, splenektomiyadan sonrakı vəziyyət, revmatoid artrit, dəmir çatışmazlığı anemiyası və kəskin infeksiyalar zamanı trom­bositlərin miqdarı artır, idiopatik trombositopenik purpura (ITP), leykozlar, aplastik və pernisitoz anemiya, hipersplenizm, trombotik trombositopenik purpura, massiv qan transfuziyaları, bəzi infeksiyalar və sümük iliyi fəaliyyətinin zəifləməsi ilə trombosit sayı azalır