APOLİPOPROTEİN E GENOTİPLƏNDİRMƏSİ
Nümunə qabı: Bənövşəyi qapaqlı sınaq şüşəsi
Nümunə miqdarı: 5 mL
İş prinsipi: PZR
Referens: Normal genotip e3/e3
İstifadəsi: Apo E genotipləri III tip hiperlipoproteinemiya və erkən koronar ürək xəstəliyinin inkişafı ilə əlaqədardır. Həmçinin e4 allelinin varlığı Alzheimer xəsəliyi üçün əhəmiyyətli risk faktorudur
CHLAMYDIA TRACHOMATIS (PZR)
Nümunə növü: Sidiyin plastik qaba götürülmüş ilk porsiyası və ya xüsusi tamponla (qadınlarda servikal, kişilərdə uretral) sıyrıntı
Nümunə qabı: Lazım olan ləvazimatlar laboratoriya tərəfindən təmin edilir
Nümunə miqdarı: Sidik, ilk porsiya 15 mL
Nümunənin alınma qaydası: Nümunə götürüldükdən sonra soyuq şəraitdə saxlanılmalı və vaxt itirmədən, soyuq şəraitdə laboratoriyaya çatdırılmalıdır
İş prinsipi: PZR
Nümunədən imtina səbəbləri: Nümunənin uzun müddət otaq temperaturunda saxlanılması
Referens: Neqativ
İstifadəsi: Chlamydia trachomatis infeksiyasının təyinində PZR üsulu kultural və seroloji üsullarla müqayisədə daha həssasdır
CMV PZR
Nümunə növü: Serum, EDTA-lı tam qan, BOM
Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi (serum), bənövşəyi qapaqlı sınaq şüşəsi (EDTA-lı tam qan), gelsiz düz sınaq şüşəsi (BOM)
Nümunə miqdarı: 1 mL
İş prinsipi: PZR/DNT hibridizasiya
Nümunədən imtina səbəbləri: Həddindən artıq hemoliz, lipemiya, sarılıq
İstifadəsi: CMV infeksiyasının təyinində istifadə olunur
COXSACKİE A VƏ B (ENTEROVİRUS PZR)
Nümunə növü: BOM
Nümunə qabı: Gelsiz düz sınaq şüşəsi
Nümunə miqdarı: 2 mL
Testin tərkibi: Coxsackie A və B, ECHO-virus, poliovirus, enterovirus 68-71 və s. bütün enteroviruslar
İş prinsipi: RT-PZR
Referens: Nəticədə bildirilir
İstifadəsi: Enteroviruslar, Picornaviridae fəsiləsinə məxsusdurlar və 70-dən çox serotipi (Coxsackie A və B, ECHO-virus, poliovirus, enterovirus 68-71 və s.) var. Bunların çoxu fekal-oral yolla yoluxsa da, yuxarı tənəffüs yolları ilə də yoluxma mümkündür. Non-polio enteroviruslar adətən yuxarı tənəffüs yolları infeksiyaları və səpkilərlə yanaşı, aseptik meningit və ensefalitə də səbəb ola bilərlər
DNT EKSTRAKSİYASI
Sinonim: DNT izolyasiyası; DNT-nin ayırd edilməsi
Nümunə növü: EDTA-lı tam qan, toxuma, döl materialı [göbək ciyəsi qanı, korion villus (CVS) və ya amnion mayesi (AFS) ], kultura materialı
Nümunə qabı: Bənövşəyi qapaqlı sınaq şüşəsi (qan marerialları üçün); toxuma, CVS və AFS kimi materiallar üçün bunları alan həkimin seçdiyi münasib qab götürülür
Nümunə miqdarı: EDTA-lı tam qan 5 mL, toxuma (10 mg), döl materiyalı, AFS (10 mg ), göbək ciyəsi qanı (500 μL)
Lazımi məlumatlar: Xəstə haqqında klinik məlumatlar göndərilməlidir
İş prinsipi: Kit və ya NaCl ekstraksiyası və spektrofotometrik qiymətləndirmə
Nümunədən imtina səbəbləri (kan): Hüceyrə sayının az olması, hemoliz, laxta, materialın uyğun olmayan sınaq şüşəsində gönərilməsi
Referens: O.D A260 /A280 =1.6-1.8
İstifadəsi: Genetik xəstəliklərin molekulyar diaqnozunda istifadə olunan DNT materialının əldə olunması məqsədilə tətbiq edilir. Mövcud fakt və ya ailəyə aid mutasiya analizi/daşıyıcılığının təyinində DNT ekstraksiyası, EDTA-lı tam qan və ya toxuma materialı ilə aparılır. Prenatal diaqnostika üçün isə CVS, AFS və göbək ciyəsi qanı lazımdır
DNT İZOLYASİYASI
Sinonim: DNT izolyasiyası; DNT-nin ayırd edilməsi
Nümunə növü: EDTA-lı tam qan, toxuma, döl materialı [göbək ciyəsi qanı, korion villus (CVS) və ya amnion mayesi (AFS) ], kultura materialı
Nümunə qabı: Bənövşəyi qapaqlı sınaq şüşəsi (qan marerialları üçün); toxuma, CVS və AFS kimi materiallar üçün bunları alan həkimin seçdiyi münasib qab götürülür
Nümunə miqdarı: EDTA-lı tam qan 5 mL, toxuma (10 mg), döl materiyalı, AFS (10 mg ), göbək ciyəsi qanı (500 μL)
Lazımi məlumatlar: Xəstə haqqında klinik məlumatlar göndərilməlidir
İş prinsipi: Kit və ya NaCl ekstraksiyası və spektrofotometrik qiymətləndirmə
Nümunədən imtina səbəbləri (kan): Hüceyrə sayının az olması, hemoliz, laxta, materialın uyğun olmayan sınaq şüşəsində gönərilməsi
Referens: O.D A260 /A280 =1.6-1.8
İstifadəsi: Genetik xəstəliklərin molekulyar diaqnozunda istifadə olunan DNT materialının əldə olunması məqsədilə tətbiq edilir. Mövcud fakt və ya ailəyə aid mutasiya analizi/daşıyıcılığının təyinində DNT ekstraksiyası, EDTA-lı tam qan və ya toxuma materialı ilə aparılır. Prenatal diaqnostika üçün isə CVS, AFS və göbək ciyəsi qanı lazımdır
DNT KONTENT ANALİZİ
Nümunə növü: Parfinli və təzə toxuma nümunələri, orqanizim mayeləri, sidik kisəsi lavaj mayesi, sidik, sitratlı tam qan, sümük iliyi
Nümunə qabı: Mavi qapaqlı sınaq şüşəsi (sitratlı qan)
Nümunə miqdarı: 2mL
Lazımi məlumatlar: Xəstə haqqında klinik məlumat göndərilməlidir
İş prinsipi: Flow cytometry
Nümunədən imtina səbəbləri: Hüceyrə sayının az olması
İstifadəsi: Bərk toxuma (solid) şişləri və neoplazik lezyonlarda hüceyrədaxili DNT kontent analizi və proliferasiya sürətinin təyinində istifadə olunur. Bu test ilə statistik və dinamik proliferasiya indeksinin müəyyənləşdirilməsi, hüceyrə aneuoploidiyasının və şişlərin çoxalma tezliyinin təyini mümkündür
ECHOVİRUS (ENTEROVİRUS PZR)
Nümunə növü: BOM
Nümunə qabı: Gelsiz düz sınaq şüşəsi
Nümunə miqdarı: 2 mL
Testin tərkibi: Coxsackie A və B, ECHO-virus, poliovirus, enterovirus 68-71 və s. bütün enteroviruslar
İş prinsipi: RT-PZR
Referens: Nəticədə bildirilir
İstifadəsi: Enteroviruslar, Picornaviridae fəsiləsinə məxsusdurlar və 70-dən çox serotipi (Coxsackie A və B, ECHO-virus, poliovirus, enterovirus 68-71 və s.) var. Bunların çoxu fekal-oral yolla yoluxsa da, yuxarı tənəffüs yolları ilə də yoluxma mümkündür. Non-polio enteroviruslar adətən yuxarı tənəffüs yolları infeksiyaları və səpkilərlə yanaşı, aseptik meningit və ensefalitə də səbəb ola bilərlər
ENTEROVİRUS PZR
Nümunə növü: BOM
Nümunə qabı: Gelsiz düz sınaq şüşəsi
Nümunə miqdarı: 2 mL
Testin tərkibi: Coxsackie A və B, ECHO-virus, poliovirus, enterovirus 68-71 və s. bütün enteroviruslar
İş prinsipi: RT-PZR
Referens: Nəticədə bildirilir
İstifadəsi: Enteroviruslar, Picornaviridae fəsiləsinə məxsusdurlar və 70-dən çox serotipi (Coxsackie A və B, ECHO-virus, poliovirus, enterovirus 68-71 və s.) var. Bunların çoxu fekal-oral yolla yoluxsa da, yuxarı tənəffüs yolları ilə də yoluxma mümkündür. Non-polio enteroviruslar adətən yuxarı tənəffüs yolları infeksiyaları və səpkilərlə yanaşı, aseptik meningit və ensefalitə də səbəb ola bilərlər
HBV DNT (PZR)
Sinonim: Hepatit B DNT
Nümunə növü: Serum
Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi
Nümunə miqdarı: 500 μL
Nümunənin alınma qaydası : Nümunə soyuq şəraitdə saxlanmalı və laboratoriyaya göndərilməlidir
İş prinsipi: PZR
Nümunədən imtina səbəbləri: Hemolizli, EDTA-lı və ya heparinli nümunələr və nümunənin uzun müddət otaq temperaturunda qalması
Referens: Neqativ
İstifadəsi: HBV infeksiyalarının erkən dövrlərində ancisim səviyyəsi aşağı olduğundan seroloji testlər yetərsizdir. Bu səbəbdən virusun birbaşa təyininə imkan verən həssas və spesifik PZR üsulu istifadə olunur. Asimptomatik daşıyıcılar, anticisim əmələ gələnə qədərki mərhələ, seropozitiv analardan doğulan uşaqlar, immunoloji reaksiya verməyən xəstələr, həmçinin seroloji testləri pozitiv olan xəstələrdə diaqnozun dəqiqləşdirilməsi və müalicənin müşahidəsi üçün HBV DNT istifadə oluna bilər
HBV PZR (Virus Yükü)
Sinonim: Hepatit B virus yükü
Nümunə növü: Serum
Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi
Nümunə miqdarı: 300 μL
Nümunənin alınma qaydası: Nümunə soyuq şəraitdə saxlanmalı və laboratoriyaya göndərilməlidir
İş prinsipi: PZR
Nümunədən imtina səbəbləri: Hemolizli və ya uyğun olmayan sınaq şüşəsində göndərilən nümunələr; nümunənin uzun müddət otaq temperaturunda qalması
İstifadəsi: Serumdakı HBV miqdarını təyin emək üçün istifadə olunur. Klinik və digər laborator nəticələr ilə birlikdə xəstəliyin proqnozunun təyini və müalicənin müşahidəsində istifadə olunur
HCV GENOTİP TƏYİNİ
Sinonim: Hepatit C genotip təyini
Nümunə növü: Serum
Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi
Nümunə miqdarı: 500 μL
Nümunənin alınma qaydası: Nümunə soyuq şəraitdə saxlanmalı və laboratoriyaya göndərilməlidir
İş prinsipi: DNT sekvenləşdirmə analizi (DNA sequencing analysis)
Nümunədən imtina səbəbləri: Hemolizli və ya heparinli nümunələr və nümunənin uzun müddət otaq temperaturunda qalması
Referens: Neqativ
İstifadəsi: HCV tip təyini xəstəliyin gedişi və müalicəsi üçün əhəmiyyətlidir. Təyin olunan genotip və alt tiplər bunlardır: 1a,1b,1c,2a/c,2b, 3a, 3b,3c,4a,4b,4c/d,4e,4f,4h,5a,6a
HCV RNT
Sinonim: Hepatit C RNT
Nümunə növü: Serum
Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi
Nümunə miqdarı: 500 μL
Nümunənin alınma qaydası: Nümunə soyuq şəraitdə saxlanmalı və laboratoriyaya göndərilməlidir
İş prinsipi: RT-PZR
Nümunədən imtina səbəbləri: Hemolizli və ya heparinli nümunələr və nümunənin uzun müddət otaq temperaturunda qalması
Referens: Neqativ
İstifadəsi: HCV infeksiyalarının erkən dövrlərində ancisim səviyyəsi aşağı olduğundan seroloji testlər kifayət etmir. Bundan başqa, HCV ilə yoluxma zamanı antisimin varlığı heç də həmişə viremiya ilə birlikdə müşahidə olunmur. Buna görə də virusun birbaşa təyininə imkan verən, həssas və spesifik üsul olan PZR istifadə olunur. Asimptomatik daşıyıcılar, anticisim hələ əmələ gəlməyən hallar, seropozitiv analardan doğulan uşaqlar, immunoloji reaksiya verməyən xəstələr və seroloji testləri pozitiv olan xəstələrdə diaqnozun dəqiqləşdirilməsi və müalicənin müşahidəsi üçün HCV RNT istifadə oluna bilər
HCV VİRUS YÜKÜ
Sinonim: Hepatir C virus yükü
Nümunə növü: Serum
Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi
Nümunə miqdarı:500 μL
Nümunənin alınma qaydası: Nümunə soyuq şəraitdə saxlanmalı və laboratoriyaya göndərilməlidir
İş prinsipi: RT-PZR
Nümunədən imtina səbəbləri: Hemolizli və ya heparinli nümunələr və nümunənin uzun müddət otaq temperaturunda qalması
Referens: Neqativ
İstifadəsi: Bu testlə serum və ya plazmadakı HCV RNT miqdarı təyin edilir. Klinik və digər laborator nəticələr ilə birlikdə xəstəliyin proqnozunun təyini və müalicənin müşahidəsində istifadə olunur
HDV RNT
Sinonim: Hepatit D RNT
Nümunə növü: Serum
Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi
Nümunə miqdarı: 500 μL
Nümunənin alınma qaydası: Nümunə soyuq şəraitdə saxlanılmalı və laboratoriyaya göndərilməlidir
İş prinsipi: RT-PZR
Nümunədən imtina səbəbləri: Hemolizli və ya heparinli nümunələr; nümunənin uzun müddət otaq temperaturunda saxlanılması
Referens: Neqativ
İstifadəsi: HDV infeksiyasının diaqnozu serumda anti-HDV anticisimləri və ya delta antigeninin (HDV Ag) təyini ilə müəyyən olunur. Delta antigeninin səviyyəsi kəskin infeksiya müddətində dəyişkən olur. Xroniki infeksiyalarda isə nadir hallarda delta antigeni tapıla bilər. Həmçinin anti-HDV tapılması heç də həmişə aktiv HDV infeksiyasının göstəricisi deyildir. Bu baxımdan aktiv HDV infeksiyasını müəyyən etmək üçün PZR ilə HDV RNT tədqiq oluna bilər
HEPATİT B VİRUS YÜKÜ (HBV PZR)
Sinonim: Hepatit B virus yükü
Nümunə növü: Serum
Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi
Nümunə miqdarı: 300 μL
Nümunənin alınma qaydası: Nümunə soyuq şəraitdə saxlanmalı və laboratoriyaya göndərilməlidir
İş prinsipi: PZR
Nümunədən imtina səbəbləri: Hemolizli və ya uyğun olmayan sınaq şüşəsində göndərilən nümunələr; nümunənin uzun müddət otaq temperaturunda qalması
İstifadəsi: Serumdakı HBV miqdarını təyin emək üçün istifadə olunur. Klinik və digər laborator nəticələr ilə birlikdə xəstəliyin proqnozunun təyini və müalicənin müşahidəsində istifadə olunur
HEPATİT C GENOTİP TƏYİNİ (HCV GENOTİP TƏYİNİ)
Sinonim: Hepatit C genotip təyini
Nümunə növü: Serum
Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi
Nümunə miqdarı: 500 μL
Nümunənin alınma qaydası: Nümunə soyuq şəraitdə saxlanmalı və laboratoriyaya göndərilməlidir
İş prinsipi: DNT sekvenləşdirmə analizi (DNA sequencing analysis)
Nümunədən imtina səbəbləri: Hemolizli və ya heparinli nümunələr və nümunənin uzun müddət otaq temperaturunda qalması
Referens: Neqativ
İstifadəsi: HCV tip təyini xəstəliyin gedişi və müalicəsi üçün əhəmiyyətlidir. Təyin olunan genotip və alt tiplər bunlardır: 1a,1b,1c,2a/c,2b, 3a, 3b,3c,4a,4b,4c/d,4e,4f,4h,5a,6a
HEPATİT C RNT (HCV RNT)
Sinonim: Hepatit C RNT
Nümunə növü: Serum
Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi
Nümunə miqdarı: 500 μL
Nümunənin alınma qaydası: Nümunə soyuq şəraitdə saxlanmalı və laboratoriyaya göndərilməlidir
İş prinsipi: RT-PZR
Nümunədən imtina səbəbləri: Hemolizli və ya heparinli nümunələr və nümunənin uzun müddət otaq temperaturunda qalması
Referens: Neqativ
İstifadəsi: HCV infeksiyalarının erkən dövrlərində ancisim səviyyəsi aşağı olduğundan seroloji testlər kifayət etmir. Bundan başqa, HCV ilə yoluxma zamanı antisimin varlığı heç də həmişə viremiya ilə birlikdə müşahidə olunmur. Buna görə də virusun birbaşa təyininə imkan verən, həssas və spesifik üsul olan PZR istifadə olunur. Asimptomatik daşıyıcılar, anticisim hələ əmələ gəlməyən hallar, seropozitiv analardan doğulan uşaqlar, immunoloji reaksiya verməyən xəstələr və seroloji testləri pozitiv olan xəstələrdə diaqnozun dəqiqləşdirilməsi və müalicənin müşahidəsi üçün HCV RNT istifadə oluna bilər
HEPATİT C VİRUS YÜKÜ (HCV VİRUS YÜKÜ)
Sinonim: Hepatir C virus yükü
Nümunə növü: Serum
Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi
Nümunə miqdarı:500 μL
Nümunənin alınma qaydası: Nümunə soyuq şəraitdə saxlanmalı və laboratoriyaya göndərilməlidir
İş prinsipi: RT-PZR
Nümunədən imtina səbəbləri: Hemolizli və ya heparinli nümunələr və nümunənin uzun müddət otaq temperaturunda qalması
Referens: Neqativ
İstifadəsi: Bu testlə serum və ya plazmadakı HCV RNT miqdarı təyin edilir. Klinik və digər laborator nəticələr ilə birlikdə xəstəliyin proqnozunun təyini və müalicənin müşahidəsində istifadə olunur
HEPATİT D RNT (HDV RNT)
Sinonim: Hepatit D RNT
Nümunə növü: Serum
Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi
Nümunə miqdarı: 500 μL
Nümunənin alınma qaydası: Nümunə soyuq şəraitdə saxlanılmalı və laboratoriyaya göndərilməlidir
İş prinsipi: RT-PZR
Nümunədən imtina səbəbləri: Hemolizli və ya heparinli nümunələr; nümunənin uzun müddət otaq temperaturunda saxlanılması
Referens: Neqativ
İstifadəsi: HDV infeksiyasının diaqnozu serumda anti-HDV anticisimləri və ya delta antigeninin (HDV Ag) təyini ilə müəyyən olunur. Delta antigeninin səviyyəsi kəskin infeksiya müddətində dəyişkən olur. Xroniki infeksiyalarda isə nadir hallarda delta antigeni tapıla bilər. Həmçinin anti-HDV tapılması heç də həmişə aktiv HDV infeksiyasının göstəricisi deyildir. Bu baxımdan aktiv HDV infeksiyasını müəyyən etmək üçün PZR ilə HDV RNT tədqiq oluna bilər
HERPES SİMPLEKS PZR (HSV PZR)
Sinonim: Herpes simplex PZR
Nümunə növü: BOM, ağız ətrafı və ya genital leziyondan tamponla alınmış material
Nümunə qabı: Gelsiz düz sınaq şüşəsi (BOM), gelsiz quru sınaq şüşəsi (tampon materialları)
Nümunə miqdarı: 1mL
İş prinsipi: PZR
İstifadəsi: Şübhəli dəri lezyonları olan və ya virus ensefaliti yaxud menengiti olan xəstələrdə HSV-nin təyinində istifadə olunur. Nəticə pozitiv çıxan hallarda lazım gələrsə. 1-ci və 2-ci tipin differensiasiyası aparılır
HIV-1 PROVİRUS DNT-si
Sinonim: Human immunodeficiency virus provial DNT
Nümunə növü: EDTA-lı tam qan
Nümunə qabı: Bənövşəyi qapaqlı sınaq şüşəsi
Nümunə miqdarı: 3 mL
İş prinsipi: PZR
Nümunədən imtina səbəbləri: Hemolizli və heparinli nümunələr və nümunələrin uzun müddət otaq temperaturunda saxlanılması
Referens: Neqativ
İstifadəsi: ELISA və Western blot kimi seroloji testlərlə HIV-ə qarşı əmələ gələn anticisimlər təyin olunduğundan bu tetlərin serokonversiyadan əvvəlki dəyərləri məhduddur. PZR ilə HIV-1-in birbaşa təyin olunması mümkün olur. Yenidoğulanlarda və yüksək riskli xəstələrdə erkən diaqnoz və təsdiqləmə məqsədilə HIV-1 provirus DNT testi istifadə oluna bilər
HIV-1 RNT
Sinonim:HIV-1 virus yükü; Human immunodeficiency virus RNT
Nümunə növü: EDTA-lı tam qan
Nümunə qabı: Bənövşəyi qapaqlı sınaq şüşəsi (EDTA-lı plazma), mavi qapaqlı sınaq şüşəsi (sitratlı plazma)
Nümunə miqdarı: 500 μL
Nümunənin alınma qaydası: Nümunə soyuq şəraitdə saxlanılmalı və göndərilməlidir
İş prinsipi: RT-PZR
Nümunədən imtina səbəbləri: Hemolizli və heparinli nümunələr və nümunələrin uzun müddət otaq temperaturunda saxlanılması
İstifadəsi: Plazmadakı HIV-1 RNT-nin miqdarını təyin etmək üçün istifadə olunan testdir. Klinik əlamətlər və digər laborator nəticələrlə birlikdə proqnozun təyini və müalicənin müşahidəsində istifadə olunur
HIV-1 VİRUS YÜKÜ (HIV-1 RNT)
Sinonim:HIV-1 virus yükü; Human immunodeficiency virus RNT
Nümunə növü: EDTA-lı tam qan
Nümunə qabı: Bənövşəyi qapaqlı sınaq şüşəsi (EDTA-lı plazma), mavi qapaqlı sınaq şüşəsi (sitratlı plazma)
Nümunə miqdarı: 500 μL
Nümunənin alınma qaydası: Nümunə soyuq şəraitdə saxlanılmalı və göndərilməlidir
İş prinsipi: RT-PZR
Nümunədən imtina səbəbləri: Hemolizli və heparinli nümunələr və nümunələrin uzun müddət otaq temperaturunda saxlanılması
İstifadəsi: Plazmadakı HIV-1 RNT-nin miqdarını təyin etmək üçün istifadə olunan testdir. Klinik əlamətlər və digər laborator nəticələrlə birlikdə proqnozun təyini və müalicənin müşahidəsində istifadə olunur
HPV PZR və GENOTİP TƏYİNİ
Sinonim: Human papilloma virus
Nümunə növü: Şübhəli lezyondan tamponla alınmış material (quru vəziyyətdə) və ya biopsiya materialı (steril qabda, fizioloji məhlul işərisində, soyuq şəraitdə göndərilməlidir)
İş prinsipi: PZR və hibridizasiya
Nümunədən imtina səbəbləri: Nümunənin qanla kontaminasiyası və uzun müddət otaq temperaturunda qalması
Referens: Neqativ
İstifadəsi: Servikal xərçənglər, servikal intraepitelial neoplaziyalar (CN) və Condylomata acuminata zamanı HPV-nin təyin olunmasında istifadə olunur. Ehtiyac olduqda tapılmış virusun tipi də təyin oluna bilər. HPV 6, 11, 16, 18, 31, 33 və 35 tipləri təyin oluna bilər
HSV PZR
Sinonim: Herpes simplex PZR
Nümunə növü: BOM, ağız ətrafı və ya genital leziyondan tamponla alınmış material
Nümunə qabı: Gelsiz düz sınaq şüşəsi (BOM), gelsiz quru sınaq şüşəsi (tampon materialları)
Nümunə miqdarı: 1mL
İş prinsipi: PZR
İstifadəsi: Şübhəli dəri lezyonları olan və ya virus ensefaliti yaxud menengiti olan xəstələrdə HSV-nin təyinində istifadə olunur. Nəticə pozitiv çıxan hallarda lazım gələrsə. 1-ci və 2-ci tipin differensiasiyası aparılır
HUMAN PAPILLOMA VİRUS (HPV PZR və GENOTİP TƏYİNİ)
Sinonim: Human papilloma virus
Nümunə növü: Şübhəli lezyondan tamponla alınmış material (quru vəziyyətdə) və ya biopsiya materialı (steril qabda, fizioloji məhlul işərisində, soyuq şəraitdə göndərilməlidir)
İş prinsipi: PZR və hibridizasiya
Nümunədən imtina səbəbləri: Nümunənin qanla kontaminasiyası və uzun müddət otaq temperaturunda qalması
Referens: Neqativ
İstifadəsi: Servikal xərçənglər, servikal intraepitelial neoplaziyalar (CN) və Condylomata acuminata zamanı HPV-nin təyin olunmasında istifadə olunur. Ehtiyac olduqda tapılmış virusun tipi də təyin oluna bilər. HPV 6, 11, 16, 18, 31, 33 və 35 tipləri təyin oluna bilər
PARVOVİRUS B19 PZR
Nümunə növü: Serum, plazma, BOM, amniotik maye, sümük iliyi
Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi, bənövşəyi qapaqlı sınaq şüşəsi, gelsiz düz sınaq şüşəsi
Nümunə miqdarı: 1 mL
İş prinsipi: PZR
İstifadəsi: Döldə və yenidoğulanda, həmçinin immun sistemi və ya immun cavabı zəifləmiş xəstələrdə Parvovirus B19 anticisimləri diaqnostik baxımdan yetərli olmaya bilər. Belə hallarda infeksiyanın diaqnozu üçün Parvovirus B19 PZR ilə DNT təyini mümkündür
POLİOVİRUS (ENTEROVİRUS PZR)
Nümunə növü: BOM
Nümunə qabı: Gelsiz düz sınaq şüşəsi
Nümunə miqdarı: 2 mL
Testin tərkibi: Coxsackie A və B, ECHO-virus, poliovirus, enterovirus 68-71 və s. bütün enteroviruslar
İş prinsipi: RT-PZR
Referens: Nəticədə bildirilir
İstifadəsi: Enteroviruslar, Picornaviridae fəsiləsinə məxsusdurlar və 70-dən çox serotipi (Coxsackie A və B, ECHO-virus, poliovirus, enterovirus 68-71 və s.) var. Bunların çoxu fekal-oral yolla yoluxsa da, yuxarı tənəffüs yolları ilə də yoluxma mümkündür. Non-polio enteroviruslar adətən yuxarı tənəffüs yolları infeksiyaları və səpkilərlə yanaşı, aseptik meningit və ensefalitə də səbəb ola bilərlər
TBC DNT (VƏRƏMİN MOLEKULYAR DİAQNOZU)
Sinonim: Tbc DNT; Tbc PCR; Gen-probe MTD
Nümunə növü: Bəlğəm, bronxoalveolyar lavaj mayesi, mədə şirəsi, sidik, BOM, plevra, perikard, assit və oynaq mayesi kimi orqanizm mayeləri, toxuma nümunələri, abses (qan və qanlı nümunələr ilə müayinə aparılmır)
Nümunə qabı: Steril, burğulu qapaqlı qab
Nümunə miqdarı: Bəlğəm (10 mL), sidik (2 mL), orqanizm mayeləri (10-15 mL), BOM (2 mL)
Nümunənin alınma qaydası: Mycobacterium kulturası üçün təyin olunmuş nümunə alma qaydaları qüvvədədir. Qanlı və parafinli biopsiya nümunəsindən müayinə üçün istifadə etmək olmaz
İş prinsipi: Trasnscription Mediated Amplification (TMA)
Nümunədən imtina səbəbləri: Nümunə miqdarının yetərli olmaması, steril qabada alınmaması, bəlğəm yerinə ağız suyu verilməsi, nümunənin qanlı olması
İstifadəsi: Nümunədə M.Tuberculosis varlığını dəqiqləşdirmək üçün istifadə olunur. Bu üsulla, nümunədə 1 vərəm çöpü/mL olduqda belə diaqnoz qoyula bilir. Sürətli diaqnoza imkan verməsi üstün cəhətidir
TBC PZR (VƏRƏMİN MOLEKULYAR DİAQNOZU)
Sinonim: Tbc DNT; Tbc PCR; Gen-probe MTD
Nümunə növü: Bəlğəm, bronxoalveolyar lavaj mayesi, mədə şirəsi, sidik, BOM, plevra, perikard, assit və oynaq mayesi kimi orqanizm mayeləri, toxuma nümunələri, abses (qan və qanlı nümunələr ilə müayinə aparılmır)
Nümunə qabı: Steril, burğulu qapaqlı qab
Nümunə miqdarı: Bəlğəm (10 mL), sidik (2 mL), orqanizm mayeləri (10-15 mL), BOM (2 mL)
Nümunənin alınma qaydası: Mycobacterium kulturası üçün təyin olunmuş nümunə alma qaydaları qüvvədədir. Qanlı və parafinli biopsiya nümunəsindən müayinə üçün istifadə etmək olmaz
İş prinsipi: Trasnscription Mediated Amplification (TMA)
Nümunədən imtina səbəbləri: Nümunə miqdarının yetərli olmaması, steril qabada alınmaması, bəlğəm yerinə ağız suyu verilməsi, nümunənin qanlı olması
İstifadəsi: Nümunədə M.Tuberculosis varlığını dəqiqləşdirmək üçün istifadə olunur. Bu üsulla, nümunədə 1 vərəm çöpü/mL olduqda belə diaqnoz qoyula bilir. Sürətli diaqnoza imkan verməsi üstün cəhətidir
TOKSOPLAZMA PZR
Nümunə növü: Amnion mayesi və ya BOM
Nümunə qabı: Gelsiz düz sınaq şüşəsi
Nümunə miqdarı: 1 mL
Nümunənin alınma qaydası: Nümunə alındıqdan sonra soyuq şəraitdə saxlanılmalı və laboratoriyaya çatdırılmalıdır
İş prinsipi: PZR/DNT hibridizasiya
Nümunədən imtina səbəbləri: Hemolizə uğramış və ya sentrifuqadan keçirilmiş nümunələr və nümunənin uzun müddət otaq temperaturunda saxlanılması
Referens: Neqativ
İstifadəsi: Toxoplasma gondii ibtidailərinə aid B1 geninin PZR ilə təyini prenatal toksoplazma infeksiyasının diaqnozuna kömək edir. İmmun çatışmazlığı olan xəstələrdə (QİÇS və s.) də bu üsul istifadə oluna bilər
VƏRƏMİN MOLEKULYAR DİAQNOZU
Sinonim: Tbc DNT; Tbc PCR; Gen-probe MTD
Nümunə növü: Bəlğəm, bronxoalveolyar lavaj mayesi, mədə şirəsi, sidik, BOM, plevra, perikard, assit və oynaq mayesi kimi orqanizm mayeləri, toxuma nümunələri, abses (qan və qanlı nümunələr ilə müayinə aparılmır)
Nümunə qabı: Steril, burğulu qapaqlı qab
Nümunə miqdarı: Bəlğəm (10 mL), sidik (2 mL), orqanizm mayeləri (10-15 mL), BOM (2 mL)
Nümunənin alınma qaydası: Mycobacterium kulturası üçün təyin olunmuş nümunə alma qaydaları qüvvədədir. Qanlı və parafinli biopsiya nümunəsindən müayinə üçün istifadə etmək olmaz
İş prinsipi: Trasnscription Mediated Amplification (TMA)
Nümunədən imtina səbəbləri: Nümunə miqdarının yetərli olmaması, steril qabada alınmaması, bəlğəm yerinə ağız suyu verilməsi, nümunənin qanlı olması
İstifadəsi: Nümunədə M.Tuberculosis varlığını dəqiqləşdirmək üçün istifadə olunur. Bu üsulla, nümunədə 1 vərəm çöpü/mL olduqda belə diaqnoz qoyula bilir. Sürətli diaqnoza imkan verməsi üstün cəhətidir
ERKƏN MOLEKULYAR DİAQNOZ TESTİ
Nümunə növü: Amnion mayesi, göbək ciyəsindən alınmış qan
Nümunə qabı: Bənövşəyi qapaqlı (EDTA-lı) sınaq şüşəsi (göbək ciyəsindən alınmış qan)
Nümunə miqdarı: Amnion mayesi (2mL), göbək ciyəsindən alınmış qan (1 mL)
Nümunənin alınma qaydası: Nümunə alınmazdan əvvəl laboratoriya ilə əlaqə saxlanılmalıdır. Nümunə 24 saat ərzində laboratoriyaya çatdırılmalıdır
Xəstənin hazırlanması: Xüsusi anket formasının doldurulması vacibdir. Bu formanın tam və düzgün şəkildə doldurulması aparılacaq molekulyar analizin dürüstlüyü baxımından çox əhəmiyyətlidir
İş prinsipi: QF-PZR
İstifadəsi: Kariyotipləndirmədən əvvəl əhali arasında çox rast gəlinən 13, 18, 21 və cinsiyyət xromosomlarına aid anoploidlərin 24-48 saat müddətində skrininqində istifadə olunur. Əldə olunmuş məlumatlar sitogenetik analizlərlə dəqiqləşdirilməlidir
HEPATİT B DNT (HBV DNT)
Sinonim: Hepatit B DNT
Nümunə növü: Serum
Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi
Nümunə miqdarı: 500 μL
Nümunənin alınma qaydası : Nümunə soyuq şəraitdə saxlanmalı və laboratoriyaya göndərilməlidir
İş prinsipi: PZR
Nümunədən imtina səbəbləri: Hemolizli, EDTA-lı və ya heparinli nümunələr və nümunənin uzun müddət otaq temperaturunda qalması
Referens: Neqativ
İstifadəsi: HBV infeksiyalarının erkən dövrlərində ancisim səviyyəsi aşağı olduğundan seroloji testlər yetərsizdir. Bu səbəbdən virusun birbaşa təyininə imkan verən həssas və spesifik PZR üsulu istifadə olunur. Asimptomatik daşıyıcılar, anticisim əmələ gələnə qədərki mərhələ, seropozitiv analardan doğulan uşaqlar, immunoloji reaksiya verməyən xəstələr, həmçinin seroloji testləri pozitiv olan xəstələrdə diaqnozun dəqiqləşdirilməsi və müalicənin müşahidəsi üçün HBV DNT istifadə oluna bilər