ANTİ-YO

Sinonim: Purkinye hüceyrəsi si­to­plazmatik anticisimi-tip 1; PCA-1

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 1 mL

İş prinsipi: Western blot

Referens:  Nəticədə bildirilir

İstifadəsi: Adətən qadınlarda tapılır və yumurtalıq karsinoması, mülle­ri­an neoplazma və ya süd vəzi xər­çən­gi ilə əlaqədardır. Anti-yo pozitivliyi olan xəstələrdə ümumiyyətlə yarım kəskin serebellar ataksiya və ensefa­lomiyeloradikulopatiyalar olur. Skri­ninq test kimi istifadə olunmamalıdır (Həmçinin Bax Anti-Hu, Anti-Ri, Paraneoplastik panel)

ANTİ-TROMBOSİT ANTİCİSİMİ

Sinonim: Trombosit anticisimi; An­ti-trombosit  anticisimi

Nümunə növü: EDTA-lı və ya sitratlı tam qan

Nümunə qabı: Bənövşəyi (EDTA-lı) və ya mavi (sitratlı) qapaqlı sınaq şüşə­si

Nümunə miqdarı: 5 mL

İş prinsipi: Flow cytometry

Nümunədən imtina səbəbləri: Lax­talanma, hemoliz

Referens:  Neqativ

İstifadəsi: İmmun trombosito­peni­ya­lar zamanı trombosit antisim­lərinin təyinində istifadə olunur.

ANTİ-TPO (TİROİD PEROKSİDAZA ANTİCİSİMLƏRİ)

Sinonim: TPO anticisimləri; Anti-Tpo

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 250 μL

İş prinsipi: RIA

Nümunədən imtina səbəbləri: Həd­dən artıq hemoliz, lipemiya, sarılıq

Referens: <60 U/mL

İstifadəsi: Autoimmun tiroid xəstə­liklərinin (Xaşimoto tiroiditi, idio­pa­tik miksödem, Graves xəstəliyi və s.) təyinində istifadə olunur. Auto­im­mun tiroid xəstəliyi olan şəxslərdə, TPO konsentrasiyası xəstəliyin şid­dəti ilə düz mütənasibdir. Həmçinin digər bəzi autoimmun xəstəliklər za­manı da (Addison xəstəliyi, perni­sitoz  anemiya, I tip şəkərli diabet və s.) pozitiv nəticələr əldə oluna bilər

ANTİ-TİROQLOBULİN

Sinonim: Tiroqlobulin anticisimləri

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 200 μL

İş prinsipi: RIA

Nümunədən imtina səbəbləri: Həd­dindən artıq hemoliz, lipemiya, sa­rılıq

Referens:  <60 U/mL

İstifadəsi: Qalxanabənzər vəzin au­to­immun xəstəliklərinin qiymət­ləndi­rilməsində istifadə olunur. TPO anti­cisimləri ilə müqayisədə əhə­miyyəti azdır. Hashimito ti­roiditi, Graves xəs­təliyi, qalxa­na­bənzər vəz karsino­maları, idiopatik miksedema, per­nisioz anemiya, SLE və de-Quervain yarımkəskin ti­roiditində anti-tiro­qlobulin an­ti­cism­lərinin miqdarı ar­tır. Normal poulyasiyanın 10%-də az mirdarda yüksək ola bilər. Həmçinin ti­ro­qlobulin səviyyəsi aşağı olan xəs­tələrdə də anti-tiroqlobulin sə­viy­yə­­si­nə baxılmalıdır. Tiro­qlo­bulin anti­ci­simlərinin olması, ti­roqlo­bu­linin ölçülməsində in­ter­ferensiyaya (dəyi­şikliyə) səbəb ola bilər

ANCA (ANTİ-NEYTROFİL SİTOPLAZMATİK ANTİCİSİM)

Sinonim: ANCA (cANCA-pANCA)

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 200 μL

İş prinsipi: IFR

Nümunədən imtina səbəbləri: He­moliz, lipemiya, sarılıq və konta­mi­nasiya

İstifadəsi: Neytrofil lizosomal fer­ment­lərə qarşı əmələ gələn spesifik an­ticisimləri təyin edir. Wegener gra­­nu­lomatozu və sistemik vasku­litlərin (xü­susilə böyrək və ağciyəri əhatə edən) diaqnostikasında və müa­licə pro­sesinin müşahidəsində istifadə olu­nur

ACA (ANTİ-KARDİOLİPİN ANTİCİSİMLƏRİ İGM VƏ İGG)

Sinonim: ACA

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 100 μL

İş prinsipi: EIA

Referens: Neqativ

İstifadəsi: “Antifosfolipid antici­simi” termini ümumiyyətlə neqativ yüklü fosfolipidlərə qarşı əmələ gə­lən anticisimlər üçün istifadə olu­nur. Bu fosfolipidlərdən ən çox kar­dio­lipinə qarşı əmələ gələn anticismlər yoxlanılır. Antikardiolipin antisi­cim­ləri SLE, lupusa bənzər xəstəliklər, bəd xassəli törəmələr, infeksiyalar, dərman mənşəli lupus sindromları və yaşlılarda müşahidə oluna bilər. Rev­­matik xəstəliklərdə tapılan anti­posfolipid anticisimləri adətən IgG tipində və yüksək titrdə olur. İn­fek­siya, dərman və bəd xassəli törəmə mənşəli anticisimlər isə adətən IgM tipində olur. Həmçinin venoz və ar­te­rial tromboz, trombositopeniya, se­rebral-vaskulyar proseslər və tək­rar­lanan fetal düşüklərlə müşayiət olu­nan antifosfolipid sindromunda da qanda antikardiolipin anticisimləri ta­pılır. Anticisim səviyyələri zaman keçdikcə, tədricən dəyişmədiyindən müşahidəsi tövsiyə olunmur. Sərhəd dəyərlərə yaxın nəticələr və tək­ba­şı­na IgM pozitivliyi diqqətlə qiymət­ləndirilməlidir. Antifosfolipid sind­romu olan xəstələrin çoxunda orta və yüksək dərəcədə IgG pozitivliyi və ya IgM və IgG pozitivliyi birlikdə olur (Bax Antifosfatidilserin və be­ta-2 qlikoprotein 1 anticisimləri)

AChR (ASETİLXOLİN RESEPTOR ANTİCİSİMİ)

Sinonim: AChR

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 500 μL

İş prinsipi: Radio receptor assay

Nümunədən imtina səbəbləri: Həd­dindən artıq hemoliz, lipemiya, sarılıq

Referens: <0.5 nmol/L

İstifadəsi: Myasteniya Gravis-in di­aq­nozunda istifadə olunur. Myas­te­niya Gravis-in generalizə olunmuş və okulyar formalarının, xəstəliyin remis­siyasının və immunsupressiv müa­licənin müşahidəsi üçün əhə­miy­yətlidir. Bununla bərabər xəstəliyin şiddətinin qiymətləndirilməsində is­ti­fadə olun­mur. Həmçinin timoma, amiotrofik lateral skleroz və auto­im­mun qaraciyər xəstəliklərində də AChR səviyyəsi yüksək ola bilər

ADACIQ HÜCEYRƏ ANTİCİSMİ (İSLET ADACIQ ANTİCİSMİ)

Sinonim: Pankreas islet cell anti­ci­simi; ICA; Adacıq anticisimi

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 200 μL

İş prinsipi: IFR

Nümunədən imtina səbəbləri: He­mo­liz, lipemiya, sarılıq və konta­minasiya

Referens: Neqativ

İstifadəsi: I tip şəkərli diabet (DM) xəstələrinin 90%-də pozitivdir. I tip DM-da klinik əlamətlər başlamazdan bir neçə il əvvəl anticisim tapıla bi­lər. Diabeti olmayanlarda pozitiv çı­xması I tip DM-a meyilliyi göstərir. Birinci dərəcəli yaxın qohumlarında I tip DM olan şəxslərdə, aşağı dərə­cədə ICA pozitivliyi varsa, gələ­cəkdə I tip DM inkişaf etmə ehtimalı 40%, yüksək titrdə ICA pozitivliyi varsa 100% -dir. Həmçinin şəkərli diabetin I və II tiplərinin diferen­sasiyasında da istifadə olunur

AGA (ANTİ-GLİADİN ANTİCİSİMLƏRİ IgA və IgG)

Sinonim: Gliadin anticisimləri; AGA

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 100 μL

İş prinsipi: EIA

Nümunədən imtina səbəbləri: He­moliz, lipemiya, sarılıq və kontami­nasiya

İstifadəsi: Qluten adlı zülala qarşı əmələ gələn anticisimlərdir. Xüsusilə seliyakiya (Celiac) xəstəliyi və digər qlutenə həssas bagırsaq patolo­gi­yaları (dermatitis herpetiformis və s.) üçün skrininq test kimi istifadə olu­nur. Həm­çinin diaqnozu təsdiq­lənmiş xəs­tələrdə qlutensiz pəhrizin müşahi­də­sində də əhəmiyyətlidir. Se­li­yakiya xəs­təliyində IgG sin­fin­dən olan anti­cisimlərin həssaslığı da­ha yüksəkdir. IgA quruluşlu antici­sim­lərin səviyyəsi isə qlutensiz pəh­riz ilə azalır. Glutenə məruz qaldıqda isə, bəzən klinik  simptomlar  mey­da­na çıxmazdan bir neçə ay əvvəl hər iki anticisim nəzərə çarpacaq də­rə­cədə yüksələ bilər

AGBM (ANTİ-QLOMERULYAR BAZAL MEMBRAN ANTİCİSİMİ)

Sinonim: AGBM; Qlomerulyar bazal membran anticisimi

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 100 μL

İş prinsipi: IFA

Nümunədən imtina səbəbləri: He­mo­liz, lipemiya, sarılıq və kontami­nasiya

Referens: Neqativ

İstifadəsi: Qlomerulonefrit, Good­pasteur (Qudpasçer) sindromu və na­dir hallarda isə idiopatik ağciyər fib­rozunun diaqnozunun müəyyən edil­məsi və bu xəstəliklərin qiymətlən­dril­məsində istifadə olunur. Böyrək yumaqcığının bazal membranında olan IV tip kollagenə qarşı əmələ gələn anticisimdir. Eyni zamanda  al­veolyar bazal membranla çarpaz re­ak­siya verir və bu xüsusiyyəti ilə  Goodpasteur sinromunun diaqnosti­kasında da istifadə olunur. AGBM normal populyasiyada olmamalıdır

AMA (ANTİ-MİTOXONDRİAL ANTİCİSİM)

Sinonim: AMA

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 200 μL

İş prinsipi: IFA

Nümunədən imtina səbəbləri: He­moliz, lipemiya, sarılıq və konta­minasiya

Referens: Neqativ

İstifadəsi: İlkin biliar sirrozun diaq­noztikasında istifadə olunur, amma diaqnoz təsdiqləndikdən sonra xəstə­liyin gedişi haqqında məlumat ver­mir. Həmçinin CREST sindromu və bə­zi autoimmun xəstəliklərdə də mü­şahidə oluna bilər

AMA TİP M-2 (ANTİ- MİTOXONDRİYAL ANTİCİSİM TİP M-2)

Sinonim: AMA tip M-2

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 100 μL

İş prinsipi: EIA

Nümunədən imtina səbəbləri: Hemo­liz, lipemiya, sarılıq və konta­minasiya

Referens: Neqativ

İstifadəsi: M-1-dən M-9-a qədər sıralanan M tipləri içində ilkin biliar sirroza ən spesifik olan testdir. Yaıançı neqativlikləri çox nadir rast gəlinir. Bununla bərabər M-2 səviy­yəsi xəstəliyin aktivliyi və proqres­sivliyi haqqında məlumat verir

ANA (Bax ANTİ-NUKLEAR ANTİCİSİM)

Sinonim: ANA; FANA

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 200 μL

İş prinsipi: IFR

Nümunədən imtina səbəbləri: He­moliz, lipemiya, sarılıq və konta­minasiya

Referens: Neqativ

İstifadəsi: Kollagen toxuma xəstə­liyinə şübhə olduqda müayinəyə baş­la­maq üçün ilk addımdır. Sistem xa­rakterli və ya orqan spesifik auro­im­mun xəstəliklərin diaqnosti­ka­sın­da is­tifadə olunur. Xüsusilə SLE, dis­­koid lupus erythematosus, dər­man­la­rın səbəb olduğu lupus erythe­ma­to­sus, qarışıq birləşdirici toxuma xəs­tə­­liyi, Sjögren sindromu, skle­ro­der­miya, CREST, revmatoid artrit, po­limiozit və dermatomiozit kimi xəs­təliklərdə pozitiv olur

ANNA-1 (ANTİ-Hu)

Sinonim: Anti neyronal nuklear an­ticisim-I tip; ANNA-1

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 1 mL

İş prinsipi: Western blot

Referens: Nəticədə bildirilir

İstifadəsi: Paraneoplastik auto­im­mun neyropatiyalar, ensefalo­mielo­ra­dikulopatiyalar və kiçik hüceyrəli ağ­ciyər xərçəngi ilə əlaqəli psevdo­obstruksiyalar və hərəki pozğun­luq­ların qiymətləndirilməsində istifadə olu­nur. Siqaret çəkənlərdə Anti-Hu po­zitiv ola bilər. Skrininq test kimi stifadə olunmamalıdır

ANNA-2 (ANTİ-Ri)

Sinonim: Anti-neyronal nuklear an­ti­cisim-tip 2; ANNA-2

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 1 mL

İş prinsipi: Western blot

Referens: Nəticədə bildirilir

İstifadəsi: Süd vəzi, ağciyər və gine­koloji orqanların xərçəngləri ilə əla­qədar paraneoplastik sindromlarda tapılan və IgG quruluşunda olan se­roloji markerdir. Səbəbi bilinməyən nevroloji xəstəliklər və ya mielo­pa­tiyaların qiymətləndirilməsində isti­fa­də olunur. Skrininq test kimi isti­fadə olunmamalıdır

ANTİ ds-DNT

Sinonim: Double-stranded DNT anticisimi; Anti-nativ DNT; Anti-n-DNT

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 150 μL

İş prinsipi: RIA

Nümunədən imtina səbəbləri: Həd­dindən artıq hemoliz və lipemiya

Referens: < 5 IU/mL

İstifadəsi: SLE-nin (sistimik qırmızı qurdeşənəyi) diaqnostikası və müşa­hi­dəsində istifadə olubur. Sjögren sind­romu, dağınıq birləşdirci toxuma xəstəlikləri və proqressiv sistemik skle­roz zamanı da anti- ds-DNT sə­viy­yəsi yüksəlir

ANTİ-CCP

Sinonim: CCP; Cyclic citrullinated peptide antibody

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 1 mL

İş prinsipi: EIA

Referens: Neqativ

İstifadəsi: Revmatoid artritin diaq­nos­tikasında istifadə olunur. Anti-CCP-nin revmatoid artritin təyinində spesifikliyi 96%,  həssaslığı isə 78%-dir. Xüsusilə erkən diqanozda çox də­yərlidir, çünki xəstələrin 70%-də erkən mərhələdə pozitivləşir. Həm­çinin seroneqativ revmatoid artrit­lərin 30-40%-də də anti-CCP  pozi­tiv təyin olunur. Anti-CCP pozitiv­liyinin eroziv xəstəliyin göstəricisi olduğu da məlumdur

ANTİ-DÜZ ƏZƏLƏ ANTİCİSİMİ

Sinonim: ASMA

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 200 μL

İş prinsipi: IFR

Nümunədən imtina səbəbləri: He­moliz, lipemiya, sarılıq və kontami­nasiya

Referens: Neqativ

İstifadəsi: Xroniki aktiv hepatitin sə­bəbinin araşdırılmasında istifadə olu­nur. Yüksək titrdə pozitivlik (>1/80) xroniki aktiv autoimmun hepatitdən, aşağı titrdə pozitivlik isə (<1/80) ilkin biliar sirroz, virus he­pa­titi və ya xroniki alkaqol hepa­ti­tin­dən şübhələnməyə əsas verir. Həm­çinin EBV infeksiyaları, bədxassəli melanoma, süd vəzi və yumurtalıq karsinomaları, öd kisəsi obstruk­si­yaları və normal populyasiyada da ASMA pozitivliyinə rast gəlinə bilər

ANTİ-FOSFATİDİLSERİN ANTİCİSİMLƏRİ IgM və IgG

Sinonim: aPS

Nümunə növü: Serum (soyuq şə­raitdə saxlanılmalıdır)

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 2 mL

İş prinsipi: ELISA

Referens: Nəticədə bildirilir

İstifadəsi: Arterial və venoz trom­bem­boliyaya səbəb olan antifo­so­lipid sindromunun diaqnostikasında istifadə olunur. Bu anticisimlərin se­rumda olması tromboz, düşük, endo­kardit, iflic, infarkt və hemolitik ane­miya ilə əlaqədardır. Bundan başqa, kardiolipin və fosfatidilserin antici­sim­lərinin hər ikisi pozitiv olan xəs­tələrdə klinik ağırlaşma riski, bu testlərdən yalnız biri pozitiv olanlara nisbətən daha yüksəkdir (Həmçinin bax: Anti-kardiolipin və beta 2 qli­ko­protein 1 anticisimləri)

ANTİ-GAD (ANTİ-GLUTAMAT TURŞUSU DEKARBOKSİLAZA ANTİCİSİMİ)

Sinonim: Anti-GADGlutamat tur­şusu dekarboksilaza anticisimi, GAD-65; GADA

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 250 μL

İş prinsipi: IRMA

Nümunədən imtina səbəbləri: Həd­dindən artıq hemoliz, lipemiya, sarılıq

Referens: < 1 U/mL

İstifadəsi: I tip şəkərli diabet, auto­immun endokrin xəstəlikləri (tiroidit, pernisioz anemiya və s.) və auto­im­mun ensefalo­miopatiyaların diaqnos­ti­kasında istifadə olunur. Diaqnozu yeni təyin olunmuş I tip şəkərli dia­bet xəstələrinin 70-80%-də müşahidə olunur

ANTİ-GLİADİN ANTİCİSİMLƏRİ IgA və IgG

Sinonim: Gliadin anticisimləri; AGA

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 100 μL

İş prinsipi: EIA

Nümunədən imtina səbəbləri: He­moliz, lipemiya, sarılıq və kontami­nasiya

İstifadəsi: Qluten adlı zülala qarşı əmələ gələn anticisimlərdir. Xüsusilə seliyakiya (Celiac) xəstəliyi və digər qlutenə həssas bagırsaq patolo­gi­yaları (dermatitis herpetiformis və s.) üçün skrininq test kimi istifadə olu­nur. Həm­çinin diaqnozu təsdiq­lənmiş xəs­tələrdə qlutensiz pəhrizin müşahi­də­sində də əhəmiyyətlidir. Se­li­yakiya xəs­təliyində IgG sin­fin­dən olan anti­cisimlərin həssaslığı da­ha yüksəkdir. IgA quruluşlu antici­sim­lərin səviyyəsi isə qlutensiz pəh­riz ilə azalır. Glutenə məruz qaldıqda isə, bəzən klinik  simptomlar  mey­da­na çıxmazdan bir neçə ay əvvəl hər iki anticisim nəzərə çarpacaq də­rə­cədə yüksələ bilər

ANTİ-GLUTAMAT TURŞUSU DEKARBOKSİLAZA ANTİCİSİMİ

Sinonim: Anti-GADGlutamat tur­şusu dekarboksilaza anticisimi, GAD-65; GADA

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 250 μL

İş prinsipi: IRMA

Nümunədən imtina səbəbləri: Həd­dindən artıq hemoliz, lipemiya, sarılıq

Referens: < 1 U/mL

İstifadəsi: I tip şəkərli diabet, auto­immun endokrin xəstəlikləri (tiroidit, pernisioz anemiya və s.) və auto­im­mun ensefalo­miopatiyaların diaqnos­ti­kasında istifadə olunur. Diaqnozu yeni təyin olunmuş I tip şəkərli dia­bet xəstələrinin 70-80%-də müşahidə olunur

ANTİ-HU

Sinonim: Anti neyronal nuklear an­ticisim-I tip; ANNA-1

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 1 mL

İş prinsipi: Western blot

Referens: Nəticədə bildirilir

İstifadəsi: Paraneoplastik auto­im­mun neyropatiyalar, ensefalo­mielo­ra­dikulopatiyalar və kiçik hüceyrəli ağ­ciyər xərçəngi ilə əlaqəli psevdo­obstruksiyalar və hərəki pozğun­luq­ların qiymətləndirilməsində istifadə olu­nur. Siqaret çəkənlərdə Anti-Hu po­zitiv ola bilər. Skrininq test kimi stifadə olunmamalıdır (Həmçinin Bax Anti-Ri, Anti-Yo, para­neo­plas­tik panel)

FREE LIGHT CHAINS (SƏRBƏST KAPPA VƏ LAMBDA YÜNGÜL ZƏNCİRLƏR)

Sinonim: Free kappa/lambda yüngül zincirləri; Free light chains; FLC

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 2 mL

Nümunənin alınma qaydası: Nü­munə soyuq şəraitdə saxlanılmalı və göndərilməlidir

İş prinsipi: Nefelometrik

Nümunədən imtina səbəbləri: He­moliz, lipemiya

Referens:

Sərbəst kappa yüngül zəncir 0.33-1.94 mg/dL
Sərbəst lambda yüngül zəncir 0.57-2.63 mg/dL
Kappa/lambda nisbəti 0.26-1.65 mg/dL

İstifadəsi: Bu testlər anormal mo­noklonal yaxud poliklonal yüngül zəncir konsentrasiyasına səbəb olan xəstəliklərin (xüsusilə monoklonal qammapatiyalar) diaqnoz və müşa­hi­dəsində köməkçi kimi istifadə olu­nur. Sekresiyasız multiple mieloma (NSMM), birincili sistemli ami­loidozda (AL), yüngül zəncir depo xəstəliyi (LCDD) və yüngül zəncir multiple mieloma (LCMM) xəsət­lə­rində aparılan retrospektiv müa­yi­nələr testin həssaslığını və immun­fiksasiya elektroforezini tamamlayıcı olaraq istifadə olunmasının faydasını bildirir. Sərbəsy yüngül zincir xəstəlikləri üçün diaqnoz ilə yanaşı; İmmunofiksasiya və ya zülal elektro­forezində sadəcə bir bant olaraq gö­rülən amma kvantifikasiyası olun­mayan bu xəstəliklərdə, xəstəliyin gedişinin müşahidəsi üçün istifadə olunur. Total kappa və lambda yün­gül zincir ölçülmələri  ilə fərqli  həs­sasiyyətdə olduqları üçün sərbəst və total yüngül zincir nəticələrininin qarşılaşdırılması düzgün olmaya bilər.

Serumda sərbəst yüngül zincir sə­viyyəsinin ölçülməsinin məsləhət görüldüyü hallar:

  • Monoklonal qammopatiya ilk tapıldığında təyin testi olaraq
  • Sidikdə Bence Jones protein testlərinin yerinə
  • Elektroforez tetləri ilə dəyərləndirilə bilməyən xəstələrin müşahidəsində
  • Müalicəyə cavabın sürətli qiymət­ləndirilməsində
  • Xəstəliyin qalıqlarının qiymətlən­di­rilməsində

FANA (ANTİ-NUKLEAR ANTİCİSİM)

Sinonim: ANA; FANA

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 200 μL

İş prinsipi: IFR

Nümunədən imtina səbəbləri: He­moliz, lipemiya, sarılıq və konta­minasiya

Referens: Neqativ

İstifadəsi: Kollagen toxuma xəstə­liyinə şübhə olduqda müayinəyə baş­la­maq üçün ilk addımdır. Sistem xa­rakterli və ya orqan spesifik auro­im­mun xəstəliklərin diaqnosti­ka­sın­da is­tifadə olunur. Xüsusilə SLE, dis­­koid lupus erythematosus, dər­man­la­rın səbəb olduğu lupus erythe­ma­to­sus, qarışıq birləşdirici toxuma xəs­tə­­liyi, Sjögren sindromu, skle­ro­der­miya, CREST, revmatoid artrit, po­limiozit və dermatomiozit kimi xəs­təliklərdə pozitiv olur

EXTRACTABLE NUCLEAR ANTİGEN (ENA – 12-Lİ PANEL)

Sinonim: Extractable nuclear anti­gen anticisimləri

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 2 mL

Testin tərkibi: nRNP/Sm,Sm (Smith), SS-A(Anti-Ro), Ro-52, SS-B (Anti-La ), Scl-70, PM-Scl, Jo-1, CENP B, PCNA, dsDNT, Nukleo­somlar, Histonlar, ribosomal P-Proteini, AMA-M2

İş prinsipi: Western Blot

Referens: Nəticədə bildirilir

İstifadəsi: SLE, Sjögren sindromu, proqressiv sistemli skleroz, poli­mio­zit, dermatomiozit, overlap sindro­mu, sharp sindromu (qarışıq birləş­dirici toxuma xəstəliyi) və ilkin biliar sirroz kimi autoimmun xəstə­liklərin diaqnostikasında istifadə olunur. Jo-1 antigenləri xüsusilə intersitisial ağciyər fibrozunda və simmetrik poliartiriti olan poli­mio­zitli xəstələrin diaqnozunda istifadə olunur. Jo-1 antigenləri pozitiv olan xəstələrdə ağciyər zədələnməsi riski daha yüksəkdir.
RNP anticisimləri isə SLE, qarışıq birləşdirici toxuma xəstəliyi, Sjögren sindromu və sklerodermiyada tapılan ENA qrupundan olan anticisimlərdir. SCL-70 anticisimləri topoizomeraza I-yə qarşı əmələ gəlir və SCL-70 antisimi pozitiv olan xəstələrin ANA boyanma  tipləri adətən ləkəli olur.
Sm (Smith) antisisimləri SLE-nin diaqnozunda istifadə olunur və SLE üçün spesifikliyi yüksəkdir. Dərman mənşəli SLE, revmatoid artrit, skle­ro­dermiya və Sjögren sindromunda da Sm anticisim pozitivliyi ola bilər.
SS-A və SS-B antisimləri Sjögren sindromu, SLE və revmotoid artritin diaqnozunda istifadə olunur. SS-B anticisiminin pozitiv olması xəstə­liyin klinikasının daha yüngül keçə biləcəyinə əsas verir. Bu xəstələrdə xüsusilə böyrək zədələnməsi çox yüngül olur və ya heç olmur

EPİDERMAL ANTİCİSİM (ANTİ-SKİN (DƏRİ) ANTİCİSİMİ)

Sinonim: Anti skin basement mem­brane anticore; Pemphigus antici­simi; Epidermal anticisim

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 250 μL

İş prinsipi: IFR

Nümunədən imtina səbəbləri: He­moliz, lipemiya, sarılıq və konta­mi­nasiya

Referens: Neqativ

İstifadəsi: Flüoressensiya spek­trinə əsasən pemfiqoid, pemfiqus, herpes ges­tationis (pemfiqoid) və para­neo­plastik pemfiqusun diaq­nos­tikasında istifadə olunur

ENDOMYSİAL ANTİCİSİM

Sinonim: EMA

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 200 μL

İş prinsipi: IFR

Nümunədən imtina səbəbləri: He­moliz, lipemiya, sarılıq və konta­minasiya

İstifadəsi: Seliakiya (Celiac sprue) və dermatitis herpetiformis-in diaq­noz və müalicəsinin müşahidəsində istifadə olunur. IgA quruluşunda olan bu anticisimlər dermatitis her­petiformis-də 70 %, aktiv selaiki­yada isə 100% nisbətində tapılır. Müalicə və ya qlütensiz pəhrizlə anticisimin titri adətən azalır və ya neqativləşir. Qlüten tərkibli pəhrizə başladıqda isə 2-3 ay müddətində EMA yenidən pozitivləşir

ENA – 12-Lİ PANEL

Sinonim: Extractable nuclear anti­gen anticisimləri

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 2 mL

Testin tərkibi: nRNP/Sm,Sm (Smith), SS-A(Anti-Ro), Ro-52, SS-B (Anti-La ), Scl-70, PM-Scl, Jo-1, CENP B, PCNA, dsDNT, Nukleo­somlar, Histonlar, ribosomal P-Proteini, AMA-M2

İş prinsipi: Western Blot

Referens: Nəticədə bildirilir

İstifadəsi: SLE, Sjögren sindromu, proqressiv sistemli skleroz, poli­mio­zit, dermatomiozit, overlap sindro­mu, sharp sindromu (qarışıq birləş­dirici toxuma xəstəliyi) və ilkin biliar sirroz kimi autoimmun xəstə­liklərin diaqnostikasında istifadə olunur. Jo-1 antigenləri xüsusilə intersitisial ağciyər fibrozunda və simmetrik poliartiriti olan poli­mio­zitli xəstələrin diaqnozunda istifadə olunur. Jo-1 antigenləri pozitiv olan xəstələrdə ağciyər zədələnməsi riski daha yüksəkdir.
RNP anticisimləri isə SLE, qarışıq birləşdirici toxuma xəstəliyi, Sjögren sindromu və sklerodermiyada tapılan ENA qrupundan olan anticisimlərdir. SCL-70 anticisimləri topoizomeraza I-yə qarşı əmələ gəlir və SCL-70 antisimi pozitiv olan xəstələrin ANA boyanma  tipləri adətən ləkəli olur.
Sm (Smith) antisisimləri SLE-nin diaqnozunda istifadə olunur və SLE üçün spesifikliyi yüksəkdir. Dərman mənşəli SLE, revmatoid artrit, skle­ro­dermiya və Sjögren sindromunda da Sm anticisim pozitivliyi ola bilər.
SS-A və SS-B antisimləri Sjögren sindromu, SLE və revmotoid artritin diaqnozunda istifadə olunur. SS-B anticisiminin pozitiv olması xəstə­liyin klinikasının daha yüngül keçə biləcəyinə əsas verir. Bu xəstələrdə xüsusilə böyrək zədələnməsi çox yüngül olur və ya heç olmur

EMA (ENDOMYSİAL ANTİCİSİM)

Sinonim: EMA

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 200 μL

İş prinsipi: IFR

Nümunədən imtina səbəbləri: He­moliz, lipemiya, sarılıq və konta­minasiya

İstifadəsi: Seliakiya (Celiac sprue) və dermatitis herpetiformis-in diaq­noz və müalicəsinin müşahidəsində istifadə olunur. IgA quruluşunda olan bu anticisimlər dermatitis her­petiformis-də 70 %, aktiv selaiki­yada isə 100% nisbətində tapılır. Müalicə və ya qlütensiz pəhrizlə anticisimin titri adətən azalır və ya neqativləşir. Qlüten tərkibli pəhrizə başladıqda isə 2-3 ay müddətində EMA yenidən pozitivləşir

DÜZ ƏZƏLƏ ANTİCİSİMİ (ANTİ-DÜZ ƏZƏLƏ ANTİCİSİMİ)

Sinonim: ASMA

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 200 μL

İş prinsipi: IFR

Nümunədən imtina səbəbləri: He­moliz, lipemiya, sarılıq və kontami­nasiya

Referens: Neqativ

İstifadəsi: Xroniki aktiv hepatitin sə­bəbinin araşdırılmasında istifadə olu­nur. Yüksək titrdə pozitivlik (>1/80) xroniki aktiv autoimmun hepatitdən, aşağı titrdə pozitivlik isə (<1/80) ilkin biliar sirroz, virus he­pa­titi və ya xroniki alkaqol hepa­ti­tin­dən şübhələnməyə əsas verir. Həm­çinin EBV infeksiyaları, bədxassəli melanoma, süd vəzi və yumurtalıq karsinomaları, öd kisəsi obstruk­si­yaları və normal populyasiyada da ASMA pozitivliyinə rast gəlinə bilər

DOUBLE-STRANED DNT ANTİCİSİMİ (ANTİ ds-DNT)

Sinonim: Double-stranded DNT anticisimi; Anti-nativ DNT; Anti-n-DNT

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 150 μL

İş prinsipi: RIA

Nümunədən imtina səbəbləri: Həd­dindən artıq hemoliz və lipemiya

Referens: < 5 IU/mL

İstifadəsi: SLE-nin (sistimik qırmızı qurdeşənəyi) diaqnostikası və müşa­hi­dəsində istifadə olubur. Sjögren sind­romu, dağınıq birləşdirci toxuma xəstəlikləri və proqressiv sistemik skle­roz zamanı da anti- ds-DNT sə­viy­yəsi yüksəlir

COMPLEMAN COMPONENT C1q (İMMUNOKOMPLEKS C1q)

Sinonim: C1q; Compleman com­po­nent C1q; C1q bağlayıcı test

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 250 μL

İş prinsipi: EIA

Nümunədən imtina səbəbləri: Həd­dən artıq hemoliz, lipemiya, sarılıq

Referens: <50 μg/mL

İstifadəsi: Qanda dövr edən immun­komplekslərlə əlaqəli xəstəliklərin (məs. SLE, Lyme xəstəliyi, idiopatik intersitisial pnevmoniya, infektiv endokardit, xroniki HBV infeksiyası, HIV infeksiyası) qiymətlən­diril­mə­sində, həmçinin, revmotoid artrit və SLE-nin müşahidəsində istifadə olu­nur. Eyni zamanda bəzi bəzi bəd­xas­səli xəstəliklərdə (məs.kəskin leyke­miya) proqnostik dəyəri var

CENP B (ENA – 12-Lİ PANEL)

Sinonim: Extractable nuclear anti­gen anticisimləri

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 2 mL

Testin tərkibi: nRNP/Sm,Sm (Smith), SS-A(Anti-Ro), Ro-52, SS-B (Anti-La ), Scl-70, PM-Scl, Jo-1, CENP B, PCNA, dsDNT, Nukleo­somlar, Histonlar, ribosomal P-Proteini, AMA-M2

İş prinsipi: Western Blot

Referens: Nəticədə bildirilir

İstifadəsi: SLE, Sjögren sindromu, proqressiv sistemli skleroz, poli­mio­zit, dermatomiozit, overlap sindro­mu, sharp sindromu (qarışıq birləş­dirici toxuma xəstəliyi) və ilkin biliar sirroz kimi autoimmun xəstə­liklərin diaqnostikasında istifadə olunur. Jo-1 antigenləri xüsusilə intersitisial ağciyər fibrozunda və simmetrik poliartiriti olan poli­mio­zitli xəstələrin diaqnozunda istifadə olunur. Jo-1 antigenləri pozitiv olan xəstələrdə ağciyər zədələnməsi riski daha yüksəkdir.
RNP anticisimləri isə SLE, qarışıq birləşdirici toxuma xəstəliyi, Sjögren sindromu və sklerodermiyada tapılan ENA qrupundan olan anticisimlərdir. SCL-70 anticisimləri topoizomeraza I-yə qarşı əmələ gəlir və SCL-70 antisimi pozitiv olan xəstələrin ANA boyanma  tipləri adətən ləkəli olur.
Sm (Smith) antisisimləri SLE-nin diaqnozunda istifadə olunur və SLE üçün spesifikliyi yüksəkdir. Dərman mənşəli SLE, revmatoid artrit, skle­ro­dermiya və Sjögren sindromunda da Sm anticisim pozitivliyi ola bilər.
SS-A və SS-B antisimləri Sjögren sindromu, SLE və revmotoid artritin diaqnozunda istifadə olunur. SS-B anticisiminin pozitiv olması xəstə­liyin klinikasının daha yüngül keçə biləcəyinə əsas verir. Bu xəstələrdə xüsusilə böyrək zədələnməsi çox yüngül olur və ya heç olmur

CD4/CD8

Nümunə növü: EDTA-lı tam qan, bronxoalveolyar lavaj mayesi (BAL)

Nümunə qabı: Bənövşəyi qapaqlı sınaq şüşəsi (EDTA-lı tam qan), Gelsiz düz sınaq şüşəsi (BAL)

Nümunə miqdarı: 5mL

İş prinsipi: Flow cytometry

Referens: 0.6-2.8% (Tam qan)

İstifadəsi: Tam qanda CD4/CD8 nis­bəti, HIV virusu daşıyan xəs­tə­lər­də QİÇS-in diaqnoz və müşahidəsi ilə antivirus müalicənin yönləndiril­məsində, hüceyrə mənşəli immun çatışmazlıqların qiymətlən­dirilmə­sin­­də istifadə olunur. BAL ilə apa­rılan müayinə isə xüsusilə sar­koidozun diaqnozu üçün əhəmiy­yət­lidir. Müxtəlif müayinələrə görə 3.5-4-dən çox olan CD4/CD8 nisbətinin sarkaidozun diaqnozunda həssaslığı 52-59%, spesifikliyi isə 94-96% təşkil edir. Bu nisbətin aşağı olması isə hiperhəssaslıq pnevmoniyası, dif­fuz panbronxiolit və limfoma şüb­həsinə əsas verir

cANCA

Sinonim: PR3 ANCA; Proteinaza 3 spesifik ANCA

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 200 μL

İş prinsipi: EIA

Nümunədən imtina səbəbləri: Həd­din­dən artıq hemoliz, lipemiya, sarılıq

Referens: Neqativ

İstifadəsi: Neytrofil lizosim fer­ment­lərindən proteinaza-3-ə (PR-3) qarşı əmələ gələn anticisimləri gös­tərir. Wegener qranulamatozu və sis­temik vaskulitlərin (xüsusilə böyrək və ağ­ci­yər mənşəli) diaqnoz və müalicəsinin müşahidəsində istifadə olunur

C1q BINDING TEST (İMMUNOKOMPLEKS C1q)

Sinonim: C1q; Compleman com­po­nent C1q; C1q bağlayıcı test

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 250 μL

İş prinsipi: EIA

Nümunədən imtina səbəbləri: Həd­dən artıq hemoliz, lipemiya, sarılıq

Referens: <50 μg/mL

İstifadəsi: Qanda dövr edən immun­komplekslərlə əlaqəli xəstəliklərin (məs. SLE, Lyme xəstəliyi, idiopatik intersitisial pnevmoniya, infektiv endokardit, xroniki HBV infeksiyası, HIV infeksiyası) qiymətlən­diril­mə­sində, həmçinin, revmotoid artrit və SLE-nin müşahidəsində istifadə olu­nur. Eyni zamanda bəzi bəzi bəd­xas­səli xəstəliklərdə (məs.kəskin leyke­miya) proqnostik dəyəri var

C1q (İMMUNOKOMPLEKS C1q)

Sinonim: C1q; Compleman com­po­nent C1q; C1q bağlayıcı test

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 250 μL

İş prinsipi: EIA

Nümunədən imtina səbəbləri: Həd­dən artıq hemoliz, lipemiya, sarılıq

Referens: <50 μg/mL

İstifadəsi: Qanda dövr edən immun­komplekslərlə əlaqəli xəstəliklərin (məs. SLE, Lyme xəstəliyi, idiopatik intersitisial pnevmoniya, infektiv endokardit, xroniki HBV infeksiyası, HIV infeksiyası) qiymətlən­diril­mə­sində, həmçinin, revmotoid artrit və SLE-nin müşahidəsində istifadə olu­nur. Eyni zamanda bəzi bəzi bəd­xas­səli xəstəliklərdə (məs.kəskin leyke­miya) proqnostik dəyəri var

C1INA (C1 İNAKTİVATOR)

Sinonim: C1 esteraza inhibitoru; C1-INH; C1 INA

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 300 μL

İş prinsipi: Nefelometrik

Referens: 0.15-0.35 g/L

İstifadəsi: Anadangəlmə C1-INH çatışmazlığı irsi angionevrotik ödemə səbəb olur. Qazanılmış C1-INH azlığı isə SLE, limfoma və digər limfoproliferativ xəstəliklər zamanı müşahidə olunur. Hamiləlik və androgen steroidlərin istifadəsi isə C1-INH səviyyəsini artırır. Test üçün istifadə olunan üsul ana­dan­gəlmə C1-INH çatışmazlığının kə­miy­yətcə təyinində çox əhəmiy­yətlidir

C1-INH (C1 İNAKTİVATOR)

Sinonim: C1 esteraza inhibitoru; C1-INH; C1 INA

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 300 μL

İş prinsipi: Nefelometrik

Referens: 0.15-0.35 g/L

İstifadəsi: Anadangəlmə C1-INH çatışmazlığı irsi angionevrotik ödemə səbəb olur. Qazanılmış C1-INH azlığı isə SLE, limfoma və digər limfoproliferativ xəstəliklər zamanı müşahidə olunur. Hamiləlik və androgen steroidlərin istifadəsi isə C1-INH səviyyəsini artırır. Test üçün istifadə olunan üsul ana­dan­gəlmə C1-INH çatışmazlığının kə­miy­yətcə təyinində çox əhəmiy­yətlidir

C1 İNAKTİVATOR

Sinonim: C1 esteraza inhibitoru; C1-INH; C1 INA

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 300 μL

İş prinsipi: Nefelometrik

Referens: 0.15-0.35 g/L

İstifadəsi: Anadangəlmə C1-INH çatışmazlığı irsi angionevrotik ödemə səbəb olur. Qazanılmış C1-INH azlığı isə SLE, limfoma və digər limfoproliferativ xəstəliklər zamanı müşahidə olunur. Hamiləlik və androgen steroidlərin istifadəsi isə C1-INH səviyyəsini artırır. Test üçün istifadə olunan üsul ana­dan­gəlmə C1-INH çatışmazlığının kə­miy­yətcə təyinində çox əhəmiy­yətlidir

C1 ESTERAZA İNHİBİTORU (C1 İNAKTİVATOR)

Sinonim: C1 esteraza inhibitoru; C1-INH; C1 INA

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 300 μL

İş prinsipi: Nefelometrik

Referens: 0.15-0.35 g/L

İstifadəsi: Anadangəlmə C1-INH çatışmazlığı irsi angionevrotik ödemə səbəb olur. Qazanılmış C1-INH azlığı isə SLE, limfoma və digər limfoproliferativ xəstəliklər zamanı müşahidə olunur. Hamiləlik və androgen steroidlərin istifadəsi isə C1-INH səviyyəsini artırır. Test üçün istifadə olunan üsul ana­dan­gəlmə C1-INH çatışmazlığının kə­miy­yətcə təyinində çox əhəmiy­yətlidir

BOM-DA OLİGOKLONAL BANT ARAŞDIRILMASI (İMMUNFİKSASİYA ELEKTROFOREZİ-BOM)

Sinonim: BOM-da oliqoklonal zolaqların (bant) axtarılması

Nümunə növü: BOM

Nümunə qabı: Gelsiz düz sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 3 mL

İş prinsipi: Elektroforez

İstifadəsi: Dağınıq (multipl) skle­ro­zun təyinində istifadə olunur. Kripto­kokkal menengit, idiopatik poli­nev­rit, neyrosifilis, xroniki məxmərək pa­nensefaliti və yarımkəskin skle­roz­laşan panensefalitdə  BOM-da oliqoklonal zolaq tapıla bilər

BETA-2 GLİKOPROTEİN 1 ANTİCİSİMLƏRİ IgM VƏ IgG

Sinonim: β2GP1

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 2 mL

Nümunənin alınma qaydası: Nü­munə soyuq şəraitdə saxlanılmalıdır

İş prinsipi: ELISA

Referens: Nəticədə bildirilir

İstifadəsi: β2GP1 antifosfolipid an­ticisimlərinin birləşdiyi kofaktordur. Buna görə də, anti-kardiolipin və ya anti-fosfotidilserin anticisimlərinin ne­qativ və ya yalnız bir anticisimin aşağı titrdə pozitiv olmasına baxma­yaraq, klinik təzahürlərin qüvvətli olduğu vəziyyətlərdə β2GP1 anti­ci­simləri antifosfolipid sindromlarının diaqnozunu dəqiqləşdirmək üçün is­tifadə oluna bilər. Həmçinin sifilis və digər infeksiyalar, anti-ds DNT po­zitivliyi kimi bəzi hallar antikar­diolipin anticisimlərinin səviyyə­sində yalançı pozitivliyə səbəb ola bilər. β2GP1 anticisimləri yalançı pozitivliklərin təyinində də  anti-kar­diolipin  və ya anti-fosfatidilserinlərə nisbətən daha spesifik testdir (Həm­çinin Bax Anti-kardiolipin və anti-fosfatidilserin anticisimləri)

AUTOİMMUN HEPATİT PANELİ

Sinonim: SLA/LP (Soluble liver anti­gen/liver-pancreas antigen), LKM-1 (Liver-kidney microsomes; cyto­chro­me P450 II D6), LC-1 (Cytosolic liver antigen type 1; formiminotransferase-cylodeaminase), AMA-M2 (pyruvate-dehydrogenase-complex)

Nümunə növü:  Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 1 mL

Nümunənin alınma qaydası: Nü­mu­nə soyuq şəraitdə saxlanılmalı və göndərilməlidir

İş prinsipi: Western Blot

Referens: Nəticədə bildirilir

İstifadəsi: Qaraciyərin autoimmun xəstəlikləri, autoimmun hepatit, bi­rin­cili biliar sirroz və birincili skle­rozlaşan xolangit. Bu proseslərin dif­ferensiasiyasında autoanticisimlər is­ti­fadə olunur. Anti-SLA/LP tək ba­şı­na və ya digər anticisimlərlə birlikdə istifadə oluna bilər. Faktların 30%-də tapılsa da prediktiv dəyəri 100%-ə yaxındır. Üstəlik SLA/LP an­ticisimlərinin hepatit C və digər vi­ral hepatit mənşəli yalançı pozi­tivliyinə rast gəlinmir. LKM-1 an­ticisimləri isə bütün autoimmun hepatitlərin təxminən 1%-də tapılır. LKM-1 anticisimləri nisbətən tez-tez rast gəlindiyi üçün uşaqlarda daha əhəmiyyətlidir. AMA-M2 titrinin yük­səlməsi isə birincili biliar sirroz üçün xarakterikdir. Bu faktların 96%-də AMA-M2 tapılır. Həmçinin ümumiyyətlə aşağı titrdə olsa da di­gər xroniki qaraciyər xəstəlikləri və proqressiv sistemli sklerozda da AMA-M2 anticisimlərinə rast gəli­nir

ASMA (ANTİ-DÜZ ƏZƏLƏ ANTİCİSİMİ)

Sinonim: ASMA

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 200 μL

İş prinsipi: IFR

Nümunədən imtina səbəbləri: He­moliz, lipemiya, sarılıq və kontami­nasiya

Referens: Neqativ

İstifadəsi: Xroniki aktiv hepatitin sə­bəbinin araşdırılmasında istifadə olu­nur. Yüksək titrdə pozitivlik (>1/80) xroniki aktiv autoimmun hepatitdən, aşağı titrdə pozitivlik isə (<1/80) ilkin biliar sirroz, virus he­pa­titi və ya xroniki alkaqol hepa­ti­tin­dən şübhələnməyə əsas verir. Həm­çinin EBV infeksiyaları, bədxassəli melanoma, süd vəzi və yumurtalıq karsinomaları, öd kisəsi obstruk­si­yaları və normal populyasiyada da ASMA pozitivliyinə rast gəlinə bilər

ASETİLXOLİN RESEPTOR ANTİCİSİMİ

Sinonim: AChR

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 500 μL

İş prinsipi: Radio receptor assay

Nümunədən imtina səbəbləri: Həd­dindən artıq hemoliz, lipemiya, sarılıq

Referens: <0.5 nmol/L

İstifadəsi: Myasteniya Gravis-in di­aq­nozunda istifadə olunur. Myas­te­niya Gravis-in generalizə olunmuş və okulyar formalarının, xəstəliyin remis­siyasının və immunsupressiv müa­licənin müşahidəsi üçün əhə­miy­yətlidir. Bununla bərabər xəstəliyin şiddətinin qiymətləndirilməsində is­ti­fadə olun­mur. Həmçinin timoma, amiotrofik lateral skleroz və auto­im­mun qaraciyər xəstəliklərində də AChR səviyyəsi yüksək ola bilər

ASA (ANTİ-SPERMA ANTİCİSİMİ)

Sinonim: Sperma anticisimlərı; Sper­ma autoanticisimləri; ASA

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 100 μL

İş prinsipi: IFR

Nümunədən imtina səbəbləri: He­moliz, lipemiya, sarılıq və kontami­nasiya

Referens: Neqativ

İstifadəsi: Hər iki cinsdə sonsuzluğa (dölsüzlüyə) səbəb ola bilən auto­anticimlərin araşdırılmasında istifadə olunur

ARA (ANTİ-RETİKULYAR ANTİCİSİM)

Sinonim: ARA

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 250 μL

İş prinsipi: IFR

Nümunədən imtina səbəbləri: He­moliz, lipemiya, sarılıq və konta­minasiya

İstifadəsi: IgA tipli retukulyar anti­cisimlər araşdırılır. Dermatitis herpe­tiformis xəstələrinin 25%-də, celiac sprue xəstələrinin isə 60%-də anti­retikulyar anticisimlər tapılır

APCA (ANTİ-PARİETAL HÜCEYRƏ ANTİCİSİMİ)

Sinonim: APCA; Parietal hüceyrə anticisimi

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 100 μL

İş prinsipi: IFR

Nümunədən imtina səbəbləri: He­moliz, lipemiya, sarılıq və konta­minasiya

Referens: Neqativ

İstifadəsi: A tip autoimmun qastritin diaqnostikasında istifadə olunur. Bu xəstələrdə pernisioz anemiya da müşahidə olunmuşdur. Bu baxımdan pernisioz anemiyanın səbəbinin araş­dırılmasında da qiy­mətli testdir. Per­nisioz anemiyası olan xəstələrin 90%-də, atrofik qas­tritli xəstələrin isə 60%-ə qə­dərində müşahidə olu­nur. Həm­çi­nin digər autoimmun xəs­təliklərdə və ailəsində pernisioz anemiyalı qohumu olanlarda APCA pozitiv ola bilər

ANTİ-YO

Sinonim: Purkinye hüceyrəsi si­to­plazmatik anticisimi-tip 1; PCA-1

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 1 mL

İş prinsipi: Western blot

Referens:  Nəticədə bildirilir

İstifadəsi: Adətən qadınlarda tapılır və yumurtalıq karsinoması, mülle­ri­an neoplazma və ya süd vəzi xər­çən­gi ilə əlaqədardır. Anti-yo pozitivliyi olan xəstələrdə ümumiyyətlə yarım kəskin serebellar ataksiya və ensefa­lomiyeloradikulopatiyalar olur. Skri­ninq test kimi istifadə olunmamalıdır (Həmçinin Bax Anti-Hu, Anti-Ri, Paraneoplastik panel)

ANTİ-SS-A ANTİCİSİMİ (SS-A ANTİCİSİMİ, ENA – 12-Lİ PANEL)

Sinonim: Extractable nuclear anti­gen anticisimləri

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 2 mL

Testin tərkibi: nRNP/Sm,Sm (Smith), SS-A(Anti-Ro), Ro-52, SS-B (Anti-La ), Scl-70, PM-Scl, Jo-1, CENP B, PCNA, dsDNT, Nukleo­somlar, Histonlar, ribosomal P-Proteini, AMA-M2

İş prinsipi: Western Blot

Referens: Nəticədə bildirilir

İstifadəsi: SLE, Sjögren sindromu, proqressiv sistemli skleroz, poli­mio­zit, dermatomiozit, overlap sindro­mu, sharp sindromu (qarışıq birləş­dirici toxuma xəstəliyi) və ilkin biliar sirroz kimi autoimmun xəstə­liklərin diaqnostikasında istifadə olunur. Jo-1 antigenləri xüsusilə intersitisial ağciyər fibrozunda və simmetrik poliartiriti olan poli­mio­zitli xəstələrin diaqnozunda istifadə olunur. Jo-1 antigenləri pozitiv olan xəstələrdə ağciyər zədələnməsi riski daha yüksəkdir.
RNP anticisimləri isə SLE, qarışıq birləşdirici toxuma xəstəliyi, Sjögren sindromu və sklerodermiyada tapılan ENA qrupundan olan anticisimlərdir. SCL-70 anticisimləri topoizomeraza I-yə qarşı əmələ gəlir və SCL-70 antisimi pozitiv olan xəstələrin ANA boyanma  tipləri adətən ləkəli olur.
Sm (Smith) antisisimləri SLE-nin diaqnozunda istifadə olunur və SLE üçün spesifikliyi yüksəkdir. Dərman mənşəli SLE, revmatoid artrit, skle­ro­dermiya və Sjögren sindromunda da Sm anticisim pozitivliyi ola bilər.
SS-A və SS-B antisimləri Sjögren sindromu, SLE və revmotoid artritin diaqnozunda istifadə olunur. SS-B anticisiminin pozitiv olması xəstə­liyin klinikasının daha yüngül keçə biləcəyinə əsas verir. Bu xəstələrdə xüsusilə böyrək zədələnməsi çox yüngül olur və ya heç olmur

ANTİ-SPERMA ANTİCİSİMİ

Sinonim: Sperma anticisimlərı; Sper­ma autoanticisimləri; ASA

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 100 μL

İş prinsipi: IFR

Nümunədən imtina səbəbləri: He­moliz, lipemiya, sarılıq və kontami­nasiya

Referens: Neqativ

İstifadəsi: Hər iki cinsdə sonsuzluğa (dölsüzlüyə) səbəb ola bilən auto­anticimlərin araşdırılmasında istifadə olunur

ANTİ-SKİN (DƏRİ) ANTİCİSİMİ

Sinonim: Anti skin basement mem­brane anticore; Pemphigus antici­simi; Epidermal anticisim

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 250 μL

İş prinsipi: IFR

Nümunədən imtina səbəbləri: He­moliz, lipemiya, sarılıq və konta­mi­nasiya

Referens: Neqativ

İstifadəsi: Flüoressensiya spek­trinə əsasən pemfiqoid, pemfiqus, herpes ges­tationis (pemfiqoid) və para­neo­plastik pemfiqusun diaq­nos­tikasında istifadə olunur

ANTİ-SENTROMER ANTİCİSİM

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 100 μL

İş prinsipi: IFR

Nümunədən imtina səbəbləri: He­moliz, lipemiya, sarılıq və konta­mi­nasiya

İstifadəsi: CREST variant sklero­der­miya xəstələrinin 80-90%-də sentro­mer anticisimləri tapılır. Həmçinin Raynaud xəstəliyində 30%, qarışıq bir­ləşdirici toxuma xəstəliyində 12%, diffuz sklerodermiya, intersi­tisial pulmonar fibroz, ilkin biliar sirroz, SLE və revmatoid artritdə isə daha az miqdarlarda müşahidə oluna bilər

ANTİ-RO (ENA – 12-Lİ PANEL)

Sinonim: Extractable nuclear anti­gen anticisimləri

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 2 mL

Testin tərkibi: nRNP/Sm,Sm (Smith), SS-A(Anti-Ro), Ro-52, SS-B (Anti-La ), Scl-70, PM-Scl, Jo-1, CENP B, PCNA, dsDNT, Nukleo­somlar, Histonlar, ribosomal P-Proteini, AMA-M2

İş prinsipi: Western Blot

Referens: Nəticədə bildirilir

İstifadəsi: SLE, Sjögren sindromu, proqressiv sistemli skleroz, poli­mio­zit, dermatomiozit, overlap sindro­mu, sharp sindromu (qarışıq birləş­dirici toxuma xəstəliyi) və ilkin biliar sirroz kimi autoimmun xəstə­liklərin diaqnostikasında istifadə olunur. Jo-1 antigenləri xüsusilə intersitisial ağciyər fibrozunda və simmetrik poliartiriti olan poli­mio­zitli xəstələrin diaqnozunda istifadə olunur. Jo-1 antigenləri pozitiv olan xəstələrdə ağciyər zədələnməsi riski daha yüksəkdir.
RNP anticisimləri isə SLE, qarışıq birləşdirici toxuma xəstəliyi, Sjögren sindromu və sklerodermiyada tapılan ENA qrupundan olan anticisimlərdir. SCL-70 anticisimləri topoizomeraza I-yə qarşı əmələ gəlir və SCL-70 antisimi pozitiv olan xəstələrin ANA boyanma  tipləri adətən ləkəli olur.
Sm (Smith) antisisimləri SLE-nin diaqnozunda istifadə olunur və SLE üçün spesifikliyi yüksəkdir. Dərman mənşəli SLE, revmatoid artrit, skle­ro­dermiya və Sjögren sindromunda da Sm anticisim pozitivliyi ola bilər.
SS-A və SS-B antisimləri Sjögren sindromu, SLE və revmotoid artritin diaqnozunda istifadə olunur. SS-B anticisiminin pozitiv olması xəstə­liyin klinikasının daha yüngül keçə biləcəyinə əsas verir. Bu xəstələrdə xüsusilə böyrək zədələnməsi çox yüngül olur və ya heç olmur

ANTİ-RNP ANTİCİSİMLƏRİ (RNP ANTİCİSİMLƏRİ, ENA – 12-Lİ PANEL)

Sinonim: Extractable nuclear anti­gen anticisimləri

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 2 mL

Testin tərkibi: nRNP/Sm,Sm (Smith), SS-A(Anti-Ro), Ro-52, SS-B (Anti-La ), Scl-70, PM-Scl, Jo-1, CENP B, PCNA, dsDNT, Nukleo­somlar, Histonlar, ribosomal P-Proteini, AMA-M2

İş prinsipi: Western Blot

Referens: Nəticədə bildirilir

İstifadəsi: SLE, Sjögren sindromu, proqressiv sistemli skleroz, poli­mio­zit, dermatomiozit, overlap sindro­mu, sharp sindromu (qarışıq birləş­dirici toxuma xəstəliyi) və ilkin biliar sirroz kimi autoimmun xəstə­liklərin diaqnostikasında istifadə olunur. Jo-1 antigenləri xüsusilə intersitisial ağciyər fibrozunda və simmetrik poliartiriti olan poli­mio­zitli xəstələrin diaqnozunda istifadə olunur. Jo-1 antigenləri pozitiv olan xəstələrdə ağciyər zədələnməsi riski daha yüksəkdir.
RNP anticisimləri isə SLE, qarışıq birləşdirici toxuma xəstəliyi, Sjögren sindromu və sklerodermiyada tapılan ENA qrupundan olan anticisimlərdir. SCL-70 anticisimləri topoizomeraza I-yə qarşı əmələ gəlir və SCL-70 antisimi pozitiv olan xəstələrin ANA boyanma  tipləri adətən ləkəli olur.
Sm (Smith) antisisimləri SLE-nin diaqnozunda istifadə olunur və SLE üçün spesifikliyi yüksəkdir. Dərman mənşəli SLE, revmatoid artrit, skle­ro­dermiya və Sjögren sindromunda da Sm anticisim pozitivliyi ola bilər.
SS-A və SS-B antisimləri Sjögren sindromu, SLE və revmotoid artritin diaqnozunda istifadə olunur. SS-B anticisiminin pozitiv olması xəstə­liyin klinikasının daha yüngül keçə biləcəyinə əsas verir. Bu xəstələrdə xüsusilə böyrək zədələnməsi çox yüngül olur və ya heç olmur

ANTİ-Rİ

Sinonim: Anti-neyronal nuklear an­ti­cisim-tip 2; ANNA-2

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 1 mL

İş prinsipi: Western blot

Referens: Nəticədə bildirilir

İstifadəsi: Süd vəzi, ağciyər və gine­koloji orqanların xərçəngləri ilə əla­qədar paraneoplastik sindromlarda tapılan və IgG quruluşunda olan se­roloji markerdir. Səbəbi bilinməyən nevroloji xəstəliklər və ya mielo­pa­tiyaların qiymətləndirilməsində isti­fa­də olunur. Skrininq test kimi isti­fadə olunmamalıdır (Həmçinin Bax Anti-Hu, Anti-Yo, paraneoplastik panel).

ANTİ-RETİKULYAR ANTİCİSİM

Sinonim: ARA

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 250 μL

İş prinsipi: IFR

Nümunədən imtina səbəbləri: He­moliz, lipemiya, sarılıq və konta­minasiya

İstifadəsi: IgA tipli retukulyar anti­cisimlər araşdırılır. Dermatitis herpe­tiformis xəstələrinin 25%-də, celiac sprue xəstələrinin isə 60%-də anti­retikulyar anticisimlər tapılır

ANTİ-QLOMERULYAR BAZAL MEMBRAN ANTİCİSİMİ

Sinonim: AGBM; Qlomerulyar bazal membran anticisimi

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 100 μL

İş prinsipi: IFA

Nümunədən imtina səbəbləri: He­mo­liz, lipemiya, sarılıq və kontami­nasiya

Referens: Neqativ

İstifadəsi: Qlomerulonefrit, Good­pasteur (Qudpasçer) sindromu və na­dir hallarda isə idiopatik ağciyər fib­rozunun diaqnozunun müəyyən edil­məsi və bu xəstəliklərin qiymətlən­dril­məsində istifadə olunur. Böyrək yumaqcığının bazal membranında olan IV tip kollagenə qarşı əmələ gələn anticisimdir. Eyni zamanda  al­veolyar bazal membranla çarpaz re­ak­siya verir və bu xüsusiyyəti ilə  Goodpasteur sinromunun diaqnosti­kasında da istifadə olunur. AGBM normal populyasiyada olmamalıdır

ANTİ-PLATELET ANTİCİSİM (ANTİ-TROMBOSİT ANTİCİSİMİ)

Sinonim: Trombosit anticisimi; An­ti-trombosit  anticisimi

Nümunə növü: EDTA-lı və ya sitratlı tam qan

Nümunə qabı: Bənövşəyi (EDTA-lı) və ya mavi (sitratlı) qapaqlı sınaq şüşə­si

Nümunə miqdarı: 5 mL

İş prinsipi: Flow cytometry

Nümunədən imtina səbəbləri: Lax­talanma, hemoliz

Referens:  Neqativ

İstifadəsi: İmmun trombosito­peni­ya­lar zamanı trombosit antisim­lərinin təyinində istifadə olunur

ANTİ-PARİETAL HÜCEYRƏ ANTİCİSİMİ

Sinonim: APCA; Parietal hüceyrə anticisimi

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 100 μL

İş prinsipi: IFR

Nümunədən imtina səbəbləri: He­moliz, lipemiya, sarılıq və konta­minasiya

Referens: Neqativ

İstifadəsi: A tip autoimmun qastritin diaqnostikasında istifadə olunur. Bu xəstələrdə pernisioz anemiya da müşahidə olunmuşdur. Bu baxımdan pernisioz anemiyanın səbəbinin araş­dırılmasında da qiy­mətli testdir. Per­nisioz anemiyası olan xəstələrin 90%-də, atrofik qas­tritli xəstələrin isə 60%-ə qə­dərində müşahidə olu­nur. Həm­çi­nin digər autoimmun xəs­təliklərdə və ailəsində pernisioz anemiyalı qohumu olanlarda APCA pozitiv ola bilər

ANTİ-NUKLEAR ANTİCİSİM

Sinonim: ANA; FANA

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 200 μL

İş prinsipi: IFR

Nümunədən imtina səbəbləri: He­moliz, lipemiya, sarılıq və konta­minasiya

Referens: Neqativ

İstifadəsi: Kollagen toxuma xəstə­liyinə şübhə olduqda müayinəyə baş­la­maq üçün ilk addımdır. Sistem xa­rakterli və ya orqan spesifik auro­im­mun xəstəliklərin diaqnosti­ka­sın­da is­tifadə olunur. Xüsusilə SLE, dis­­koid lupus erythematosus, dər­man­la­rın səbəb olduğu lupus erythe­ma­to­sus, qarışıq birləşdirici toxuma xəs­tə­­liyi, Sjögren sindromu, skle­ro­der­miya, CREST, revmatoid artrit, po­limiozit və dermatomiozit kimi xəs­təliklərdə pozitiv olur

ANTİ-NEYTROFİL SİTOPLAZMATİK ANTİCİSİM

Sinonim: ANCA (cANCA-pANCA)

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 200 μL

İş prinsipi: IFR

Nümunədən imtina səbəbləri: He­moliz, lipemiya, sarılıq və konta­mi­nasiya

İstifadəsi: Neytrofil lizosomal fer­ment­lərə qarşı əmələ gələn spesifik an­ticisimləri təyin edir. Wegener gra­­nu­lomatozu və sistemik vasku­litlərin (xü­susilə böyrək və ağciyəri əhatə edən) diaqnostikasında və müa­licə pro­sesinin müşahidəsində istifadə olu­nur

ANTİ-NEYRONAL NÜKLEAR ANTİCİSİM-TİP 2 (ANTİ-Rİ)

Sinonim: Anti-neyronal nuklear an­ti­cisim-tip 2; ANNA-2

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 1 mL

İş prinsipi: Western blot

Referens: Nəticədə bildirilir

İstifadəsi: Süd vəzi, ağciyər və gine­koloji orqanların xərçəngləri ilə əla­qədar paraneoplastik sindromlarda tapılan və IgG quruluşunda olan se­roloji markerdir. Səbəbi bilinməyən nevroloji xəstəliklər və ya mielo­pa­tiyaların qiymətləndirilməsində isti­fa­də olunur. Skrininq test kimi isti­fadə olunmamalıdır (Həmçinin Bax Anti-Hu, Anti-Yo, paraneoplastik panel)

ANTİ-NEYRONAL NÜKLEAR ANTİCİSİM-TİP 1 (ANTİ-HU)

Sinonim: Anti neyronal nuklear an­ticisim-I tip; ANNA-1

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 1 mL

İş prinsipi: Western blot

Referens: Nəticədə bildirilir

İstifadəsi: Paraneoplastik auto­im­mun neyropatiyalar, ensefalo­mielo­ra­dikulopatiyalar və kiçik hüceyrəli ağ­ciyər xərçəngi ilə əlaqəli psevdo­obstruksiyalar və hərəki pozğun­luq­ların qiymətləndirilməsində istifadə olu­nur. Siqaret çəkənlərdə Anti-Hu po­zitiv ola bilər. Skrininq test kimi stifadə olunmamalıdır (Həmçinin Bax Anti-Ri, Anti-Yo, para­neo­plas­tik panel)

ANTİ-NATİV DNT (ANTİ ds-DNT)

Sinonim: Double-stranded DNT anticisimi; Anti-nativ DNT; Anti-n-DNT

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 150 μL

İş prinsipi: RIA

Nümunədən imtina səbəbləri: Həd­dindən artıq hemoliz və lipemiya

Referens: < 5 IU/mL

İstifadəsi: SLE-nin (sistimik qırmızı qurdeşənəyi) diaqnostikası və müşa­hi­dəsində istifadə olubur. Sjögren sind­romu, dağınıq birləşdirci toxuma xəstəlikləri və proqressiv sistemik skle­roz zamanı da anti- ds-DNT sə­viy­yəsi yüksəlir

ANTİ-MİTOXONDRİAL ANTİCİSİMİ TİP M-2

Sinonim: AMA tip M-2

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 100 μL

İş prinsipi: EIA

Nümunədən imtina səbəbləri: Hemo­liz, lipemiya, sarılıq və konta­minasiya

Referens: Neqativ

İstifadəsi: M-1-dən M-9-a qədər sıralanan M tipləri içində ilkin biliar sirroza ən spesifik olan testdir. Yaıançı neqativlikləri çox nadir rast gəlinir. Bununla bərabər M-2 səviy­yəsi xəstəliyin aktivliyi və proqres­sivliyi haqqında məlumat verir

ANTİ-MİTOXONDRİAL ANTİCİSİM

Sinonim: AMA

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 200 μL

İş prinsipi: IFA

Nümunədən imtina səbəbləri: He­moliz, lipemiya, sarılıq və konta­minasiya

Referens: Neqativ

İstifadəsi: İlkin biliar sirrozun diaq­noztikasında istifadə olunur, amma diaqnoz təsdiqləndikdən sonra xəstə­liyin gedişi haqqında məlumat ver­mir. Həmçinin CREST sindromu və bə­zi autoimmun xəstəliklərdə də mü­şahidə oluna bilər

ANTİ-MİKROSOMAL ANTİCİSİM (TİROİD PEROKSİDAZA ANTİCİSİMLƏRİ)

Sinonim: TPO anticisimləri; Anti-Tpo

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 250 μL

İş prinsipi: RIA

Nümunədən imtina səbəbləri: Həd­dən artıq hemoliz, lipemiya, sarılıq

Referens: <60 U/mL

İstifadəsi: Autoimmun tiroid xəstə­liklərinin (Xaşimoto tiroiditi, idio­pa­tik miksödem, Graves xəstəliyi və s.) təyinində istifadə olunur. Auto­im­mun tiroid xəstəliyi olan şəxslərdə, TPO konsentrasiyası xəstəliyin şid­dəti ilə düz mütənasibdir. Həmçinin digər bəzi autoimmun xəstəliklər za­manı da (Addison xəstəliyi, perni­sitoz  anemiya, I tip şəkərli diabet və s.) pozitiv nəticələr əldə oluna bilər

ANTİ-M (TİROİD PEROKSİDAZA ANTİCİSİMLƏRİ)

Sinonim: TPO anticisimləri; Anti-Tpo

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 250 μL

İş prinsipi: RIA

Nümunədən imtina səbəbləri: Həd­dən artıq hemoliz, lipemiya, sarılıq

Referens: <60 U/mL

İstifadəsi: Autoimmun tiroid xəstə­liklərinin (Xaşimoto tiroiditi, idio­pa­tik miksödem, Graves xəstəliyi və s.) təyinində istifadə olunur. Auto­im­mun tiroid xəstəliyi olan şəxslərdə, TPO konsentrasiyası xəstəliyin şid­dəti ilə düz mütənasibdir. Həmçinin digər bəzi autoimmun xəstəliklər za­manı da (Addison xəstəliyi, perni­sitoz  anemiya, I tip şəkərli diabet və s.) pozitiv nəticələr əldə oluna bilər

ANTİ-LA (ENA – 12-Lİ PANEL)

Sinonim: Extractable nuclear anti­gen anticisimləri

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 2 mL

Testin tərkibi: nRNP/Sm,Sm (Smith), SS-A(Anti-Ro), Ro-52, SS-B (Anti-La ), Scl-70, PM-Scl, Jo-1, CENP B, PCNA, dsDNT, Nukleo­somlar, Histonlar, ribosomal P-Proteini, AMA-M2

İş prinsipi: Western Blot

Referens: Nəticədə bildirilir

İstifadəsi: SLE, Sjögren sindromu, proqressiv sistemli skleroz, poli­mio­zit, dermatomiozit, overlap sindro­mu, sharp sindromu (qarışıq birləş­dirici toxuma xəstəliyi) və ilkin biliar sirroz kimi autoimmun xəstə­liklərin diaqnostikasında istifadə olunur. Jo-1 antigenləri xüsusilə intersitisial ağciyər fibrozunda və simmetrik poliartiriti olan poli­mio­zitli xəstələrin diaqnozunda istifadə olunur. Jo-1 antigenləri pozitiv olan xəstələrdə ağciyər zədələnməsi riski daha yüksəkdir.
RNP anticisimləri isə SLE, qarışıq birləşdirici toxuma xəstəliyi, Sjögren sindromu və sklerodermiyada tapılan ENA qrupundan olan anticisimlərdir. SCL-70 anticisimləri topoizomeraza I-yə qarşı əmələ gəlir və SCL-70 antisimi pozitiv olan xəstələrin ANA boyanma  tipləri adətən ləkəli olur.
Sm (Smith) antisisimləri SLE-nin diaqnozunda istifadə olunur və SLE üçün spesifikliyi yüksəkdir. Dərman mənşəli SLE, revmatoid artrit, skle­ro­dermiya və Sjögren sindromunda da Sm anticisim pozitivliyi ola bilər.
SS-A və SS-B antisimləri Sjögren sindromu, SLE və revmotoid artritin diaqnozunda istifadə olunur. SS-B anticisiminin pozitiv olması xəstə­liyin klinikasının daha yüngül keçə biləcəyinə əsas verir. Bu xəstələrdə xüsusilə böyrək zədələnməsi çox yüngül olur və ya heç olmur

ANTİ-KARDİOLİPİN ANTİCİSİMLƏRİ İgM və İgG

Sinonim: ACA

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 100 μL

İş prinsipi: EIA

Referens: Neqativ

İstifadəsi: “Antifosfolipid antici­simi” termini ümumiyyətlə neqativ yüklü fosfolipidlərə qarşı əmələ gə­lən anticisimlər üçün istifadə olu­nur. Bu fosfolipidlərdən ən çox kar­dio­lipinə qarşı əmələ gələn anticismlər yoxlanılır. Antikardiolipin antisi­cim­ləri SLE, lupusa bənzər xəstəliklər, bəd xassəli törəmələr, infeksiyalar, dərman mənşəli lupus sindromları və yaşlılarda müşahidə oluna bilər. Rev­­matik xəstəliklərdə tapılan anti­posfolipid anticisimləri adətən IgG tipində və yüksək titrdə olur. İn­fek­siya, dərman və bəd xassəli törəmə mənşəli anticisimlər isə adətən IgM tipində olur. Həmçinin venoz və ar­te­rial tromboz, trombositopeniya, se­rebral-vaskulyar proseslər və tək­rar­lanan fetal düşüklərlə müşayiət olu­nan antifosfolipid sindromunda da qanda antikardiolipin anticisimləri ta­pılır. Anticisim səviyyələri zaman keçdikcə, tədricən dəyişmədiyindən müşahidəsi tövsiyə olunmur. Sərhəd dəyərlərə yaxın nəticələr və tək­ba­şı­na IgM pozitivliyi diqqətlə qiymət­ləndirilməlidir. Antifosfolipid sind­romu olan xəstələrin çoxunda orta və yüksək dərəcədə IgG pozitivliyi və ya IgM və IgG pozitivliyi birlikdə olur (Bax Antifosfatidilserin və be­ta-2 qlikoprotein 1 anticisimləri)

ANTİ-İNSULİN ANTİCİSİMİ

Sinonim: İnsulin anticisimi

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 200 μL

İş prinsipi: RIA

Nümunədən imtina səbəbləri: Həd­dindən artıq hemoliz, lipemiya, sa­rılıq

Referens: 4-10%

İstifadəsi: İmmun insulin rezis­tent­liyi, I tip şəkərli diabet (insu­lin müa­licəsindən qabaq) və poliendokrin au­to­­immun sindromlarda insulin anici­simlərinin miqdarı artır. Həm­çinin ekzogen insulin müalicəsi alan diabetik xəstələrin əksəriyyətində bir müddət sonra serumdakı insulin anticisimlərinin səviyyəsi yüksəlir

GAD-65 (ANTİ-GLUTAMAT TURŞUSU DEKARBOKSİLAZA ANTİCİSİMİ)

Sinonim: Anti-GADGlutamat tur­şusu dekarboksilaza anticisimi, GAD-65; GADA

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 250 μL

İş prinsipi: IRMA

Nümunədən imtina səbəbləri: Həd­dindən artıq hemoliz, lipemiya, sarılıq

Referens: < 1 U/mL

İstifadəsi: I tip şəkərli diabet, auto­immun endokrin xəstəlikləri (tiroidit, pernisioz anemiya və s.) və auto­im­mun ensefalo­miopatiyaların diaqnos­ti­kasında istifadə olunur. Diaqnozu yeni təyin olunmuş I tip şəkərli dia­bet xəstələrinin 70-80%-də müşahidə olunur

GADA (ANTİ-GLUTAMAT TURŞUSU DEKARBOKSİLAZA ANTİCİSİMİ)

Sinonim: Anti-GADGlutamat tur­şusu dekarboksilaza anticisimi, GAD-65; GADA

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 250 μL

İş prinsipi: IRMA

Nümunədən imtina səbəbləri: Həd­dindən artıq hemoliz, lipemiya, sarılıq

Referens: < 1 U/mL

İstifadəsi: I tip şəkərli diabet, auto­immun endokrin xəstəlikləri (tiroidit, pernisioz anemiya və s.) və auto­im­mun ensefalo­miopatiyaların diaqnos­ti­kasında istifadə olunur. Diaqnozu yeni təyin olunmuş I tip şəkərli dia­bet xəstələrinin 70-80%-də müşahidə olunur

GM1

Sinonim: Qanqliozid anticisimləri

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 1 mL

Testin tərkibi: GM1, GD1b

İş prinsipi: Western blot

Referens: Nəticədə bildirilir

İstifadəsi: Qanqilozidlərə qarşı sin­tez olunan poliklonal anticisimlərdir. Qan­qliozid-monosial turşusuna (GM1) qar­şı anticisim əmələ gəlməsi, alt mo­tor neyron sindromu, amiotofik lateral skleroz, multiple skleroz və digər multifokal neyropatiyalar və MSS-ni əhatə edən SLE zamanı tapıla bilər. Bu xəstəliklərin təyini və müalicənin mü­şahidəsində GM1 anticimləri istifadə oluna bilər. Bunlardan başqa, bəzi normal şəxslərdə də bu anticisimlər tapılır

GQ1b

Sinonim: Qanqliozid anticisimləri

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 1mL

İş prinsipi: Western blot

Referens: Nəticədə bildirilir

İstifadəsi: Qanqliozidlərə qarşı sin­tez olunan poliklonal anticisim­lərdir. Motor neyron xəstəlikləri və motor neyropatiyaların qiymərlən­di­ril­mə­sin­də istifadə olunur. GQ1b xüsusilə motor və sensormotor neyropa­ti­ya­lar, Miller-Fisher sindromu və Bic­ker­staff’s brainstem ensofalitində əhə­miy­yətlidir. (Həmçinin Bax GM1)

HİSTON ANTİCİSİMLƏRİ (ENA – 12-Lİ PANEL)

Sinonim: Extractable nuclear anti­gen anticisimləri

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 2 mL

Testin tərkibi: nRNP/Sm,Sm (Smith), SS-A(Anti-Ro), Ro-52, SS-B (Anti-La ), Scl-70, PM-Scl, Jo-1, CENP B, PCNA, dsDNT, Nukleo­somlar, Histonlar, ribosomal P-Proteini, AMA-M2

İş prinsipi: Western Blot

Referens: Nəticədə bildirilir

İstifadəsi: SLE, Sjögren sindromu, proqressiv sistemli skleroz, poli­mio­zit, dermatomiozit, overlap sindro­mu, sharp sindromu (qarışıq birləş­dirici toxuma xəstəliyi) və ilkin biliar sirroz kimi autoimmun xəstə­liklərin diaqnostikasında istifadə olunur. Jo-1 antigenləri xüsusilə intersitisial ağciyər fibrozunda və simmetrik poliartiriti olan poli­mio­zitli xəstələrin diaqnozunda istifadə olunur. Jo-1 antigenləri pozitiv olan xəstələrdə ağciyər zədələnməsi riski daha yüksəkdir.
RNP anticisimləri isə SLE, qarışıq birləşdirici toxuma xəstəliyi, Sjögren sindromu və sklerodermiyada tapılan ENA qrupundan olan anticisimlərdir. SCL-70 anticisimləri topoizomeraza I-yə qarşı əmələ gəlir və SCL-70 antisimi pozitiv olan xəstələrin ANA boyanma  tipləri adətən ləkəli olur.
Sm (Smith) antisisimləri SLE-nin diaqnozunda istifadə olunur və SLE üçün spesifikliyi yüksəkdir. Dərman mənşəli SLE, revmatoid artrit, skle­ro­dermiya və Sjögren sindromunda da Sm anticisim pozitivliyi ola bilər.
SS-A və SS-B antisimləri Sjögren sindromu, SLE və revmotoid artritin diaqnozunda istifadə olunur. SS-B anticisiminin pozitiv olması xəstə­liyin klinikasının daha yüngül keçə biləcəyinə əsas verir. Bu xəstələrdə xüsusilə böyrək zədələnməsi çox yüngül olur və ya heç olmur

HƏLLOLAN QARACİYƏR ANTİGENİ (AUTOİMMUN HEPATİT PANELİ)

Sinonim: SLA/LP (Soluble liver anti­gen/liver-pancreas antigen), LKM-1 (Liver-kidney microsomes; cyto­chro­me P450 II D6), LC-1 (Cytosolic liver antigen type 1; formiminotransferase-cylodeaminase), AMA-M2 (pyruvate-dehydrogenase-complex)

Nümunə növü:  Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 1 mL

Nümunənin alınma qaydası: Nü­mu­nə soyuq şəraitdə saxlanılmalı və göndərilməlidir

İş prinsipi: Western Blot

Referens: Nəticədə bildirilir

İstifadəsi: Qaraciyərin autoimmun xəstəlikləri, autoimmun hepatit, bi­rin­cili biliar sirroz və birincili skle­rozlaşan xolangit. Bu proseslərin dif­ferensiasiyasında autoanticisimlər is­ti­fadə olunur. Anti-SLA/LP tək ba­şı­na və ya digər anticisimlərlə birlikdə istifadə oluna bilər. Faktların 30%-də tapılsa da prediktiv dəyəri 100%-ə yaxındır. Üstəlik SLA/LP an­ticisimlərinin hepatit C və digər vi­ral hepatit mənşəli yalançı pozi­tivliyinə rast gəlinmir. LKM-1 an­ticisimləri isə bütün autoimmun hepatitlərin təxminən 1%-də tapılır. LKM-1 anticisimləri nisbətən tez-tez rast gəlindiyi üçün uşaqlarda daha əhəmiyyətlidir. AMA-M2 titrinin yük­səlməsi isə birincili biliar sirroz üçün xarakterikdir. Bu faktların 96%-də AMA-M2 tapılır. Həmçinin ümumiyyətlə aşağı titrdə olsa da di­gər xroniki qaraciyər xəstəlikləri və proqressiv sistemli sklerozda da AMA-M2 anticisimlərinə rast gəli­nir

ICA (ISLET (ADACIQ) ANTİCİSİMİ)

Sinonim: Pankreas islet cell anti­ci­simi; ICA; Adacıq anticisimi

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 200 μL

İş prinsipi: IFR

Nümunədən imtina səbəbləri: He­mo­liz, lipemiya, sarılıq və konta­minasiya

Referens: Neqativ

İstifadəsi: I tip şəkərli diabet (DM) xəstələrinin 90%-də pozitivdir. I tip DM-da klinik əlamətlər başlamazdan bir neçə il əvvəl anticisim tapıla bi­lər. Diabeti olmayanlarda pozitiv çı­xması I tip DM-a meyilliyi göstərir. Birinci dərəcəli yaxın qohumlarında I tip DM olan şəxslərdə, aşağı dərə­cədə ICA pozitivliyi varsa, gələ­cəkdə I tip DM inkişaf etmə ehtimalı 40%, yüksək titrdə ICA pozitivliyi varsa 100% -dir. Həmçinin şəkərli diabetin I və II tiplərinin diferen­sasiyasında da istifadə olunur

IgA (İMMUNOQLOBULİN A)

Sinonim: IgA

Nümunə növü: Serum, BOM, oy­naq mayesi

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi (serum), gelsiz düz sınaq şüşəsi (BOM, oynaq mayesi)

Nümunə miqdarı: 300 μL

Referens: Nefelometrik

Serum Yenidoğulmuş 1-4 mg/dL
<7 gün 2-30 mg/dL
7 gün-1 ay 2-50 mg/dL
2-6 ay 4-80 mg/dL
7-12 ay 15-110 mg/dL
1-3 yaş 15-150 mg/dL
4-5 yaş 18-160 mg/dL
6-12 yaş 25-160 mg/dL
13-15 yaş 45-250 mg/dL
>15 yaş 45-380 mg/dL
BOM <0.6 mg/dL

İstifadəsi: Xüsusilə sekresiyalarda ta­pılır və virusların neytrallaş­dırıl­masında iştirak edir. IgA mieloma, sirroz, xroniki qaraciyər xəstəlikləri və infeksiyalarında IgA-nın səviy­yəsi artır, immun çatışmazlıqlar, zülal itkisinə səbəb olan xəstəliklər və ataksiya telengiektaziyada isə IgA səviyyəsi azalır

IgD (İMMUNOQLOBULİN D)

Sinonim: IgD

Nümunə növü:  Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 100μL

İş prinsipi: RID

Referens: 2.0-99.3 IU/mL

İstifadəsi: IgD mielomasının diaq­noz və müşahidəsində istifadə olunur

IgE (İMMUNOQLOBULİN E)

Sinonim: IgE

Nümunə növü:  Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 200 μL

İş prinsipi: FEIA

Nümunədən imtina səbəbləri: Həd­dən artıq hemoliz, lipemiya, sarılıq

Referens>:

<1 yaş <65 kU/L
2-12 yaş <150 kU/L
13-15 yaş 1-200 kU/L
>15 yaş 1-100 kU/L

İstifadəsi: Allergik xəstəliklərin qiy­mətləndirilməsində istifadə olunur. Al­lergik xəstəliklər, parazit infeksi­yaları, bronxopulmonar  asper­gil­loz­lar, astma, hiperimmunoqlobulin E sindromu və Wiskott-Aldrich sindro­munda serumda IgE artır, bəzi törə­mələr, ataksiya telengiektaziya və bəzi aqammaqlobulinemiyalarda  isə bu göstərici azalır

IgG (İMMUNOQLOBULİN G)

Sinonim: IgG

Nümunə növü: Serum, BOM, oy­naq mayesi

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi (serum), gelsiz düz sınaq şüşəsi (BOM, Oynaq mayesi)

Nümunə miqdarı: 300μL

İş prinsipi: Nefelometrik

Referens:

Serum Yenidoğulmuş 650-1600 mg/dL
<1 ay 250-900 mg/dL
2-6 ay 200-700 mg/dL
7-12ay 220-1070 mg/dL
1-3 yaş 340-1200 mg/dL
4-5 yaş 420-1240 mg/dL
5 yaş 650-1600 mg/dL
BOM <15 yaş 1.50-5.50 mg/dL
15-60 yaş 3.30-6.10 mg/dL
>60 yaş 4.20-6.40 mg/dL

İstifadəsi: Bakteriya, virus və tok­sin­­lərə qarşı uzun müddət qoruyu­culuğu təmin edən anticisimlərdir. IgG mieloma, qaraciyər xəstəlikləri, xroniki təkrarlanan infeksiyalar, auto­immun xəstəliklər və bəzi bəd­xas­səli şişlərdə IgG səviyyəsi artır, immun çatışmazlıqlar və zülal itki­si­nə səbəb olan xəstəliklərdə isə azalır. Nevroliji xəstəliklərin differensiasi­yasında isə BOM-dakı IgG səviyyəsi istiqamətverici ola bilər. Dağınıq skle­roz, yarımkəskin sklerozlaşan panensefalit və mərkəzi sinir siste­minin sifilisində BOM-da IgG səviy­yəsində artım müşahidə oluna bilər

IgG İNDEKSİ (İMMUNOQLOBULİN G İNDEKSİ)

Sinonim: IgG indeksi

Nümunə növü: Serum ve BOM

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi (serum), gelsiz düz sınaq şüşəsi (BOM)

Nümunə miqdarı: 300 μL serum ve BOM

İş prinsipi: Nefolometrik

Referens: 0.2-0.5

İstifadəsi: İmmunoqlobulinlərin, xü­susilə də IgG-nin intratekal sinte­zi­nin artması MSS demielinizasion xəs­tə­liklərinin, xüsusilə də dağınıq sklerozun diaqnozunda qiymətlidir. Dağınıq sklerozlu xəstələrin 90%-dən çoxunda IgG indeksi 0.77-dən yüksək olur

MİTOXONDRİYAL ANTİCİSİM (ANTİ-MİTOXONDRİAL ANTİCİSİM)

Sinonim: AMA

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 200 μL

İş prinsipi: IFA

Nümunədən imtina səbəbləri: He­moliz, lipemiya, sarılıq və konta­minasiya

Referens: Neqativ

İstifadəsi: İlkin biliar sirrozun diaq­noztikasında istifadə olunur, amma diaqnoz təsdiqləndikdən sonra xəstə­liyin gedişi haqqında məlumat ver­mir. Həmçinin CREST sindromu və bə­zi autoimmun xəstəliklərdə də mü­şahidə oluna bilər

LKM TİP 1 ANTİCİSİMLƏRİ

Sinonim: Qaraciyər-Böyrək (Liver-Kidney) mikrosomal anticisim tip 1

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 250 μL

İş prinsipi: ELISA

Nümunədən imtina səbəbləri: He­moliz, lipemiya, sarılıq və konta­minasiya

Referens: Neqativ

İstifadəsi: Daha çox uşaqlarda rast gəliniən autoimmun xroniki aktiv hepatit tip-2-nin təyinində istifadə olunur (Həmçinin Bax Autoimmun hepatit paneli)

LDH İZOENZİM ELEKTROFOREZİ (LAKTAT DEHİDROGENAZA İZOENZİMLƏRİ)

Sinonim: LDH izoenzimləri; LDH izoenzim elektroforezi

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 500μL

İş prinsipi: Elektroforez

Nümunədən imtina səbəbləri: He­moliz

Referens:

LD1 17-31%
LD2 35-48%
LD3 15-29%
LD4 4-9.5%
LD5 3-10 %

İstifadəsi: LDH yüksəkliyinin səbə­bini təyin etmək məqsədilə istifadə olunur. KMİ, qaraciyər xəstəlikləri, neoplaziyalar və skelet əzələsi xəs­təliklərinin differensasiyasında əhə­miy­yətlidir

LC-1 (AUTOİMMUN HEPATİT PANELİ)

Sinonim: SLA/LP (Soluble liver anti­gen/liver-pancreas antigen), LKM-1 (Liver-kidney microsomes; cyto­chro­me P450 II D6), LC-1 (Cytosolic liver antigen type 1; formiminotransferase-cylodeaminase), AMA-M2 (pyruvate-dehydrogenase-complex)

Nümunə növü:  Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 1 mL

Nümunənin alınma qaydası: Nü­mu­nə soyuq şəraitdə saxlanılmalı və göndərilməlidir

İş prinsipi: Western Blot

Referens: Nəticədə bildirilir

İstifadəsi: Qaraciyərin autoimmun xəstəlikləri, autoimmun hepatit, bi­rin­cili biliar sirroz və birincili skle­rozlaşan xolangit. Bu proseslərin dif­ferensiasiyasında autoanticisimlər is­ti­fadə olunur. Anti-SLA/LP tək ba­şı­na və ya digər anticisimlərlə birlikdə istifadə oluna bilər. Faktların 30%-də tapılsa da prediktiv dəyəri 100%-ə yaxındır. Üstəlik SLA/LP an­ticisimlərinin hepatit C və digər vi­ral hepatit mənşəli yalançı pozi­tivliyinə rast gəlinmir. LKM-1 an­ticisimləri isə bütün autoimmun hepatitlərin təxminən 1%-də tapılır. LKM-1 anticisimləri nisbətən tez-tez rast gəlindiyi üçün uşaqlarda daha əhəmiyyətlidir. AMA-M2 titrinin yük­səlməsi isə birincili biliar sirroz üçün xarakterikdir. Bu faktların 96%-də AMA-M2 tapılır. Həmçinin ümumiyyətlə aşağı titrdə olsa da di­gər xroniki qaraciyər xəstəlikləri və proqressiv sistemli sklerozda da AMA-M2 anticisimlərinə rast gəli­nir

LAMBDA YÜNGÜL ZƏNCİR (Sidik)

Nümunə növü: 24 saatlıq sidik

Nümunə qabı: Soyuq şəraitdə sax­lanılmalı və göndərilməlidir

Nümunə miqdarı:3 mL

Nümunənin alınma qaydası: 24 saatlıq sidiyin miqdarı bildirilməlidir

İş prinsipi: Nefelometrik

Referens: <1.5 mg/dL

İstifadəsi: Paraproteinemiyalarla əla­qəli araşdırma aparılarkən, xüsu­silə, yüngül zəncir xəstəliyi ehti­ma­lının qiymətləndirilməsi məqsədilə istifadə olnur. İmmunoqlobulin kato­bolizmində  artıma səbəb olan hal­larda da sidiklə ifraz olunan yüngül zəncirin miqdarı artmış ola bilər

LAMBDA YÜNGÜL ZƏNCİR

Sinonim: Lambda light chain

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 300μL

İş prinsipi: Nefelometrik

Referens: 90-210 mg/dL

İstifadəsi: Multiple mieloma şübhə­si­nin araştırılması zamanı adətən im­munoglobulin konsentrasiyaları ilə bir­likdə istifadə olunur. Kap­pa/­lambda nisbətinin normadan kənar olması paraproteinemiya ehtimalını artırır

KOMPLEMENT C4

Sinonim: C4

Nümunə növü:  Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi (serum), düz sınaq şüşəsi (mayi)

Nümunə miqdarı: 250 μL

İş prinsipi: Nefelometrik

Referens:

Serum Göbək ciyəsi qanı 7-23 mg/dL
Yenidoğulmuş 7-23 mg/dL
<7 gün 7-25 mg/dL
7 gün-3 ay 7-30 mg/dL
4 ay-1 yaş 8-42 mg/dL
2-12 yaş 15-42 mg/dL
> 12 yaş 15-50 mg/dL

İstifadəsi: Kəskin faza reaktant­larından biridir. Komplement siste­mindəki klassik yolda yer alır. Kəs­kin iltihabi xəstəliklər və bədxassəli şişlərdə C4 səviyyəsi artır; SLE, kəs­kin qlomerulomefrit, xroniki hepatit, autoimmun xəstəliklər, irsi angio-ödem, zülal itkisi ilə gedən xəstə­lik­lər və kongenital çatışmazlıq zamanı isə serumda C4 səviyyəsi azala bilər

KOMPLEMENT C3

Sinonim: C3

Nümunə növü:  Serum, maye

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi (serum), düz sınaq şüşəsi (maye)

Nümunə miqdarı: 300μL

İş prinsipi: Nefelometrik

Referens:

Serum Göbək ciyəsi qanı 57-116 mg/dL
Yarımçıq doğulan 57-116 mg/dL
<1 ay 50-120 mg/dL
2-3 ay 60-150 mg/dL
4-6 ay 60-175 mg/dL
7-12 ay 70-180 mg/dL
1-3 yaş 75-180 mg/dL
>3 yaş 85-200 mg/dL

İstifadəsi: Kəskin faza reaktant­larından biridir. Komplement siste­min­dəki klassik və alternativ yollar C3 pilləsində birləşir. C3 səviy­yəsində artma iltihabi xəstəlilər, ato­pik dermatit, biliar obstruksiya və amiloidozla əlaqəli ola bilər. Autoimmun xəstəliklər, bakteremiya, toxuma zədələnməsi, xroniki hepatit, nefrit, malnutrisiya, DIC və kon­ge­nital çatışmazlıqlar isə C3 səviy­yəsində azalmaya səbəb ola bilər

KAPPA YÜNGÜL ZƏNCİR (Sidik)

Nümunə növü: 24 saatlıq sidik

Nümunə qabı: Soyuq şəraitdə saxla­nılmalı və göndərilməlidir

Nümunə miqdarı: 3 mL

Nümunənin alınma qaydası: 24 saatlıq sidiyin miqdarı bildiril­məlidir

İş prinsipi: Nefelometrik

Referens: <1.5 mg/dL

İstifadəsi: Paraproteinemiyalarla əla­qəli araştırma aparılıarkən xüsusilə yüngül zəncir xəstəliyi varlığının qiymətləndirilməsi məqsədilə istifadə olunur. İmmunoqlobulin kataboliz­min­də atrmaya səbəb olan hallarda da sidiklə ifraz olunan yüngül zəncirin miqdarı artmış ola bilər

KAPPA YÜNGÜL ZƏNCİR

Sinonim: Kappa light chain

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 300 μL

İş prinsipi: Nefelometrik

Referens: 170-370 mg/dL

İstifadəsi: Multiple myeloma şüb­həsinin araşdırılmasında adətən immunoqlobulin konsentrasiyaları ilə birlikdə istifadə olunur. Kap­pa/lambda nisbətinin normadan kə­nar olması paraproteinemiya ehti­malını dəstəkləyir

JO-1 (ENA – 12-Lİ PANEL)

Sinonim: Extractable nuclear anti­gen anticisimləri

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 2 mL

Testin tərkibi: nRNP/Sm,Sm (Smith), SS-A(Anti-Ro), Ro-52, SS-B (Anti-La ), Scl-70, PM-Scl, Jo-1, CENP B, PCNA, dsDNT, Nukleo­somlar, Histonlar, ribosomal P-Proteini, AMA-M2

İş prinsipi: Western Blot

Referens: Nəticədə bildirilir

İstifadəsi: SLE, Sjögren sindromu, proqressiv sistemli skleroz, poli­mio­zit, dermatomiozit, overlap sindro­mu, sharp sindromu (qarışıq birləş­dirici toxuma xəstəliyi) və ilkin biliar sirroz kimi autoimmun xəstə­liklərin diaqnostikasında istifadə olunur. Jo-1 antigenləri xüsusilə intersitisial ağciyər fibrozunda və simmetrik poliartiriti olan poli­mio­zitli xəstələrin diaqnozunda istifadə olunur. Jo-1 antigenləri pozitiv olan xəstələrdə ağciyər zədələnməsi riski daha yüksəkdir.
RNP anticisimləri isə SLE, qarışıq birləşdirici toxuma xəstəliyi, Sjögren sindromu və sklerodermiyada tapılan ENA qrupundan olan anticisimlərdir. SCL-70 anticisimləri topoizomeraza I-yə qarşı əmələ gəlir və SCL-70 antisimi pozitiv olan xəstələrin ANA boyanma  tipləri adətən ləkəli olur.
Sm (Smith) antisisimləri SLE-nin diaqnozunda istifadə olunur və SLE üçün spesifikliyi yüksəkdir. Dərman mənşəli SLE, revmatoid artrit, skle­ro­dermiya və Sjögren sindromunda da Sm anticisim pozitivliyi ola bilər.
SS-A və SS-B antisimləri Sjögren sindromu, SLE və revmotoid artritin diaqnozunda istifadə olunur. SS-B anticisiminin pozitiv olması xəstə­liyin klinikasının daha yüngül keçə biləcəyinə əsas verir. Bu xəstələrdə xüsusilə böyrək zədələnməsi çox yüngül olur və ya heç olmur

İNSULİN ANTİCİSİMİ (ANTİ-İNSULİN ANTİCİSİMİ)

Sinonim: İnsulin anticisimi

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 200 μL

İş prinsipi: RIA

Nümunədən imtina səbəbləri: Həd­dindən artıq hemoliz, lipemiya, sa­rılıq

Referens: 4-10%

İstifadəsi: İmmun insulin rezis­tent­liyi, I tip şəkərli diabet (insu­lin müa­licəsindən qabaq) və poliendokrin au­to­­immun sindromlarda insulin anici­simlərinin miqdarı artır. Həm­çinin ekzogen insulin müalicəsi alan diabetik xəstələrin əksəriyyətində bir müddət sonra serumdakı insulin anticisimlərinin səviyyəsi yüksəlir

İMMUNOQLOBULİN M

Sinonim: IgM

Nümunə növü: Serum, BOM, oy­naq mayesi

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi (serum), gelsiz düz sınaq şüşəsi (BOM, oynaq mayesi)

Nümunə miqdarı: 300 μL

İş prinsipi: Nefolometrik

Referens:

Serum <1ay 20-80 mg/dL
2-3ay 20-100 mg/dL
4-6 ay 35-125 mg/dL
7-12 ay 35-125 mg/dL
1-5 yaş 45-200 mg/dL
6-12 yaş 50-250 mg/dL
>12 yaş 50-300 mg/dL
BOM <1.3 mg/dL

İstifadəsi: Bakteriya və viruslara qarşı sintez olunan anticisimlərdir. Waldenstrom makroqlobulinemiyası, infeksiyaların kəskin fazası, auto­immun xəstəliklər, xroniki qaraciyər xəstəlikləri, kəskin sarkoidoz, nefro­tik sindrom və bəzi limfomalarda IgM səviyyəsi artır, immun çatış­maz­lıqlar və zülal itkisinə səbəb olan xəstəliklərdə isə azalır (Bax Cədvəl-17). BOM-da IgM miqdarının 3 mg/dL-dən çox olması bakterial menengit ehtimalını artırır

İMMUNOQLOBULİN G İNDEKSİ

Sinonim: IgG indeksi

Nümunə növü: Serum ve BOM

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi (serum), gelsiz düz sınaq şüşəsi (BOM)

Nümunə miqdarı: 300 μL serum ve BOM

İş prinsipi: Nefolometrik

Referens: 0.2-0.5

İstifadəsi: İmmunoqlobulinlərin, xü­susilə də IgG-nin intratekal sinte­zi­nin artması MSS demielinizasion xəs­tə­liklərinin, xüsusilə də dağınıq sklerozun diaqnozunda qiymətlidir. Dağınıq sklerozlu xəstələrin 90%-dən çoxunda IgG indeksi 0.77-dən yüksək olur

İMMUNOQLOBULİN G ALT TİPLƏRİ

Sinonim: IgG subklassları

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı:500 μL

Testin tərkibi: IgG subclass 1, 2, 3 və 4

İş prinsipi: Nefolometrik

Referens:

IgG1 <6 ay 200-400 mg/dL
7-12 ay 200-800 mg/dL
1-12 yaş 300-800 mg/dL
13-15 yaş 350-1000 mg/dL
>15 yaş 200-1150 mg/dL
IgG2 <1 yaş 50-100 mg/dL
2-3 yaş 30-450 mg/dL
4-15 yaş 100-450 mg/dL
>15 yaş 100-550 mg/dL
IgG3 <1 yaş 15-100 mg/dL
2-12 yaş 15-117 mg/dL
>12 yaş 15-120 mg/dL
IgG4 <1 yaş <50 mg/dL
>1 yaş <125mg/dL

İstifadəsi: Humoral və kombinə olun­­muş (humoral+hüceyrəvi) im­mun çatışmazlıqların qiymətləndiril­məsində istifadə olunur. Etiolo­giyası məlum olmayan və təkrarlanan qulaq infeksiyaları, sinopul­monar xəstə­liklər və atopik allergiyalarda IgG-nin alt tipləri araşdırıla bilər. Hipo­qammaqlobulinemiya, ataksiya-te­len­giektaziya və Wiskott-Aldrich sind­romunda bütün IgG alt tiplərinin miqdarı azalır. Atopik allergiyalarda IgG4 səviyyəsi artır, rekurrent sino­pulmonar infeksi­yalar və orta qu­lağın iltihabı zamanı isə IgG2, IgG3, IgGsəviyyəsi azalır

İMMUNOQLOBULİN G

Sinonim: IgG

Nümunə növü: Serum, BOM, oy­naq mayesi

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi (serum), gelsiz düz sınaq şüşəsi (BOM, Oynaq mayesi)

Nümunə miqdarı: 300μL

İş prinsipi: Nefelometrik

Referens:

Serum Yenidoğulmuş 650-1600 mg/dL
<1 ay 250-900 mg/dL
2-6 ay 200-700 mg/dL
7-12ay 220-1070 mg/dL
1-3 yaş 340-1200 mg/dL
4-5 yaş 420-1240 mg/dL
5 yaş 650-1600 mg/dL
BOM <15 yaş 1.50-5.50 mg/dL
15-60 yaş 3.30-6.10 mg/dL
>60 yaş 4.20-6.40 mg/dL

İstifadəsi: Bakteriya, virus və tok­sin­­lərə qarşı uzun müddət qoruyu­culuğu təmin edən anticisimlərdir. IgG mieloma, qaraciyər xəstəlikləri, xroniki təkrarlanan infeksiyalar, auto­immun xəstəliklər və bəzi bəd­xas­səli şişlərdə IgG səviyyəsi artır, immun çatışmazlıqlar və zülal itki­si­nə səbəb olan xəstəliklərdə isə azalır. Nevroliji xəstəliklərin differensiasi­yasında isə BOM-dakı IgG səviyyəsi istiqamətverici ola bilər. Dağınıq skle­roz, yarımkəskin sklerozlaşan panensefalit və mərkəzi sinir siste­minin sifilisində BOM-da IgG səviy­yəsində artım müşahidə oluna bilər

İMMUNOQLOBULİN ELEKTROFOREZİ (İMMUNFİKSASİYA ELEKTROFOREZİ (IgD və IgE üçün))

Nümunə növü: Serum

Nümunə miqdarı: 500μL

İş prinsipi: Elektroforez

İMMUNOQLOBULİN D

Sinonim: IgD

Nümunə növü:  Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 100μL

İş prinsipi: RID

Referens: 2.0-99.3 IU/mL

İstifadəsi: IgD mielomasının diaq­noz və müşahidəsində istifadə olunur

İMMUNOQLOBULİN A

Sinonim: IgA

Nümunə növü: Serum, BOM, oy­naq mayesi

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi (serum), gelsiz düz sınaq şüşəsi (BOM, oynaq mayesi)

Nümunə miqdarı: 300 μL

Referens: Nefelometrik

Serum Yenidoğulmuş 1-4 mg/dL
<7 gün 2-30 mg/dL
7 gün-1 ay 2-50 mg/dL
2-6 ay 4-80 mg/dL
7-12 ay 15-110 mg/dL
1-3 yaş 15-150 mg/dL
4-5 yaş 18-160 mg/dL
6-12 yaş 25-160 mg/dL
13-15 yaş 45-250 mg/dL
>15 yaş 45-380 mg/dL
BOM <0.6 mg/dL

İstifadəsi: Xüsusilə sekresiyalarda ta­pılır və virusların neytrallaş­dırıl­masında iştirak edir. IgA mieloma, sirroz, xroniki qaraciyər xəstəlikləri və infeksiyalarında IgA-nın səviy­yəsi artır, immun çatışmazlıqlar, zülal itkisinə səbəb olan xəstəliklər və ataksiya telengiektaziyada isə IgA səviyyəsi azalır

İMMUNOKOMPLEKS C1q

Sinonim: C1q; Compleman com­po­nent C1q; C1q bağlayıcı test

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 250 μL

İş prinsipi: EIA

Nümunədən imtina səbəbləri: Həd­dən artıq hemoliz, lipemiya, sarılıq

Referens: <50 μg/mL

İstifadəsi: Qanda dövr edən immun­komplekslərlə əlaqəli xəstəliklərin (məs. SLE, Lyme xəstəliyi, idiopatik intersitisial pnevmoniya, infektiv endokardit, xroniki HBV infeksiyası, HIV infeksiyası) qiymətlən­diril­mə­sində, həmçinin, revmotoid artrit və SLE-nin müşahidəsində istifadə olu­nur. Eyni zamanda bəzi bəzi bəd­xas­səli xəstəliklərdə (məs.kəskin leyke­miya) proqnostik dəyəri var

İMMUNFİKSASİYA ELEKTROFOREZİ (Sidik)

Sinonim: Bence-Jones proteini

Nümunə növü: 24 saatlıq sidik

Nümunə miqdarı: 5 mL

İş prinsipi: Elektroforez

İstifadəsi: Analizlə sidiklə ifraz olu­nan Lambda və Kappa yüngül zən­ci­rinin varlığı qiymətləndirilir. Xü­su­silə multiple myelomanın qiymətlən­dirilməsində istigadə olunur. Ami­loidoz, Fanconi sindromu və Wal­denström makroqlobulinemiyası za­manı da sidiklə ifraz olunan yünül zəncirin miqdarı artır

İMMUNFİKSASİYA ELEKTROFOREZİ (IgD və IgE üçün)

Nümunə növü: Serum

Nümunə miqdarı: 500μL

İş prinsipi: Elektroforez

İMMUNFİKSASİYA ELEKTROFOREZİ (BOM)

Sinonim: BOM-da oliqoklonal zolaqların (bant) axtarılması

Nümunə növü: BOM

Nümunə qabı: Gelsiz düz sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 3 mL

İş prinsipi: Elektroforez

İstifadəsi: Dağınıq (multipl) skle­ro­zun təyinində istifadə olunur. Kripto­kokkal menengit, idiopatik poli­nev­rit, neyrosifilis, xroniki məxmərək pa­nensefaliti və yarımkəskin skle­roz­laşan panensefalitdə  BOM-da oliqoklonal zolaq tapıla bilər

İMMUNFİKSASİYA ELEKTROFOREZİ

Sinonim: İmmunoqlobulin elektro­forezi

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı:1 mL

İş prinsipi: Elektroforez

İstifadəsi: Multiple myeloma və Waldenström makroglobulinemiyası kimi immunproliferativ xəstəliklər və immun çatışmazlıqların diaqnoz və müşahidəsində istifadə olunur. An­tikoaqulyant, qıcolma əleyhinə dər­man preparatları, oral kontra­sep­tivlər, izoniazid və prokainamid isti­fadəsi bütün immunoqlobulin səviy­yə­lərində yalançı yüksəlmələrə; feni­toin və metilprednizolon istifadəsi isə IgG və IgA miqdarının azalma­sına səbəb olur

ISLET (ADACIQ) ANTİCİSİMİ

Sinonim: Pankreas islet cell anti­ci­simi; ICA; Adacıq anticisimi

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 200 μL

İş prinsipi: IFR

Nümunədən imtina səbəbləri: He­mo­liz, lipemiya, sarılıq və konta­minasiya

Referens: Neqativ

İstifadəsi: I tip şəkərli diabet (DM) xəstələrinin 90%-də pozitivdir. I tip DM-da klinik əlamətlər başlamazdan bir neçə il əvvəl anticisim tapıla bi­lər. Diabeti olmayanlarda pozitiv çı­xması I tip DM-a meyilliyi göstərir. Birinci dərəcəli yaxın qohumlarında I tip DM olan şəxslərdə, aşağı dərə­cədə ICA pozitivliyi varsa, gələ­cəkdə I tip DM inkişaf etmə ehtimalı 40%, yüksək titrdə ICA pozitivliyi varsa 100% -dir. Həmçinin şəkərli diabetin I və II tiplərinin diferen­sasiyasında da istifadə olunur

MPO ANCA (pANCA ANTİCİSİMLƏRİ)

Sinonim: MPO ANCA; Anti-ney­trofil mieloperoksidaza; Anti-Mpo

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 200 μL

İş prinsipi: EIA

İstifadəsi: Neytrofillərdə olan mie­lo­peroksidaza fermentinə qarşı əmə­lə gələn anticisimlər təyin olunur. Sistemik vaskulitlərin (xüsusilə böy­rək və ağciyər zədələnmələrinin) diaq­noz və müalicəsinin müşa­hidəsində istifadə olunur

PCNA (ENA – 12-Lİ PANEL)

Sinonim: Extractable nuclear anti­gen anticisimləri

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 2 mL

Testin tərkibi: nRNP/Sm,Sm (Smith), SS-A(Anti-Ro), Ro-52, SS-B (Anti-La ), Scl-70, PM-Scl, Jo-1, CENP B, PCNA, dsDNT, Nukleo­somlar, Histonlar, ribosomal P-Proteini, AMA-M2

İş prinsipi: Western Blot

Referens: Nəticədə bildirilir

İstifadəsi: SLE, Sjögren sindromu, proqressiv sistemli skleroz, poli­mio­zit, dermatomiozit, overlap sindro­mu, sharp sindromu (qarışıq birləş­dirici toxuma xəstəliyi) və ilkin biliar sirroz kimi autoimmun xəstə­liklərin diaqnostikasında istifadə olunur. Jo-1 antigenləri xüsusilə intersitisial ağciyər fibrozunda və simmetrik poliartiriti olan poli­mio­zitli xəstələrin diaqnozunda istifadə olunur. Jo-1 antigenləri pozitiv olan xəstələrdə ağciyər zədələnməsi riski daha yüksəkdir.
RNP anticisimləri isə SLE, qarışıq birləşdirici toxuma xəstəliyi, Sjögren sindromu və sklerodermiyada tapılan ENA qrupundan olan anticisimlərdir. SCL-70 anticisimləri topoizomeraza I-yə qarşı əmələ gəlir və SCL-70 antisimi pozitiv olan xəstələrin ANA boyanma  tipləri adətən ləkəli olur.
Sm (Smith) antisisimləri SLE-nin diaqnozunda istifadə olunur və SLE üçün spesifikliyi yüksəkdir. Dərman mənşəli SLE, revmatoid artrit, skle­ro­dermiya və Sjögren sindromunda da Sm anticisim pozitivliyi ola bilər.
SS-A və SS-B antisimləri Sjögren sindromu, SLE və revmotoid artritin diaqnozunda istifadə olunur. SS-B anticisiminin pozitiv olması xəstə­liyin klinikasının daha yüngül keçə biləcəyinə əsas verir. Bu xəstələrdə xüsusilə böyrək zədələnməsi çox yüngül olur və ya heç olmur

PCA-1 (ANTİ-YO)

Sinonim: Purkinye hüceyrəsi si­to­plazmatik anticisimi-tip 1; PCA-1

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 1 mL

İş prinsipi: Western blot

Referens:  Nəticədə bildirilir

İstifadəsi: Adətən qadınlarda tapılır və yumurtalıq karsinoması, mülle­ri­an neoplazma və ya süd vəzi xər­çən­gi ilə əlaqədardır. Anti-yo pozitivliyi olan xəstələrdə ümumiyyətlə yarım kəskin serebellar ataksiya və ensefa­lomiyeloradikulopatiyalar olur. Skri­ninq test kimi istifadə olunmamalıdır (Həmçinin Bax Anti-Hu, Anti-Ri, Paraneoplastik panel)

PARİETAL HÜCEYRƏ ANTİCİSİMİ (ANTİ-PARİETAL HÜCEYRƏ ANTİCİSİMİ)

Sinonim: APCA; Parietal hüceyrə anticisimi

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 100 μL

İş prinsipi: IFR

Nümunədən imtina səbəbləri: He­moliz, lipemiya, sarılıq və konta­minasiya

Referens: Neqativ

İstifadəsi: A tip autoimmun qastritin diaqnostikasında istifadə olunur. Bu xəstələrdə pernisioz anemiya da müşahidə olunmuşdur. Bu baxımdan pernisioz anemiyanın səbəbinin araş­dırılmasında da qiy­mətli testdir. Per­nisioz anemiyası olan xəstələrin 90%-də, atrofik qas­tritli xəstələrin isə 60%-ə qə­dərində müşahidə olu­nur. Həm­çi­nin digər autoimmun xəs­təliklərdə və ailəsində pernisioz anemiyalı qohumu olanlarda APCA pozitiv ola bilər

PARANEOPLASTİK PANEL

Sinonim: Anti-Hu, Anti-Yo, Anti-Ri

Nümunə növü:  Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 1 mL

İş prinsipi:Western blot

Referens: Nəticədə bildirilir

İstifadəsi: Xüsusilə ağciyər, yu­mur­talıq və süd vəzi xərçənglərində mü­şahidə olunan nevroloji simp­tom­ların qiymətləndirilməsində istifadə olunur. Bu anticisimlərin tapılması erkən diaqnoz və müalicəni təmin edərək ölüm riskini azaldır. Bununla belə, neqativ nəticə xərçəng ehti­malını təkzib etmir. Skrininq test kimi istifadə olunmamalıdır. (Həm­çinin bax Anti-HU, anti-YO, anti-Rİ)

pANCA ANTİCİSİMLƏRİ

Sinonim: MPO ANCA; Anti-ney­trofil mieloperoksidaza; Anti-Mpo

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 200 μL

İş prinsipi: EIA

İstifadəsi: Neytrofillərdə olan mie­lo­peroksidaza fermentinə qarşı əmə­lə gələn anticisimlər təyin olunur. Sistemik vaskulitlərin (xüsusilə böy­rək və ağciyər zədələnmələrinin) diaq­noz və müalicəsinin müşa­hidəsində istifadə olunur

OLİQOKLONAL BANT ARAŞTIRILMASI (İMMUNFİKSASİYA ELEKTROFOREZİ (BOM))

Sinonim: BOM-da oliqoklonal zolaqların (bant) axtarılması

Nümunə növü: BOM

Nümunə qabı: Gelsiz düz sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 3 mL

İş prinsipi: Elektroforez

İstifadəsi: Dağınıq (multipl) skle­ro­zun təyinində istifadə olunur. Kripto­kokkal menengit, idiopatik poli­nev­rit, neyrosifilis, xroniki məxmərək pa­nensefaliti və yarımkəskin skle­roz­laşan panensefalitdə  BOM-da oliqoklonal zolaq tapıla bilər

PEMPHIGUS ANTİCİSİM (ANTİ-SKİN (DƏRİ) ANTİCİSİMİ)

Sinonim: Anti skin basement mem­brane anticore; Pemphigus antici­simi; Epidermal anticisim

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 250 μL

İş prinsipi: IFR

Nümunədən imtina səbəbləri: He­moliz, lipemiya, sarılıq və konta­mi­nasiya

Referens: Neqativ

İstifadəsi: Flüoressensiya spek­trinə əsasən pemfiqoid, pemfiqus, herpes ges­tationis (pemfiqoid) və para­neo­plastik pemfiqusun diaq­nos­tikasında istifadə olunur

PM-SCL (ENA – 12-Lİ PANEL)

Sinonim: Extractable nuclear anti­gen anticisimləri

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 2 mL

Testin tərkibi: nRNP/Sm,Sm (Smith), SS-A(Anti-Ro), Ro-52, SS-B (Anti-La ), Scl-70, PM-Scl, Jo-1, CENP B, PCNA, dsDNT, Nukleo­somlar, Histonlar, ribosomal P-Proteini, AMA-M2

İş prinsipi: Western Blot

Referens: Nəticədə bildirilir

İstifadəsi: SLE, Sjögren sindromu, proqressiv sistemli skleroz, poli­mio­zit, dermatomiozit, overlap sindro­mu, sharp sindromu (qarışıq birləş­dirici toxuma xəstəliyi) və ilkin biliar sirroz kimi autoimmun xəstə­liklərin diaqnostikasında istifadə olunur. Jo-1 antigenləri xüsusilə intersitisial ağciyər fibrozunda və simmetrik poliartiriti olan poli­mio­zitli xəstələrin diaqnozunda istifadə olunur. Jo-1 antigenləri pozitiv olan xəstələrdə ağciyər zədələnməsi riski daha yüksəkdir.
RNP anticisimləri isə SLE, qarışıq birləşdirici toxuma xəstəliyi, Sjögren sindromu və sklerodermiyada tapılan ENA qrupundan olan anticisimlərdir. SCL-70 anticisimləri topoizomeraza I-yə qarşı əmələ gəlir və SCL-70 antisimi pozitiv olan xəstələrin ANA boyanma  tipləri adətən ləkəli olur.
Sm (Smith) antisisimləri SLE-nin diaqnozunda istifadə olunur və SLE üçün spesifikliyi yüksəkdir. Dərman mənşəli SLE, revmatoid artrit, skle­ro­dermiya və Sjögren sindromunda da Sm anticisim pozitivliyi ola bilər.
SS-A və SS-B antisimləri Sjögren sindromu, SLE və revmotoid artritin diaqnozunda istifadə olunur. SS-B anticisiminin pozitiv olması xəstə­liyin klinikasının daha yüngül keçə biləcəyinə əsas verir. Bu xəstələrdə xüsusilə böyrək zədələnməsi çox yüngül olur və ya heç olmur

PR3 ANCA (ANCA)

Sinonim: ANCA (cANCA-pANCA)

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 200 μL

İş prinsipi: IFR

Nümunədən imtina səbəbləri: He­moliz, lipemiya, sarılıq və konta­mi­nasiya

İstifadəsi: Neytrofil lizosomal fer­ment­lərə qarşı əmələ gələn spesifik an­ticisimləri təyin edir. Wegener gra­­nu­lomatozu və sistemik vasku­litlərin (xü­susilə böyrək və ağciyəri əhatə edən) diaqnostikasında və müa­licə pro­sesinin müşahidəsində istifadə olu­nur

PTT-LA (LUPUS ANTİKOAQULYANT SKRİNİNQ)

Sinonim: PTT-LA; LA-DVV; dRVVT testi; Dilite Russell viper venom time

Nümunə növü: Sitratlı plazma

Nümunə qabı: Mavi qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 250 mL

Nümunənin alınma qaydası: Nü­munə alındıqdan sonra plazma he­molizə uğramadan dərhal ayrılmalı və soyuq şəraitdə göndəril­məlidir

İş prinsipi: Koaqulometrik

Nümunədən imtina səbəbləri: Uy­ğun olmayan qan / antikoaqulyant miqdarı, laxtalı, hemolizli heparinli nümunələr

Referens: Neqativ

İstifadəsi: Lupus anticisimləri, SLE, trombotik hallar, təkrarlanan döl it­kiləri, trombositopeniya və müxtəlif nevroloji pozğunluqlarla əlaqəlidir. Digər autoimmun pozğunluqlar, bəd­xassəli törəmələr, infeksiyalar və bə­zi dərmanların istifadəsində də (məs. fenotiazinlər və ürək antiaritmik preparatları) lupus antikoaqulyantları tapıla bilər. Bu xəstələrdə aPTT kimi fosfolipid asılı in vitro laxtalanma testlərində uzanma ola bilər

PURKİNYE HÜCEYRƏSİ SİTOPLAZMATİK ANTİCİSİMİ – TİP 1 (ANTİ-YO)

Sinonim: Purkinye hüceyrəsi si­to­plazmatik anticisimi-tip 1; PCA-1

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 1 mL

İş prinsipi: Western blot

Referens:  Nəticədə bildirilir

İstifadəsi: Adətən qadınlarda tapılır və yumurtalıq karsinoması, mülle­ri­an neoplazma və ya süd vəzi xər­çən­gi ilə əlaqədardır. Anti-yo pozitivliyi olan xəstələrdə ümumiyyətlə yarım kəskin serebellar ataksiya və ensefa­lomiyeloradikulopatiyalar olur. Skri­ninq test kimi istifadə olunmamalıdır (Həmçinin Bax Anti-Hu, Anti-Ri, Paraneoplastik panel)

QANGLİOSİD ANTİCİSİMLƏRİ (GQ1b)

Sinonim: Qanqliozid anticisimləri

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 1mL

İş prinsipi: Western blot

Referens: Nəticədə bildirilir

İstifadəsi: Qanqliozidlərə qarşı sin­tez olunan poliklonal anticisim­lərdir. Motor neyron xəstəlikləri və motor neyropatiyaların qiymərlən­di­ril­mə­sin­də istifadə olunur. GQ1b xüsusilə motor və sensormotor neyropa­ti­ya­lar, Miller-Fisher sindromu və Bic­ker­staff’s brainstem ensofalitində əhə­miy­yətlidir. (Həmçinin Bax GM1)

QARACİYƏR-BÖYRƏK MİKROSOMAL ANTİCİSİMİ TİP 1 (LKM TİP 1 ANTİCİSİMLƏRİ)

Sinonim: Qaraciyər-Böyrək (Liver-Kidney) mikrosomal anticisim tip 1

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 250 μL

İş prinsipi: ELISA

Nümunədən imtina səbəbləri: He­moliz, lipemiya, sarılıq və konta­minasiya

Referens: Neqativ

İstifadəsi: Daha çox uşaqlarda rast gəliniən autoimmun xroniki aktiv hepatit tip-2-nin təyinində istifadə olunur (Həmçinin Bax Autoimmun hepatit paneli)

QLİADİN ANTİCİSİMLƏRİ (ANTİ-GLİADİN ANTİCİSİMLƏRİ IgA və IgG)

Sinonim: Gliadin anticisimləri; AGA

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 100 μL

İş prinsipi: EIA

Nümunədən imtina səbəbləri: He­moliz, lipemiya, sarılıq və kontami­nasiya

İstifadəsi: Qluten adlı zülala qarşı əmələ gələn anticisimlərdir. Xüsusilə seliyakiya (Celiac) xəstəliyi və digər qlutenə həssas bagırsaq patolo­gi­yaları (dermatitis herpetiformis və s.) üçün skrininq test kimi istifadə olu­nur. Həm­çinin diaqnozu təsdiq­lənmiş xəs­tələrdə qlutensiz pəhrizin müşahi­də­sində də əhəmiyyətlidir. Se­li­yakiya xəs­təliyində IgG sin­fin­dən olan anti­cisimlərin həssaslığı da­ha yüksəkdir. IgA quruluşlu antici­sim­lərin səviyyəsi isə qlutensiz pəh­riz ilə azalır. Glutenə məruz qaldıqda isə, bəzən klinik  simptomlar  mey­da­na çıxmazdan bir neçə ay əvvəl hər iki anticisim nəzərə çarpacaq də­rə­cədə yüksələ bilər

QLOMERULYAR BAZAL MEMBRAN ANTİCİSİMİ (ANTİ-QLOMERULYAR BAZAL MEMBRAN ANTİCİSİMİ)

Sinonim: AGBM; Qlomerulyar bazal membran anticisimi

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 100 μL

İş prinsipi: IFA

Nümunədən imtina səbəbləri: He­mo­liz, lipemiya, sarılıq və kontami­nasiya

Referens: Neqativ

İstifadəsi: Qlomerulonefrit, Good­pasteur (Qudpasçer) sindromu və na­dir hallarda isə idiopatik ağciyər fib­rozunun diaqnozunun müəyyən edil­məsi və bu xəstəliklərin qiymətlən­dril­məsində istifadə olunur. Böyrək yumaqcığının bazal membranında olan IV tip kollagenə qarşı əmələ gələn anticisimdir. Eyni zamanda  al­veolyar bazal membranla çarpaz re­ak­siya verir və bu xüsusiyyəti ilə  Goodpasteur sinromunun diaqnosti­kasında da istifadə olunur. AGBM normal populyasiyada olmamalıdır

QLUTAMİN TURŞUSU DEKARBOKSİLAZA ANTİCİSİMİ (ANTİ-GLUTAMAT TURŞUSU DEKARBOKSİLAZA ANTİCİSİMİ)

Sinonim: Anti-GADGlutamat tur­şusu dekarboksilaza anticisimi, GAD-65; GADA

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 250 μL

İş prinsipi: IRMA

Nümunədən imtina səbəbləri: Həd­dindən artıq hemoliz, lipemiya, sarılıq

Referens: < 1 U/mL

İstifadəsi: I tip şəkərli diabet, auto­immun endokrin xəstəlikləri (tiroidit, pernisioz anemiya və s.) və auto­im­mun ensefalo­miopatiyaların diaqnos­ti­kasında istifadə olunur. Diaqnozu yeni təyin olunmuş I tip şəkərli dia­bet xəstələrinin 70-80%-də müşahidə olunur

RETİKULİN ANTİCİSİM (ANTİ-RETİKULYAR ANTİCİSİM)

Sinonim: ARA

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 250 μL

İş prinsipi: IFR

Nümunədən imtina səbəbləri: He­moliz, lipemiya, sarılıq və konta­minasiya

İstifadəsi: IgA tipli retukulyar anti­cisimlər araşdırılır. Dermatitis herpe­tiformis xəstələrinin 25%-də, celiac sprue xəstələrinin isə 60%-də anti­retikulyar anticisimlər tapılır

RİBONUKLEOPROTEİN ANTİCİSİMLƏRİ (ENA – 12-Lİ PANEL)

Sinonim: Extractable nuclear anti­gen anticisimləri

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 2 mL

Testin tərkibi: nRNP/Sm,Sm (Smith), SS-A(Anti-Ro), Ro-52, SS-B (Anti-La ), Scl-70, PM-Scl, Jo-1, CENP B, PCNA, dsDNT, Nukleo­somlar, Histonlar, ribosomal P-Proteini, AMA-M2

İş prinsipi: Western Blot

Referens: Nəticədə bildirilir

İstifadəsi: SLE, Sjögren sindromu, proqressiv sistemli skleroz, poli­mio­zit, dermatomiozit, overlap sindro­mu, sharp sindromu (qarışıq birləş­dirici toxuma xəstəliyi) və ilkin biliar sirroz kimi autoimmun xəstə­liklərin diaqnostikasında istifadə olunur. Jo-1 antigenləri xüsusilə intersitisial ağciyər fibrozunda və simmetrik poliartiriti olan poli­mio­zitli xəstələrin diaqnozunda istifadə olunur. Jo-1 antigenləri pozitiv olan xəstələrdə ağciyər zədələnməsi riski daha yüksəkdir.
RNP anticisimləri isə SLE, qarışıq birləşdirici toxuma xəstəliyi, Sjögren sindromu və sklerodermiyada tapılan ENA qrupundan olan anticisimlərdir. SCL-70 anticisimləri topoizomeraza I-yə qarşı əmələ gəlir və SCL-70 antisimi pozitiv olan xəstələrin ANA boyanma  tipləri adətən ləkəli olur.
Sm (Smith) antisisimləri SLE-nin diaqnozunda istifadə olunur və SLE üçün spesifikliyi yüksəkdir. Dərman mənşəli SLE, revmatoid artrit, skle­ro­dermiya və Sjögren sindromunda da Sm anticisim pozitivliyi ola bilər.
SS-A və SS-B antisimləri Sjögren sindromu, SLE və revmotoid artritin diaqnozunda istifadə olunur. SS-B anticisiminin pozitiv olması xəstə­liyin klinikasının daha yüngül keçə biləcəyinə əsas verir. Bu xəstələrdə xüsusilə böyrək zədələnməsi çox yüngül olur və ya heç olmur

TOXUMA TRANSQLÜTAMİNAZA ANTİCİSİMİ IgA

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 300 μL

İş prinsipi: EIA

Referens: Neqativ

İstifadəsi: Seliakiya xəstəliyi və dermatitis herpetiformis kimi qlüten enteropatiyalarının təyinində istifadə olunur. Bu xəstəliklər üçün testin spesifikliyi çox yüksəkdir. IgA quruluşlu bu anticisimlər dermatitis herpetiformis-də 70 %, celiac sprue-də isə təxminən 100 % nisbətində tapılır. Həmçinin pəhriz müalicəsinin müşahidəsində də istifadə olunur. Neqativ nəticələrdə isə IgA çatış­mazlığı ehtimalına diqqət yetirmək la­zımdır. Testin nəticələri klinik əlamətlər ilə birlikdə qiymətlən­dirilməlidir

SƏRBƏST KAPPA VƏ LAMBDA YÜNGÜL ZƏNCİRLƏRİ

Sinonim: Free kappa/lambda yüngül zincirləri; Free light chains; FLC

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 2 mL

Nümunənin alınma qaydası: Nü­munə soyuq şəraitdə saxlanılmalı və göndərilməlidir

İş prinsipi: Nefelometrik

Nümunədən imtina səbəbləri: He­moliz, lipemiya

Referens:

Sərbəst kappa yüngül zəncir 0.33-1.94 mg/dL
Sərbəst lambda yüngül zəncir 0.57-2.63 mg/dL
Kappa/lambda nisbəti 0.26-1.65 mg/dL

İstifadəsi: Bu testlər anormal mo­noklonal yaxud poliklonal yüngül zəncir konsentrasiyasına səbəb olan xəstəliklərin (xüsusilə monoklonal qammapatiyalar) diaqnoz və müşa­hi­dəsində köməkçi kimi istifadə olu­nur. Sekresiyasız multiple mieloma (NSMM), birincili sistemli ami­loidozda (AL), yüngül zəncir depo xəstəliyi (LCDD) və yüngül zəncir multiple mieloma (LCMM) xəsət­lə­rində aparılan retrospektiv müa­yi­nələr testin həssaslığını və immun­fiksasiya elektroforezini tamamlayıcı olaraq istifadə olunmasının faydasını bildirir. Sərbəsy yüngül zincir xəstəlikləri üçün diaqnoz ilə yanaşı; İmmunofiksasiya və ya zülal elektro­forezində sadəcə bir bant olaraq gö­rülən amma kvantifikasiyası olun­mayan bu xəstəliklərdə, xəstəliyin gedişinin müşahidəsi üçün istifadə olunur. Total kappa və lambda yün­gül zincir ölçülmələri  ilə fərqli  həs­sasiyyətdə olduqları üçün sərbəst və total yüngül zincir nəticələrininin qarşılaşdırılması düzgün olmaya bilər.
Serumda sərbəst yüngül zincir sə­viyyəsinin ölçülməsinin məsləhət görüldüyü hallar:

  • Monoklonal qammopatiya ilk tapıldığında təyin testi olaraq
  • Sidikdə Bence Jones protein testlərinin yerinə
  • Elektroforez tetləri ilə dəyərləndirilə bilməyən xəstələrin müşahidəsində
  • Müalicəyə cavabın sürətli qiymət­ləndirilməsində
  • Xəstəliyin qalıqlarının qiymətlən­di­rilməsində

SS-B ANTİCİSİMİ (ENA – 12-Lİ PANEL)

Sinonim: Extractable nuclear anti­gen anticisimləri

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 2 mL

Testin tərkibi: nRNP/Sm,Sm (Smith), SS-A(Anti-Ro), Ro-52, SS-B (Anti-La ), Scl-70, PM-Scl, Jo-1, CENP B, PCNA, dsDNT, Nukleo­somlar, Histonlar, ribosomal P-Proteini, AMA-M2

İş prinsipi: Western Blot

Referens: Nəticədə bildirilir

İstifadəsi: SLE, Sjögren sindromu, proqressiv sistemli skleroz, poli­mio­zit, dermatomiozit, overlap sindro­mu, sharp sindromu (qarışıq birləş­dirici toxuma xəstəliyi) və ilkin biliar sirroz kimi autoimmun xəstə­liklərin diaqnostikasında istifadə olunur. Jo-1 antigenləri xüsusilə intersitisial ağciyər fibrozunda və simmetrik poliartiriti olan poli­mio­zitli xəstələrin diaqnozunda istifadə olunur. Jo-1 antigenləri pozitiv olan xəstələrdə ağciyər zədələnməsi riski daha yüksəkdir.
RNP anticisimləri isə SLE, qarışıq birləşdirici toxuma xəstəliyi, Sjögren sindromu və sklerodermiyada tapılan ENA qrupundan olan anticisimlərdir. SCL-70 anticisimləri topoizomeraza I-yə qarşı əmələ gəlir və SCL-70 antisimi pozitiv olan xəstələrin ANA boyanma  tipləri adətən ləkəli olur.
Sm (Smith) antisisimləri SLE-nin diaqnozunda istifadə olunur və SLE üçün spesifikliyi yüksəkdir. Dərman mənşəli SLE, revmatoid artrit, skle­ro­dermiya və Sjögren sindromunda da Sm anticisim pozitivliyi ola bilər.
SS-A və SS-B antisimləri Sjögren sindromu, SLE və revmotoid artritin diaqnozunda istifadə olunur. SS-B anticisiminin pozitiv olması xəstə­liyin klinikasının daha yüngül keçə biləcəyinə əsas verir. Bu xəstələrdə xüsusilə böyrək zədələnməsi çox yüngül olur və ya heç olmur

SS-A ANTİCİSİMİ (ENA – 12-Lİ PANEL)

Sinonim: Extractable nuclear anti­gen anticisimləri

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 2 mL

Testin tərkibi: nRNP/Sm,Sm (Smith), SS-A(Anti-Ro), Ro-52, SS-B (Anti-La ), Scl-70, PM-Scl, Jo-1, CENP B, PCNA, dsDNT, Nukleo­somlar, Histonlar, ribosomal P-Proteini, AMA-M2

İş prinsipi: Western Blot

Referens: Nəticədə bildirilir

İstifadəsi: SLE, Sjögren sindromu, proqressiv sistemli skleroz, poli­mio­zit, dermatomiozit, overlap sindro­mu, sharp sindromu (qarışıq birləş­dirici toxuma xəstəliyi) və ilkin biliar sirroz kimi autoimmun xəstə­liklərin diaqnostikasında istifadə olunur. Jo-1 antigenləri xüsusilə intersitisial ağciyər fibrozunda və simmetrik poliartiriti olan poli­mio­zitli xəstələrin diaqnozunda istifadə olunur. Jo-1 antigenləri pozitiv olan xəstələrdə ağciyər zədələnməsi riski daha yüksəkdir.
RNP anticisimləri isə SLE, qarışıq birləşdirici toxuma xəstəliyi, Sjögren sindromu və sklerodermiyada tapılan ENA qrupundan olan anticisimlərdir. SCL-70 anticisimləri topoizomeraza I-yə qarşı əmələ gəlir və SCL-70 antisimi pozitiv olan xəstələrin ANA boyanma  tipləri adətən ləkəli olur.
Sm (Smith) antisisimləri SLE-nin diaqnozunda istifadə olunur və SLE üçün spesifikliyi yüksəkdir. Dərman mənşəli SLE, revmatoid artrit, skle­ro­dermiya və Sjögren sindromunda da Sm anticisim pozitivliyi ola bilər.
SS-A və SS-B antisimləri Sjögren sindromu, SLE və revmotoid artritin diaqnozunda istifadə olunur. SS-B anticisiminin pozitiv olması xəstə­liyin klinikasının daha yüngül keçə biləcəyinə əsas verir. Bu xəstələrdə xüsusilə böyrək zədələnməsi çox yüngül olur və ya heç olmur

SPERMA MAR TESTİ

Sinonim: Sperma autoanticisim testi

Nümunə növü: Təzə eakulyat (30 dəqiqə ərzində gətirilməlidir)

Nümunə qabı: Təmiz, ağzı qapaqlı qab

Nümunə miqdarı: Hamısı

İş prinsipi: Mixed antiglobulin reaaction

Referens: Neqativ

İstifadəsi: Seminal plazmada sper­ma autoanticisimlərinin olmasının təyinində istifadə olunur

SPERMA AUTOANTİCİSİM TESTİ (SPERMA MAR TESTİ)

Sinonim: Sperma autoanticisim testi

Nümunə növü: Təzə eakulyat (30 dəqiqə ərzində gətirilməlidir)

Nümunə qabı: Təmiz, ağzı qapaqlı qab

Nümunə miqdarı: Hamısı

İş prinsipi: Mixed antiglobulin reaaction

Referens: Neqativ

İstifadəsi: Seminal plazmada sper­ma autoanticisimlərinin olmasının təyinində istifadə olunur

SPERMA ANTİCİSİMLƏRİ (ANTİ-SPERMA ANTİCİSİMİ)

Sinonim: Sperma anticisimlərı; Sper­ma autoanticisimləri; ASA

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 100 μL

İş prinsipi: IFR

Nümunədən imtina səbəbləri: He­moliz, lipemiya, sarılıq və kontami­nasiya

Referens: Neqativ

İstifadəsi: Hər iki cinsdə sonsuzluğa (dölsüzlüyə) səbəb ola bilən auto­anticimlərin araşdırılmasında istifadə olunur

SOYUQ AQQLÜTİNASİA TESTİ

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 250 μL

İş prinsipi: Aqqlütinasiya

İstifadəsi: Soyuq aqqlütininlərin rast gəlindiyi xəstəliklərin diaqnosti­ka­sında istifadə olunur. Bu xəstələrdə adətən IgM quruluşlu anticisimlər eritrositlərə birləşərək xroniki ane­miya və lokal staza səbəb olur. Atipik pnevmoniyalar (Mycoplasma pneumonia, influenza A, influenza B, parainfluenza, adenovirus və s. mənşəli) və bəzi hemolitik ane­miyalarda aqqlütinasiya müşahidə edilir. 37oC inkubasiyada aqqlüti­na­siyada düzəlmə olmursa reaksiya soyuq aqqlütinasiya deyil. Myco­plasma pneumonia infeksiyasında uşaqlarda 50%, böyüklərdə isə 70% aqqlütinasiya müşahidə edilir

SMİTH ANTİCİSİM (ENA – 12-Lİ PANEL)

Sinonim: Extractable nuclear anti­gen anticisimləri

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 2 mL

Testin tərkibi: nRNP/Sm,Sm (Smith), SS-A(Anti-Ro), Ro-52, SS-B (Anti-La ), Scl-70, PM-Scl, Jo-1, CENP B, PCNA, dsDNT, Nukleo­somlar, Histonlar, ribosomal P-Proteini, AMA-M2

İş prinsipi: Western Blot

Referens: Nəticədə bildirilir

İstifadəsi: SLE, Sjögren sindromu, proqressiv sistemli skleroz, poli­mio­zit, dermatomiozit, overlap sindro­mu, sharp sindromu (qarışıq birləş­dirici toxuma xəstəliyi) və ilkin biliar sirroz kimi autoimmun xəstə­liklərin diaqnostikasında istifadə olunur. Jo-1 antigenləri xüsusilə intersitisial ağciyər fibrozunda və simmetrik poliartiriti olan poli­mio­zitli xəstələrin diaqnozunda istifadə olunur. Jo-1 antigenləri pozitiv olan xəstələrdə ağciyər zədələnməsi riski daha yüksəkdir.
RNP anticisimləri isə SLE, qarışıq birləşdirici toxuma xəstəliyi, Sjögren sindromu və sklerodermiyada tapılan ENA qrupundan olan anticisimlərdir. SCL-70 anticisimləri topoizomeraza I-yə qarşı əmələ gəlir və SCL-70 antisimi pozitiv olan xəstələrin ANA boyanma  tipləri adətən ləkəli olur.
Sm (Smith) antisisimləri SLE-nin diaqnozunda istifadə olunur və SLE üçün spesifikliyi yüksəkdir. Dərman mənşəli SLE, revmatoid artrit, skle­ro­dermiya və Sjögren sindromunda da Sm anticisim pozitivliyi ola bilər.
SS-A və SS-B antisimləri Sjögren sindromu, SLE və revmotoid artritin diaqnozunda istifadə olunur. SS-B anticisiminin pozitiv olması xəstə­liyin klinikasının daha yüngül keçə biləcəyinə əsas verir. Bu xəstələrdə xüsusilə böyrək zədələnməsi çox yüngül olur və ya heç olmur

SM ANTİCİSİMİ (ENA – 12-Lİ PANEL)

Sinonim: Extractable nuclear anti­gen anticisimləri

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 2 mL

Testin tərkibi: nRNP/Sm,Sm (Smith), SS-A(Anti-Ro), Ro-52, SS-B (Anti-La ), Scl-70, PM-Scl, Jo-1, CENP B, PCNA, dsDNT, Nukleo­somlar, Histonlar, ribosomal P-Proteini, AMA-M2

İş prinsipi: Western Blot

Referens: Nəticədə bildirilir

İstifadəsi: SLE, Sjögren sindromu, proqressiv sistemli skleroz, poli­mio­zit, dermatomiozit, overlap sindro­mu, sharp sindromu (qarışıq birləş­dirici toxuma xəstəliyi) və ilkin biliar sirroz kimi autoimmun xəstə­liklərin diaqnostikasında istifadə olunur. Jo-1 antigenləri xüsusilə intersitisial ağciyər fibrozunda və simmetrik poliartiriti olan poli­mio­zitli xəstələrin diaqnozunda istifadə olunur. Jo-1 antigenləri pozitiv olan xəstələrdə ağciyər zədələnməsi riski daha yüksəkdir.
RNP anticisimləri isə SLE, qarışıq birləşdirici toxuma xəstəliyi, Sjögren sindromu və sklerodermiyada tapılan ENA qrupundan olan anticisimlərdir. SCL-70 anticisimləri topoizomeraza I-yə qarşı əmələ gəlir və SCL-70 antisimi pozitiv olan xəstələrin ANA boyanma  tipləri adətən ləkəli olur.
Sm (Smith) antisisimləri SLE-nin diaqnozunda istifadə olunur və SLE üçün spesifikliyi yüksəkdir. Dərman mənşəli SLE, revmatoid artrit, skle­ro­dermiya və Sjögren sindromunda da Sm anticisim pozitivliyi ola bilər.
SS-A və SS-B antisimləri Sjögren sindromu, SLE və revmotoid artritin diaqnozunda istifadə olunur. SS-B anticisiminin pozitiv olması xəstə­liyin klinikasının daha yüngül keçə biləcəyinə əsas verir. Bu xəstələrdə xüsusilə böyrək zədələnməsi çox yüngül olur və ya heç olmur

SLA (AUTOİMMUN HEPATİT PANELİ)

Sinonim: SLA/LP (Soluble liver anti­gen/liver-pancreas antigen), LKM-1 (Liver-kidney microsomes; cyto­chro­me P450 II D6), LC-1 (Cytosolic liver antigen type 1; formiminotransferase-cylodeaminase), AMA-M2 (pyruvate-dehydrogenase-complex)

Nümunə növü:  Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 1 mL

Nümunənin alınma qaydası: Nü­mu­nə soyuq şəraitdə saxlanılmalı və göndərilməlidir

İş prinsipi: Western Blot

Referens: Nəticədə bildirilir

İstifadəsi: Qaraciyərin autoimmun xəstəlikləri, autoimmun hepatit, bi­rin­cili biliar sirroz və birincili skle­rozlaşan xolangit. Bu proseslərin dif­ferensiasiyasında autoanticisimlər is­ti­fadə olunur. Anti-SLA/LP tək ba­şı­na və ya digər anticisimlərlə birlikdə istifadə oluna bilər. Faktların 30%-də tapılsa da prediktiv dəyəri 100%-ə yaxındır. Üstəlik SLA/LP an­ticisimlərinin hepatit C və digər vi­ral hepatit mənşəli yalançı pozi­tivliyinə rast gəlinmir. LKM-1 an­ticisimləri isə bütün autoimmun hepatitlərin təxminən 1%-də tapılır. LKM-1 anticisimləri nisbətən tez-tez rast gəlindiyi üçün uşaqlarda daha əhəmiyyətlidir. AMA-M2 titrinin yük­səlməsi isə birincili biliar sirroz üçün xarakterikdir. Bu faktların 96%-də AMA-M2 tapılır. Həmçinin ümumiyyətlə aşağı titrdə olsa da di­gər xroniki qaraciyər xəstəlikləri və proqressiv sistemli sklerozda da AMA-M2 anticisimlərinə rast gəli­nir

SCL-70 ANTİCİSİMLƏRİ (ENA – 12-Lİ PANEL)

Sinonim: Extractable nuclear anti­gen anticisimləri

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 2 mL

Testin tərkibi: nRNP/Sm,Sm (Smith), SS-A(Anti-Ro), Ro-52, SS-B (Anti-La ), Scl-70, PM-Scl, Jo-1, CENP B, PCNA, dsDNT, Nukleo­somlar, Histonlar, ribosomal P-Proteini, AMA-M2

İş prinsipi: Western Blot

Referens: Nəticədə bildirilir

İstifadəsi: SLE, Sjögren sindromu, proqressiv sistemli skleroz, poli­mio­zit, dermatomiozit, overlap sindro­mu, sharp sindromu (qarışıq birləş­dirici toxuma xəstəliyi) və ilkin biliar sirroz kimi autoimmun xəstə­liklərin diaqnostikasında istifadə olunur. Jo-1 antigenləri xüsusilə intersitisial ağciyər fibrozunda və simmetrik poliartiriti olan poli­mio­zitli xəstələrin diaqnozunda istifadə olunur. Jo-1 antigenləri pozitiv olan xəstələrdə ağciyər zədələnməsi riski daha yüksəkdir.
RNP anticisimləri isə SLE, qarışıq birləşdirici toxuma xəstəliyi, Sjögren sindromu və sklerodermiyada tapılan ENA qrupundan olan anticisimlərdir. SCL-70 anticisimləri topoizomeraza I-yə qarşı əmələ gəlir və SCL-70 antisimi pozitiv olan xəstələrin ANA boyanma  tipləri adətən ləkəli olur.
Sm (Smith) antisisimləri SLE-nin diaqnozunda istifadə olunur və SLE üçün spesifikliyi yüksəkdir. Dərman mənşəli SLE, revmatoid artrit, skle­ro­dermiya və Sjögren sindromunda da Sm anticisim pozitivliyi ola bilər.
SS-A və SS-B antisimləri Sjögren sindromu, SLE və revmotoid artritin diaqnozunda istifadə olunur. SS-B anticisiminin pozitiv olması xəstə­liyin klinikasının daha yüngül keçə biləcəyinə əsas verir. Bu xəstələrdə xüsusilə böyrək zədələnməsi çox yüngül olur və ya heç olmur

Ro-52 (ENA – 12-Lİ PANEL)

Sinonim: Extractable nuclear anti­gen anticisimləri

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 2 mL

Testin tərkibi: nRNP/Sm,Sm (Smith), SS-A(Anti-Ro), Ro-52, SS-B (Anti-La ), Scl-70, PM-Scl, Jo-1, CENP B, PCNA, dsDNT, Nukleo­somlar, Histonlar, ribosomal P-Proteini, AMA-M2

İş prinsipi: Western Blot

Referens: Nəticədə bildirilir

İstifadəsi: SLE, Sjögren sindromu, proqressiv sistemli skleroz, poli­mio­zit, dermatomiozit, overlap sindro­mu, sharp sindromu (qarışıq birləş­dirici toxuma xəstəliyi) və ilkin biliar sirroz kimi autoimmun xəstə­liklərin diaqnostikasında istifadə olunur. Jo-1 antigenləri xüsusilə intersitisial ağciyər fibrozunda və simmetrik poliartiriti olan poli­mio­zitli xəstələrin diaqnozunda istifadə olunur. Jo-1 antigenləri pozitiv olan xəstələrdə ağciyər zədələnməsi riski daha yüksəkdir.
RNP anticisimləri isə SLE, qarışıq birləşdirici toxuma xəstəliyi, Sjögren sindromu və sklerodermiyada tapılan ENA qrupundan olan anticisimlərdir. SCL-70 anticisimləri topoizomeraza I-yə qarşı əmələ gəlir və SCL-70 antisimi pozitiv olan xəstələrin ANA boyanma  tipləri adətən ləkəli olur.
Sm (Smith) antisisimləri SLE-nin diaqnozunda istifadə olunur və SLE üçün spesifikliyi yüksəkdir. Dərman mənşəli SLE, revmatoid artrit, skle­ro­dermiya və Sjögren sindromunda da Sm anticisim pozitivliyi ola bilər.
SS-A və SS-B antisimləri Sjögren sindromu, SLE və revmotoid artritin diaqnozunda istifadə olunur. SS-B anticisiminin pozitiv olması xəstə­liyin klinikasının daha yüngül keçə biləcəyinə əsas verir. Bu xəstələrdə xüsusilə böyrək zədələnməsi çox yüngül olur və ya heç olmur

RNP ANTİCİSİMLƏRİ (ENA – 12-Lİ PANEL)

Sinonim: Extractable nuclear anti­gen anticisimləri

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 2 mL

Testin tərkibi: nRNP/Sm,Sm (Smith), SS-A(Anti-Ro), Ro-52, SS-B (Anti-La ), Scl-70, PM-Scl, Jo-1, CENP B, PCNA, dsDNT, Nukleo­somlar, Histonlar, ribosomal P-Proteini, AMA-M2

İş prinsipi: Western Blot

Referens: Nəticədə bildirilir

İstifadəsi: SLE, Sjögren sindromu, proqressiv sistemli skleroz, poli­mio­zit, dermatomiozit, overlap sindro­mu, sharp sindromu (qarışıq birləş­dirici toxuma xəstəliyi) və ilkin biliar sirroz kimi autoimmun xəstə­liklərin diaqnostikasında istifadə olunur. Jo-1 antigenləri xüsusilə intersitisial ağciyər fibrozunda və simmetrik poliartiriti olan poli­mio­zitli xəstələrin diaqnozunda istifadə olunur. Jo-1 antigenləri pozitiv olan xəstələrdə ağciyər zədələnməsi riski daha yüksəkdir.
RNP anticisimləri isə SLE, qarışıq birləşdirici toxuma xəstəliyi, Sjögren sindromu və sklerodermiyada tapılan ENA qrupundan olan anticisimlərdir. SCL-70 anticisimləri topoizomeraza I-yə qarşı əmələ gəlir və SCL-70 antisimi pozitiv olan xəstələrin ANA boyanma  tipləri adətən ləkəli olur.
Sm (Smith) antisisimləri SLE-nin diaqnozunda istifadə olunur və SLE üçün spesifikliyi yüksəkdir. Dərman mənşəli SLE, revmatoid artrit, skle­ro­dermiya və Sjögren sindromunda da Sm anticisim pozitivliyi ola bilər.
SS-A və SS-B antisimləri Sjögren sindromu, SLE və revmotoid artritin diaqnozunda istifadə olunur. SS-B anticisiminin pozitiv olması xəstə­liyin klinikasının daha yüngül keçə biləcəyinə əsas verir. Bu xəstələrdə xüsusilə böyrək zədələnməsi çox yüngül olur və ya heç olmur

RİBOSOMAL P – PROTEİN (ENA – 12-Lİ PANEL)

Sinonim: Extractable nuclear anti­gen anticisimləri

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 2 mL

Testin tərkibi: nRNP/Sm,Sm (Smith), SS-A(Anti-Ro), Ro-52, SS-B (Anti-La ), Scl-70, PM-Scl, Jo-1, CENP B, PCNA, dsDNT, Nukleo­somlar, Histonlar, ribosomal P-Proteini, AMA-M2

İş prinsipi: Western Blot

Referens: Nəticədə bildirilir

İstifadəsi: SLE, Sjögren sindromu, proqressiv sistemli skleroz, poli­mio­zit, dermatomiozit, overlap sindro­mu, sharp sindromu (qarışıq birləş­dirici toxuma xəstəliyi) və ilkin biliar sirroz kimi autoimmun xəstə­liklərin diaqnostikasında istifadə olunur. Jo-1 antigenləri xüsusilə intersitisial ağciyər fibrozunda və simmetrik poliartiriti olan poli­mio­zitli xəstələrin diaqnozunda istifadə olunur. Jo-1 antigenləri pozitiv olan xəstələrdə ağciyər zədələnməsi riski daha yüksəkdir.
RNP anticisimləri isə SLE, qarışıq birləşdirici toxuma xəstəliyi, Sjögren sindromu və sklerodermiyada tapılan ENA qrupundan olan anticisimlərdir. SCL-70 anticisimləri topoizomeraza I-yə qarşı əmələ gəlir və SCL-70 antisimi pozitiv olan xəstələrin ANA boyanma  tipləri adətən ləkəli olur.
Sm (Smith) antisisimləri SLE-nin diaqnozunda istifadə olunur və SLE üçün spesifikliyi yüksəkdir. Dərman mənşəli SLE, revmatoid artrit, skle­ro­dermiya və Sjögren sindromunda da Sm anticisim pozitivliyi ola bilər.
SS-A və SS-B antisimləri Sjögren sindromu, SLE və revmotoid artritin diaqnozunda istifadə olunur. SS-B anticisiminin pozitiv olması xəstə­liyin klinikasının daha yüngül keçə biləcəyinə əsas verir. Bu xəstələrdə xüsusilə böyrək zədələnməsi çox yüngül olur və ya heç olmur

SS-B ANTİCİSİMİ (ENA – 12-Lİ PANEL)

Sinonim: Extractable nuclear anti­gen anticisimləri

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 2 mL

Testin tərkibi: nRNP/Sm,Sm (Smith), SS-A(Anti-Ro), Ro-52, SS-B (Anti-La ), Scl-70, PM-Scl, Jo-1, CENP B, PCNA, dsDNT, Nukleo­somlar, Histonlar, ribosomal P-Proteini, AMA-M2

İş prinsipi: Western Blot

Referens: Nəticədə bildirilir

İstifadəsi: SLE, Sjögren sindromu, proqressiv sistemli skleroz, poli­mio­zit, dermatomiozit, overlap sindro­mu, sharp sindromu (qarışıq birləş­dirici toxuma xəstəliyi) və ilkin biliar sirroz kimi autoimmun xəstə­liklərin diaqnostikasında istifadə olunur. Jo-1 antigenləri xüsusilə intersitisial ağciyər fibrozunda və simmetrik poliartiriti olan poli­mio­zitli xəstələrin diaqnozunda istifadə olunur. Jo-1 antigenləri pozitiv olan xəstələrdə ağciyər zədələnməsi riski daha yüksəkdir.
RNP anticisimləri isə SLE, qarışıq birləşdirici toxuma xəstəliyi, Sjögren sindromu və sklerodermiyada tapılan ENA qrupundan olan anticisimlərdir. SCL-70 anticisimləri topoizomeraza I-yə qarşı əmələ gəlir və SCL-70 antisimi pozitiv olan xəstələrin ANA boyanma  tipləri adətən ləkəli olur.
Sm (Smith) antisisimləri SLE-nin diaqnozunda istifadə olunur və SLE üçün spesifikliyi yüksəkdir. Dərman mənşəli SLE, revmatoid artrit, skle­ro­dermiya və Sjögren sindromunda da Sm anticisim pozitivliyi ola bilər.
SS-A və SS-B antisimləri Sjögren sindromu, SLE və revmotoid artritin diaqnozunda istifadə olunur. SS-B anticisiminin pozitiv olması xəstə­liyin klinikasının daha yüngül keçə biləcəyinə əsas verir. Bu xəstələrdə xüsusilə böyrək zədələnməsi çox yüngül olur və ya heç olmur

IGM (İMMUNOQLOBULİN M)

Sinonim: IgM

Nümunə növü: Serum, BOM, oy­naq mayesi

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi (serum), gelsiz düz sınaq şüşəsi (BOM, oynaq mayesi)

Nümunə miqdarı: 300 μL

İş prinsipi: Nefolometrik

Referens:

Serum <1ay 20-80 mg/dL
2-3ay 20-100 mg/dL
4-6 ay 35-125 mg/dL
7-12 ay 35-125 mg/dL
1-5 yaş 45-200 mg/dL
6-12 yaş 50-250 mg/dL
>12 yaş 50-300 mg/dL
BOM <1.3 mg/dL

İstifadəsi: Bakteriya və viruslara qarşı sintez olunan anticisimlərdir. Waldenstrom makroqlobulinemiyası, infeksiyaların kəskin fazası, auto­immun xəstəliklər, xroniki qaraciyər xəstəlikləri, kəskin sarkoidoz, nefro­tik sindrom və bəzi limfomalarda IgM səviyyəsi artır, immun çatış­maz­lıqlar və zülal itkisinə səbəb olan xəstəliklərdə isə azalır (Bax Cədvəl-17). BOM-da IgM miqdarının 3 mg/dL-dən çox olması bakterial menengit ehtimalını artırır

İMMUNOQLOBULİN ELEKTROFOREZİ (İMMUNFİKSASİYA ELEKTROFOREZİ- SİDİK)

Sinonim: Bence-Jones proteini

Nümunə növü: 24 saatlıq sidik

Nümunə miqdarı: 5 mL

İş prinsipi: Elektroforez

İstifadəsi: Analizlə sidiklə ifraz olu­nan Lambda və Kappa yüngül zən­ci­rinin varlığı qiymətləndirilir. Xü­su­silə multiple myelomanın qiymətlən­dirilməsində istigadə olunur. Ami­loidoz, Fanconi sindromu və Wal­denström makroqlobulinemiyası za­manı da sidiklə ifraz olunan yünül zəncirin miqdarı artır

LUPUS ANTİKOAQULYANT SKRİNİNQ

Sinonim: PTT-LA; LA-DVV; dRVVT testi; Dilite Russell viper venom time

Nümunə növü: Sitratlı plazma

Nümunə qabı: Mavi qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 250 mL

Nümunənin alınma qaydası: Nü­munə alındıqdan sonra plazma he­molizə uğramadan dərhal ayrılmalı və soyuq şəraitdə göndəril­məlidir

İş prinsipi: Koaqulometrik

Nümunədən imtina səbəbləri: Uy­ğun olmayan qan / antikoaqulyant miqdarı, laxtalı, hemolizli heparinli nümunələr

Referens: Neqativ

İstifadəsi: Lupus anticisimləri, SLE, trombotik hallar, təkrarlanan döl it­kiləri, trombositopeniya və müxtəlif nevroloji pozğunluqlarla əlaqəlidir. Digər autoimmun pozğunluqlar, bəd­xassəli törəmələr, infeksiyalar və bə­zi dərmanların istifadəsində də (məs. fenotiazinlər və ürək antiaritmik preparatları) lupus antikoaqulyantları tapıla bilər. Bu xəstələrdə aPTT kimi fosfolipid asılı in vitro laxtalanma testlərində uzanma ola bilər

LUPUS ANTİKOAQULYANT TƏSDİQLƏMƏ

Sinonim: Hegzagonal fosfolipid neytralizasiya testi

Nümunə növü: Sitratlı plazma

Nümunə qabı: Mavi qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 250 μL

Nümunənin alınma qaydası: Nü­munə alındıqdan sonra plazma he­molizə uğramadan dərhal ayrılmalı və soyuq şəraitdə göndəril­məlidir

İş prinsipi: Koaqulometrik

Nümunədən imtina səbəbləri: Uy­ğun olmayan qan / antikoaqulyant miqdarı, laxtalı, hemolizli, heparinli nümunələr

Referens: Neqativ

İstifadəsi: Lupus anticisimlərinin varlığının təsdiqində istifadə olunur

LUPUS ERYTHEMATOSUS HÜCEYRƏ TESTİ (LE HÜCEYRƏSİ)

Sinonim: Lupus erythematosus hü­ceyrə testi

Nümunə növü: Düz qan (serumu ayrılmadan və otaq temperaturunda göndərilməlidir), maye

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi (düz qan), gelsiz düz sı­naq şüşəsi (maye)

Nümunə miqdarı:10 mL

İş prinsipi: Mikroskopik

Nümunədən imtina səbəbləri: Nü­munənin uyğun olmayan sınaq şü­şəsində alınması, sentrifuqadan keçi­rilməsi, miqdarının az olması və hemolizli olması

Referens: Neqativ

İstifadəsi: SLE-li xəstələrin 70-90 %-də LE hüceyrəsi tapılır. Həmçinin rev­matoid artrid, sklerodermiya, bir­ləş­dirici toxuma xəstəlikləri, dərman reaksiyaları və lupoid hepatitdə də LE hüceyrəsi 3-9 % nisbətində ta­pılır

MİTOXONDRİYAL ANTİCİSİM (ANTİ-MİTOXONDRİAL ANTİCİSİM)

Sinonim: AMA

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 200 μL

İş prinsipi: IFA

Nümunədən imtina səbəbləri: He­moliz, lipemiya, sarılıq və konta­minasiya

Referens: Neqativ

İstifadəsi: İlkin biliar sirrozun diaq­noztikasında istifadə olunur, amma diaqnoz təsdiqləndikdən sonra xəstə­liyin gedişi haqqında məlumat ver­mir. Həmçinin CREST sindromu və bə­zi autoimmun xəstəliklərdə də mü­şahidə oluna bilər

MONOSPOT TEST (HETEROFİL ANTİCİSİM)

Sinonim:  Monospot test

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı:100 μL

İş prinsipi: Aqqlütinasiya

Nümunədən imtina səbəbləri: He­mo­liz, lipemiya, sarılıq və konta­minasiya

Referens: Neqativ

İstifadəsi: EBV infeksiyasının təyi­nində istifadə olunur. EBV B limfositlərə təsir etdiyindən spesifik və qeyri spesifik anticisim sintezi müşahidə olunur. Testin nəticəsi xəs­təliyin ağırlığı haqqında məlumat ver­mir, lakin titrin artmasının mü­şahidəsi faydalıdır. (Həmçinin Bax  EBV IgM və IgG profilləri)

NUKLEOSOM ANTİCİSİMLƏRİ (ENA – 12-Lİ PANEL)

Sinonim: Extractable nuclear anti­gen anticisimləri

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 2 mL

Testin tərkibi: nRNP/Sm,Sm (Smith), SS-A(Anti-Ro), Ro-52, SS-B (Anti-La ), Scl-70, PM-Scl, Jo-1, CENP B, PCNA, dsDNT, Nukleo­somlar, Histonlar, ribosomal P-Proteini, AMA-M2

İş prinsipi: Western Blot

Referens: Nəticədə bildirilir

İstifadəsi: SLE, Sjögren sindromu, proqressiv sistemli skleroz, poli­mio­zit, dermatomiozit, overlap sindro­mu, sharp sindromu (qarışıq birləş­dirici toxuma xəstəliyi) və ilkin biliar sirroz kimi autoimmun xəstə­liklərin diaqnostikasında istifadə olunur. Jo-1 antigenləri xüsusilə intersitisial ağciyər fibrozunda və simmetrik poliartiriti olan poli­mio­zitli xəstələrin diaqnozunda istifadə olunur. Jo-1 antigenləri pozitiv olan xəstələrdə ağciyər zədələnməsi riski daha yüksəkdir.
RNP anticisimləri isə SLE, qarışıq birləşdirici toxuma xəstəliyi, Sjögren sindromu və sklerodermiyada tapılan ENA qrupundan olan anticisimlərdir. SCL-70 anticisimləri topoizomeraza I-yə qarşı əmələ gəlir və SCL-70 antisimi pozitiv olan xəstələrin ANA boyanma  tipləri adətən ləkəli olur.
Sm (Smith) antisisimləri SLE-nin diaqnozunda istifadə olunur və SLE üçün spesifikliyi yüksəkdir. Dərman mənşəli SLE, revmatoid artrit, skle­ro­dermiya və Sjögren sindromunda da Sm anticisim pozitivliyi ola bilər.
SS-A və SS-B antisimləri Sjögren sindromu, SLE və revmotoid artritin diaqnozunda istifadə olunur. SS-B anticisiminin pozitiv olması xəstə­liyin klinikasının daha yüngül keçə biləcəyinə əsas verir. Bu xəstələrdə xüsusilə böyrək zədələnməsi çox yüngül olur və ya heç olmur

PTT-LA (LUPUS ANTİKOAQULYANT SKRİNİNQ)

Sinonim: PTT-LA; LA-DVV; dRVVT testi; Dilite Russell viper venom time

Nümunə növü: Sitratlı plazma

Nümunə qabı: Mavi qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 250 mL

Nümunənin alınma qaydası: Nü­munə alındıqdan sonra plazma he­molizə uğramadan dərhal ayrılmalı və soyuq şəraitdə göndəril­məlidir

İş prinsipi: Koaqulometrik

Nümunədən imtina səbəbləri: Uy­ğun olmayan qan / antikoaqulyant miqdarı, laxtalı, hemolizli heparinli nümunələr

Referens: Neqativ

İstifadəsi: Lupus anticisimləri, SLE, trombotik hallar, təkrarlanan döl it­kiləri, trombositopeniya və müxtəlif nevroloji pozğunluqlarla əlaqəlidir. Digər autoimmun pozğunluqlar, bəd­xassəli törəmələr, infeksiyalar və bə­zi dərmanların istifadəsində də (məs. fenotiazinlər və ürək antiaritmik preparatları) lupus antikoaqulyantları tapıla bilər. Bu xəstələrdə aPTT kimi fosfolipid asılı in vitro laxtalanma testlərində uzanma ola bilər

PTZ (PROTROMBİN ZAMANI)

Sinonim: PTZ

Nümunə növü:  Sitratlı plazma

Nümunə qabı: Mavi qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 300 μL

Nümunənin alınma qaydası: Nü­munə alındıqdan sonra plazma he­molizə uğramadan dərhal ayrılmalı və soyuq şəraitdə göndərilməlidir

İş prinsipi: Koaqulometrik

Nümunədən imtina səbəbləri: Uyğun olmayan qan / antikoaqulyant nisbəti, laxtalı, hemolizli. heparinli nümunələr

Referens: 10.0-13.5 saniyə; 0.85-1.20 INR

İstifadəsi: Protrombin zamanı  xarici yolun göstəricisidir. Adətən oral anti­koaqulyant müalicəsinin izlənil­məsində istifadə olunur. Həmçinin II,V,VII və X faktorun anadangəlmə çatışmazlıqıarı, disfibrino­genemiya, qaraciyər çatışmazlığı, DIC və K vitamini  çatışmazlığının araşdırıl­masında da faydalıdır

RF (REVMATOİD FAKTOR)

Sinonim: RF

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sınaq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 300μL

İş prinsipi: Turbidimetrik

Referens: <20 IU/mL

İstifadəsi: IgG-yə qarşı əmələ gələn anticisimləridir. Revmatoid artrit, birləşdirici toxuma xəstəliyi, Şeqren sindromu, sklerodermiya, derma­tomiozit, SLE kimi autoimmun xəstəliklər, infeksion mononukleoz kimi bəzi virus xəstəlikləri və bəzi kəskin iltihabi xəstəliklərdə serumda RF səviyyəsi artır

STREPTOLİZİN O ANTİCİSİMİ (ANTİSTREPTOLİZİN O)

Sinonim: ASO; Streptolizin O an­ticisimi

Nümunə növü: Serum

Nümunə qabı: Qırmızı qapaqlı sı­naq şüşəsi

Nümunə miqdarı: 300 μL

İş prinsipi: Türbidimetrik

Referens: <200 IU/mL

İstifadəsi: Streptococcus pyogenes-ə məxsus streptolizin O-ya qarşı əmələ gələn anticisimlərdir. A qrup beta-hemolitik streptokok infeksiyalarının diaqnostika və müşahidəsində istifa­də olunur

Immunology test group

Sizə necə kömək edə bilərik?
Don`t copy text!